آگو مانس

آگو مانس جانوراں دی اک پتی اے جیدے چ لیمر، باندر تے انسان آندے نیں۔ آگو مانس ادھے باندر تے سیمین وچ ونڈے ہوۓ نیں۔ ایناں دے پرکھ رکھاں وج ریندے سن۔ انساناں...؜

بن مانس آگو مانس دا اک ٹبر اے جیدے وچ چمپینزی گوریلا انسان تے اورینگوٹان آندے نیں۔بن مانس دا پرکھ نیڑے تریڑے 1 کروڑ 40 لکھ ورے پہلوں وس رہیا سی جدوں اورینگوٹان...؜

سکی نک (Haplorhini) آگو مانس دیاں دو ٹولیاں وچوں اک اے۔ ایدے وچ آن والے سنگیاں دی لسٹ تھلے دتی گئی اے: پتی آگو مانس نکی پتی سکی نک کیپوچن باندر گالڑ باندر...؜

گلی نک (Strepsirrhini) آگو مانس دیاں دو ٹولیاں وچوں اک اے۔ ایدے وچ آن والے سنگیاں دی لسٹ تھلے دتی گئی اے: پتی آگو مانس نکی پتی گلی نک لیمر گالاگو لوریز...؜

لیمرورگے آگو مانس دی اک نکی پتی اے۔ ایہدے وچ مڈغاسکر دے لیمر تے ایشیاء، افریقہ دے گالاگو تے لوری آندے نیں۔ ایہناں دی اچیچی گل ایہناں دے کنگھی ورگے دند...؜

اورینگوٹان آگو مانس دے ٹبر بن مانس دا اک ٹوکرا اے جیدے دو سنگی بورنی اورینگوٹان تے سماٹری اورینگوٹان نیں۔ بورنی اورینگوٹان دیاں اگے تن ونڈاں نیں۔ اورینگوٹان...؜

ادھے باندر آگو مانس دی دو وچوں اک ونڈ اے جیھدے وچ لیمر، ٹارسیر، لوریز تے گالاگو آندے نیں پر سیمین نہیں آندے۔ ایہ باندراں تے مانساں توں ہور پرانے نیں۔ مڈغاسکر...؜

چمپینزی آگو مانس دا اک ٹوکرا اے جیدے وچ عام چمپینزی تے بونوبو آندے نیں۔ چمپینزی بن مانس (Hominidae) دے ٹبر وچوں اے۔ ایدے وچ گوریلا، اورینگوٹان تے انسان...؜

دیاں بانہواں نکیاں تے لتاں لمیاں ہوندیاں گیا تے ٹانچہ نازک ہوندا گیا۔ سدھا مانس کمی مانس فلورز مانس گوتنگ مانس گنیا مانس انسان نیاندرتھال مانس ونڈاں...؜

بونوبو آگو مانس پتی دے بن مانس ٹبر تے چمپینزی دے ٹوکرے وچوں اے۔ پہلے اینوں نکا چمپینزی وی کیا جاندا سی۔ ایہ لوکراج کانگو وج کانگو دریا دے دوالے دے جنگلاں...؜

لار گبن گبن ٹبر اک آگو مانس اے۔ ایہ دکھنی چڑھدے ایشیاء دا واسی اے۔ گبن بچاؤ گڑھ گبن لار گبن · کلوس گبن · چاندی گبن · ملر بورنی گبن · دکھنی گبن ‏ · لیندا...؜

گبن آگو مانس دا اک ٹبر اے۔ ایہ دکھنی چڑھدے ایشیاء دے واسی نیں۔ ہندستان توں انڈونیشیا تے اتلے چین توں دکھنی چین تے ایدے نال بورنیو، سماٹرا تے جاوا دے جزیریاں...؜

جندڑی، تارہ مچھی، مڑکنی مچھیاں، کونگا پتی (Order) : آگو مانس، چڑیاں، ستاوری ٹبر (Family) : بن مانس، چٹی اکھ, تھور ٹبر جیون پڑھت وچ جیون پچھان لئی اک اکٹھ...؜

لوریز آگو مانس وچوں نیں۔ ایہ رکھاں تے ریندے نیں تے ہندستان، سری لنکا تے دکھنی چڑھدے ایشیاء دے واسی نیں۔ لوریز رات نوں کھان پین لئی نکلدے نیں۔ بنگالی ماٹھا...؜

گوتنگ مانس (Homo gautengensis) مانس جنس دی اک مکی ہوئی ونڈ اے. ایہ دکھنی افریقہ وچ گوتنگ کول اک غار وچوں لبھی ایس لئی ایہ نان پیا۔ انسان گوتنگ مانس Archived...؜

ٹارسیر ایسے آگو مانس نیں جیہڑے باندر نئیں۔ ایناں دا ایہ ناں ایناں دیاں پیراں وچ لمیاں ہڈیاں توں پیا۔ ٹارسیر فلپائن ٹارسیر · لیندا ٹارسیر · ڈیانا ٹارسیر ·...؜

جین گڈال برطانیہ دی آگو مانس تے کم دی گرو اے۔ اوہنے 45 ورے چمپینزی تے کھوج تے اوہنے دے بچاؤ دے کماں تے لاۓ۔ اوہ گومبی ندی نیشنل پارک تنزانیہ وچ رئی۔ اوہ...؜

لیمر آگو مانس دا اک وڈا ٹبر اے جیہدیاں ونڈاں صرف مڈغاسکر دے جزیرے تے ہوندیاں نیں۔ لیمر دا ناں کارل لنیاس نے ایہناں دیاں لشکدیاں اکھاں، رولا پاں تے رات...؜

گالاگو رات نوں باہر پھرن والے آگو مانس نیں۔ ایہ افریقہ دے واسی نیں۔ گالاگو دیاں وڈیاں اکھاں ہوندیاں نیں جناں نال ایہ چنگے ول نال رات نوں ویکھ سکدے نیں۔...؜

(Class) : ددپلانے، پنچھی، کرلے پتی (Order) : آگو مانس، چڑیاں، ٹبر (Family) : بن مانس، چٹی اکھ ٹوکرہ (Genus) : مانس، یوہینا ونڈ (Species) : انسان، پنجابی چٹی...؜