Esta página no está disponible en otros idiomas.
Kay wikipiqa «Imayay» sutiyuq p'anqam kachkan
Imayay (kastilla simipi: sustancia, mama imayay: materia) nisqaqa ima llasaqmi, wisnuyuq, chhikayniyuq kaqpas. Riqsinchik qallawakunatapas t'inkisqakunapas… |
Kawsachikuy imayay icha Nutrimintu (nutrimentum) nisqakunaqa kawsaqkunap kawsachikunanpaq muchusqan imayaykunam. Uywakunap runakunappas mikhunanpi kaq… |
Imayay yamkiy icha Mitabulismu (metabolismo) nisqaqa tukuy kawsaqkunapi - kawsaykuqkunapi - chaqllisinchi ruranakuykunam: hatarichiy yamkiy (anabulismu)… |
Kawsa imayay icha Kawsaywisnu (Biomasa) nisqaqa tukuy kawsaqkunap, wañusqaña kawsasqakunappas imayaynin. Chay kawsa imayaypiqa aswan qallawakuna kaymi:… |
Sinchiyasqa (pusapuna Sinchi imayay) Sinchiyasqa (kichwapi sinchiyashka), sinchi imayay icha sulidu nisqaqa (kastilla simipi: sólido) imayaypa t'inki kachkaynin, imapichus chay imayayqa manam… |
Qullqikamay nisqapiqa, Purun imayay icha Hayt'ukaynin (Inlish simipi: commodity, Kastilla simipi: materia prima) kayqa qullqimanta allin kaqmi, aswantaqa… |
Kawsaq nisqaqa tukuy kawsaq, wiñaq, imayay t'ikray (metabolismu) nisqata ruraqkunam, ahinataq: runa uywa yura k'allampa añaki ñawpa añaki Imamantam kawsanku… |
Wapsichana iñu icha T'impuy iñu nisqaqa chay q'uñi kaymi, imamantachus puriqlla imayay aswan q'uñikuptin wapsim tukukun, imamantachus aswan chiriyaptintaq puriqlla… |
rurasqan prutina imayaykunam, imayay yamkiy ruranakuykunata katalisachaq hina tukuchinapaq. Huptanakunaqa tukuy imayay yamkiy ruranakuykunapaq muchuypim… |
Imaykana nisqaqa runap imatapas ruranapaq imayaymi icha imayay chaqrusqam. Kaymi huk imaykanakuna: Rumi Q'iru Yura q'aytuchakuna (q'aytukunapaq, p'achapaq)… |
Puriqchana iñu nisqaqa chay q'uñi kaymi, imamantachus sinchiyasqa imayay aswan q'uñikuptin puriqllam tukukun, imamantachus aswan chiriyaptintaq sinchayanmi… |
nisqaqa (kastilla simipi: bioquímica) kawsaqkunapi chaqllisinchimanta yachaymi, imayay yamkiyninmanta yachaymi, iñukunkunamantapas iñuwankunamantapas.… |
azufre) huk mana q'illaymi. Kay pachapiqa sinchi imayaymi, qallawalla kachkasqa iskaynintin imayay rikch'aq hinam: q'illu sinchi salina, paqu kawchu salina.… |
Lluklluy, Khutuy, Tikayay icha Tikaya nisqaqa puriqlla kaq prutinap sinchiyayninmi, huk imayay tukuspa. Yawar lluklluy (Haemostasis)… |
Elemento nisqaqa kaykunatam niyta munan: Qallawa: mana t'inkisqa imayay (chaqllisinchipi); Nipa: tantachisqaman kapuq (yupay yachaypi); Tawantin qallawa… |
ima ruranakuyta tukuchiq imayaymi, kikintataq manam wakinchaqchu. Kawsaqpa imayay yamkiyninpi katalisachaq kaq prutinakunataqa huptana (insima) ninchik.… |
misk'ichasqa) Sirwisa (Lupulup tuktunkunarayku) qhatqi sapallu chawa asitunas Limunpa qaran Pilli-pilli Kina-kina (kinin nisqa imayay) Waña (qhatqi papa)… |
chantasqa iyunmi. Mana iyunkuna tukukuptinqa, kuwalinti t'inkisqam tukukun. Imayay muksichaqwan ruranakuspa uksidakuspaqa, muksiyanmi. Riduksi ruranakuy… |
simipi: vita, grigu simipi: Ζωή) ninchikmi kawsay yachaypiqa ima kawsaqpipas, imayay t'ikray (metabolismu) nisqatapas. Kawsayqa wañuywanmi puchukan. Runaqa wawacha… |
K'askachimuq, llut'ari icha k'ichikalla kayqa huk imayay chay llut'ariy pampa ruwaq. Kay llut'ariy pampaqta ima kallpanta mana rikuyta atinchiqchu ichataq… |