Mba'e ojehekáva Ñana rehegua - Vikipetã
Ndaipóri kuatiarogue eha "Ñana" Vikipetãpe.
Ñana (karaiñe'ẽme: yuyo, hierba) ka'avo okakuaáva oparupiete, omomgy’áva kokue térã óga jere. Hetã oĩ ijapytepekuéra jaipurúva pohãrã.… |
Ñaña (karaiñe'ẽme: Mal, maldad) tekovevai ojaitypóva máva py’apýre. Ava imba’eporã’ỹva. Tekove ñañájeko ndoikove aréi.… |
Pohã ñana (karaiñe'ẽme: planta medicinal) mba'e ka'avo okueráva mba'asýgui, oporomongueráva, ikatu jaipuru hogukue, ipotykue, ipirekue térã hapokue. Ava… |
Guarani (sección Mba'asy ñemonguera pohã ñana rupive) omongueráva'erã chupekuéra, oikuaa porãiterei pohã ñana jeporu, péva ohechauka ñandéve kuaaty. Ndaikatúi ja'epa mboy pohã ñana oipuruva'ekue ha'ekuéra oikuaa rupi pe… |
Ka'aguy ha'e yvyraty renda, okakuaaha yvyra yvate, karape, ka'avo, ñana ha oikoha opáichagua mymba.… |
Kumandá (karaiñe'ẽme: guisante, arveja) ñana rusu ha’ỹiva. Wiki Commons oguereko ta'ãnga Kumanda reheguaCommons.… |
Avatimirĩ (karaiñe'ẽme: Trigo) ñana rusu ha’ýiva rehegua. Ha’ýinguégui ojejapo hu’itĩ. https://es.glosbe.com/gn/es/avatimir%C4%A9 https://www.facebook… |
ipotykue, ipirekue térã hapokue. Ikatu ojajapóva lavoratóriope. Oĩ avei pohã ñana, ka'avo pegua. Wiki Commons oguereko ta'ãnga Pohã reheguaCommons. Wikcionario… |
Kapi'ipe (karaiñe'ẽme: Césped) ñana rogue po’ipo’iva, haimbe ha isarambíva yvýre, ojoko yvy ani haguã osoropa. Ombojegua avei óga okára.… |
Kurapepẽ (karaiñe'ẽme: calabaza, zapallo, lasioñe'ẽ: Cucurbita maxima) ñana okakuáva osyryryhápe yvýre hi’a guasu ha iporã tembi’urã. Oje’uchugui tembi’u… |
Tapo (karaiñe'ẽme: Raíz) ñana ha yvyra omombytáva yvyvýpe, yvyra rapo.… |
Pakova (karaiñe'ẽme: plátano, banana, lasioñe'ẽ: Musa × paradisiaca) ha'e peteĩ ñana. Okakuáva hi'a sa'yju ha iporã tembi'urã.… |
´ Kuvuasu (karaiñe'ẽ: cacao / latinañe'ẽ: Theobroma cacao) ha'e peteĩ ñana, ha avei pe yva he'ẽ yvyra kuvuasu rehegua. Ha'ỹi opuruva japo hag̃ua chokora… |
Tamanakuna (karaiñe'ẽme: Orquídeas) ñana oikóva yvyra rakãre ha oipytéva chugui hembi’urã.… |
Urumbe (karaiñe'ẽme: nopal, tuna, lasioñe'ẽ: Opuntia) ñana guasu, hogue anambusu ha hãtĩva.… |
tee ojehechakuaa'ỹva Yvypóra reko pegua, ko mba'épe oĩ terere je'u ha pohã ñana jeporu. Terere niko ojogua ka'ay —ñanary ambuéva ojejapo avei ka'águi—, hákatu… |
Ka'a he'ẽ (karaiñe'ẽme: hierba dulce, lasioñe'ẽ: Stevia rebaudiana) pohã ñana rogue po’i mimi, ipoty morotĩ ha lila’íva. Py’a ruru oñemboguejy hag̃ua ha… |
Akekẽ tahýi guasu peteĩva ojavykýva yvyra ha ñana rogue.… |
Sálvia (karaiñe'ẽme: Savia) pohã ñana hogue apu'a pukumi ha haimbéva, hyakuã asy.… |
Ka´apiky (Latinañe'ẽme: Parietaria debilis G. Foster) ha´eva Pohã ñana yvyamérikapegua hoguekuéra rovyũva. Ojeiporúva tererépe.… |