યજ્ઞ

યજ્ઞ એ સનાતન ધર્મમાં સામાન્ય રીતે મંત્રો સાથે અગ્નિમાં આહુતિ દેવાની અતિ પ્રાચિન અને મહત્વપૂર્ણ ક્રિયા છે. ત્યાગ, બલિદાન, શુભ કર્મ, પોતાના પ્રિય ખાદ્ય પદાર્થોં...

અશ્વમેધ કે અશ્વમેધ યજ્ઞ વૈદિક અને પૌરાણિક કાળમાં થતાં એક પ્રકારના યજ્ઞો હતા, આ યજ્ઞમાં અશ્ચની બલિ ચડાવવામાં આવતી હતી. વૈદિક વખતમાં આ યજ્ઞ પ્રજા ઉત્પન્ન કરવા...

માટે તાડકા અને તેનો પુત્ર સુબાહુ ઋષિ મુનિઓને ત્રાસ દેવા લાગ્યા. જ્યાં પણ યજ્ઞ થતો હોય ત્યાં માંસ લોહી આદિ વર્ષાવતા. વિશ્વામિત્ર પણ તાડકાના ત્રાસવાદનો ભોગ...

એક પુત્ર હતો. તેણે પોતાના ભાઈ કુશ જોડે ગુરુ આજ્ઞા પુર્ણ કરવા માટે અશ્વમેઘ યજ્ઞ કરવા માટે નીકળેલા રાજા રામના ઘોડાને પકડી લઇ તેની સેનાને પડકાર કર્યો હતો....

એક પુત્ર હતો. તેણે પોતાના ભાઈ લવ જોડે ગુરુ આજ્ઞા પુર્ણ કરવા માટે અશ્વમેઘ યજ્ઞ કરવા માટે નીકળેલા રાજા રામના ઘોડાને પકડી લઇ તેની સેનાને પડકાર કર્યો હતો....

સુરથ રાખવામાં આવ્યુ હતું. કુરુક્ષેત્રના યુદ્ધ પછી જ્યારે યુધિષ્ઠિરે અશ્વમેઘ યજ્ઞ કર્યો ત્યારે અર્જુન દિગ્વિજ્ય માટે સિંધુ પ્રદેશ પહોચ્યો. આ સમયગાળામાં સુરથના...

તે; હુત દ્રવ્યનું અગ્નિમાં પ્રક્ષેપણ; હોમવાનું કર્મ અને તેને લગતો વિધિ કે યજ્ઞ છે. હોમ એ હિંદુ ધર્મની મહત્વની ધાર્મિક ક્રિયા છે. જૈન ધર્મ અને બૌદ્ધ ધર્મ...

પ્રિયવ્રત અને ઉત્તાનપાદ નામના પુત્રો હતા, યજ્ઞ ભગવાન પોતે ઇંદ્ર હતા, મરીચિ વગેરે સપ્તર્ષિઓ હતા અને યજ્ઞ ભગવાન પોતે ભગવાનના અવતારરૂપ હતા. સત્યયુગ (૧૭...

તે સાચા હ્રદયથી આચાર્યની સેવામાં લાગી ગયા. શુક્રાચાર્ય પ્રસન્ન થયા. એમણે યજ્ઞ કરાવ્યો. અગ્નિથી દિવ્ય રથ, અક્ષય ત્રોણ, અભેદ્ય કવચ પ્રકટ થયા. આસુરી સેના...

અગ્નિથી પિડાવા લાગ્યા અને તેમણે દ્રોણને મારી શકે તેવા પુત્રની પ્રાપ્તિ માટે યજ્ઞ કર્યો. યજ્ઞમાંથી તેમને પુત્ર પ્રાપ્ત થયો જેનું નામ ધૃષ્ટદ્યુમ્ન રાખવામાં...

અભિષેક ‌ એ સંસ્કૃત શબ્દ છે જે પૂજા, યજ્ઞ, આરતી જેવી ધાર્મિક ક્રિયા વિધિઓ જેવી ક્રિયા છે. અભિષેક વિધિ હિંદુ ધર્મ ઉપરાંત જૈન ધર્મ અને બૌદ્ધ ધર્મમાં પણ મહત્વની...

વારાહી શક્તિપીઠ - પોગલુ ગામમાં આવેલું સ્થળ. અહીં આસો નવરાત્રીના આઠમના દિવસે યજ્ઞ અને ખીરનું પ્રસાદનું મહત્વ છે. માર્કેન્ડશ્વર મહાદેવ - પ્રાંતિજ શહેરના ઉત્તર...

વર્ણો પૈકીનો એક વર્ણ છે. હિંદુ ધર્મ અનુસાર બ્રાહ્મણનાં નિયત કર્મોમાં શિક્ષણ, યજ્ઞ-યાજન અને આધ્યાત્મિક કાર્યોનો સમાવેશ થાય છે. આદિકાળથી બ્રાહ્મણો રાજાના સલાહકાર...

પિડાવા લાગ્યા અને તેમણે દ્રોણને મારી શકે તેવા પુત્રની પ્રાપ્તિ માટે યજ્ઞ કર્યો. યજ્ઞ માથી તેમને પુત્ર પ્રાપ્ત થયો જેનું નામ ધૃષ્ટદ્યુમ્ન રાખવામાં આવ્યું...

ભૃગુવંશી બ્રાહ્મણોને લઇને નર્મદા નદીના કિનારે અશ્વમેધ યજ્ઞ પ્રારંભ કર્યો. બલિરાજા અશ્વમેધ યજ્ઞ કરાવી રહ્યા છે તે વામન ભગવાને જાણ્યું ત્યારે તેઓ બાલબ્રહ્મચારીના...

તેનું એક શરીર બની ગયું. જરાએ સાંધ્યાથી તે જરાસંઘ કહેવાયો. યુધિષ્ઠિરના રાજસૂય યજ્ઞ વખતે કૃષ્ણ, અર્જુન અને ભીમે બ્રાહ્મણને વેષે તેના દરબારમાં જઇ દ્વંદ્વયુદ્ધની...

હતા. ગુરુ વશિષ્ઠનાં સૂચનથી દશરથે ઋષ્યશૃંગ પાસે અશ્વમેઘ અને પુત્ર-કામેષ્ટિ યજ્ઞ કરયો હતો. આ જ યજ્ઞની અગ્નિમાંથી દેવદૂતે દશરથને ખીર આપી હતી જેનાથી કૌશલ્યા...

ગયા અને આમ શિશુપાલનું અહમ્ ઘવાયું. જ્યારે ઇંદ્રપ્રસ્થમાં યુધિષ્ઠરે રાજસૂય યજ્ઞ કર્યો ત્યારે શિશુપાલ પણ ત્યાં આવ્યો હતો. એ વખતે ભીષ્મના કહેવાથી યુધિષ્ઠિરે...

છે કે રાવણ અજેય બનવા એક યજ્ઞ કરતો હતો. આ યજ્ઞ ને વિફળ બનાવવા નીલને મોકલવામાં આવ્યો હતો. નીલે રાવણના માથે ચડી, પેશાબ કરી, યજ્ઞ ને વિફળ બનાવ્યો હતો. જૈન...

ધર્મગ્રંથો સંસ્કૃતમાં લખવામાં આવ્યા છે. આજે પણ હિન્દુ ધર્મમાં મોટાભાગના યજ્ઞ અને પૂજાઓ સંસ્કૃતમાં જ થાય છે. સંસ્કૃત ભારતની ઘણી લિપિઓમાં લખાતી આવી છે,...