Facebook

 

namakayni i Amilika nu mapulungay a pataduay nu katuuday atu siyakay nu pahusuay a malucalaycayay a kapulungan, u humbug i Amilika Ciyacu senmatiyawcinmen kungyunse.

nu icuwaay angangana

napatideng sa u “thefacebook” ya ngangan namakayni i Amilika nu kawcung a micudaday ani patahekal tu micudaday atu sasing atu sapilinlaku tu sasulitan u kakitidaan nu labunu luma' “atu palemangay a sacudad” u sakasikadan a ngangan u “face book”.

face book u micukaymasay u sulit a sapatubeli' sa, kapahenay patudud tu sasing,nisakacuduan tigami, nikulitan atu ngiha' nu pahusuay atu micukamasay a tademaw, atu musaupau tu kulit anu hicaen a pakilac amicukaymas  tu kakitizaan.

 

Facebook nai 2004amihcaan 2ay abulad 4ademiad ci make.cukepu atu i hahuay micuda a kaput ku patidengay.

Facebook u milabuay i sayawan sa naw Hhu sa amicudaday ku milabuay, nadikudan sa misatabaku ku heni patayda i pusetun a sayku tidaay a kapit nu micudaday micukaymas naming, pasu Cangcunten a kasenengan a cacudadan, Masenlikung a cacudadan, Niyu tabakiay a cacudadan Setanhu a tabakiay acacudadan sa.

duma sa haymaw sa miedap tu duma a tabakiay a cacudadan atu kawcung ku milabuay, mahida i sadikuday sa papilabu tu 13ay ku mihcaan a wawa atu balakiay a miyungay. ayda Facebook mikeda tu dumaay a misinsisay nu udip anu maedem ku 13 ku mihcaan nu wawa kiya taneng a micukaymas tu pangangan.

u micukaymasay kanca pangangan kiya taneng micukaymas tu Facebook, mamamin pangangan sa kapah ku heni misanga patideng tu nu udip a sapatucek, kiya miawuawu tu cabay malukapahay a cabay, patayda tu sasakamuen, kiya anu duma u micukaymasay anu paduma tu ngangan sa kasenun sa matineng tu lekakaw nu cacanan mapakatinengan.

dumasa micukaymasay kapah milabu tu malecaday mapulung naming ku cabay a maluyaluy, ina maliyaluyay pakaynin i kitidaan nu kakulian, cacudadan, atu duma ucayay kalecad a cacanan amu tulik.

u micukaymasay taneng muwala tu cabay apacumud suwanisen amu tulik mikuwan, hinin “cabay mikuli” atu “kapahay a cabay” han, katukuh i 2020 amihcaan sakinacacay a puu' nu mihca, Facebook nu labu malakuwit ku tusa idaw ku enem a ike paudip tu micukaymasay a tademaw, uduma idaw ku siwaay a pasayntu caypalutatenga tu micukaymasay.

katukuh 2012 amihcaan, Facebook tu mihmihca a sinilacul sa 180 a nisakaput a masaupuay “ PB”a cuda, kiyu tu 24 a tatukian idaw t uku 0.5 a sakaput masaupu kasenun sa macunus kalamkam, sausi` hannamin, Facebook tudedemiad patapabaway tu nikulita tulu a iku lima malebut nu emang ku nikulitan.

itawya henay ku Hahu inayay ku micudaday tu “Facebook” “u nu Amilika micudaday tu dayga a paanin tu sasing atu nu udip acacanan a sapikilim tu sapamata nu cuda”

u sapasubana' atu nipatideng

Facebook patideng i 2004 amihcaan, pasayni itademaw patideng tu palasit tu tatidengan, pakatineng tu Kitakit apaydang, mapatanektek ku nikatatied. namakayni i Facebook, u tademaw atu laluma`an masinanut kunikalalilaku, makaadih tu baluhay a sapakatelay, pasasuini tu nikaudip tu kungku.

nikacakat nu likisi

nitadasan a demiad “2003amihcaan－2004amihcaan”

 

Facebook mapulungay a patideng a tademaw ci Makek.cukek i 2005 amihcaan i Hahu a tabakiay a cacudadan nu aenengan nu micudaday ci Makek.cukek i Hahu a tabakiay a cacudadan micudad tu dayga itawyaay sa, i 2003 amihcaan 10abulad 28ademiad misulit tu cacay pangangan han “Facemash” a calaycayyay a sapikawaw, pakani i hahu nu cacudadan a sinbun “The Harvard Crimson”, “Facemash” namakayni nu cacudadan a macalaycayay anu sulutan tu sasing, yu tusa ku sasing pasasinteben papilien ku micukaymasay mutucek tu “masaaledahay” (hotter) a sasing.

 

maydih kuheni' a pakakapah tina sasaungayen, ci Cukepu micumud tunu Hahu a pitiya nu calaycay nu dadan, sa mikitusa tunu micudaday nu udipay a kakitidaan nu sacukcuk a sasing.

nika u dayga namakayni i 1980 a mihcaan nu teban idaw ku patata tu nu tatipeluk a sasing u kiyidaan nu cabaycabay a cuci. Yu pakatelay tu swpat a tatukian sa, “Facemash” tu calaycay a sapatideng nuka muhelup tu 450 a micumuday a labang, maminay a sasing u miadihay 22,000 kakatuud.

paydang tu binawlan “2005 amihcaan－2012 amihcaan”

2005 a mihcaan 9 a bulad 2 ay ademiad , ci Cukepu mucuduh patahekal tu Facebook nu kawcung a patideng tu calacay, sakamusa ukapahay a nidaten sa kilusatu “itawya , nu kawcung a Facebook a takusan amituki kiya kapah a mituki”.

2008 a mihcaan 6ay abulad 20 ay ademiad Facebook mucuduh i cungku tu madayumay a sulit, Hungkung nu utiih`ay a sulit atu Taywan malucekay a tuluay a kamu.

2009a mihcaan 9ay abulad, Facebook mihapiw tu kalisiw sayaway misaliyut tacuwa sa.

i 2009 amihcaan nu dikudan, Facebook nikalikid nu kacakat. i 2010 amihcaan 3ay abulad 13ademiad, tawya a lipay micumuda i Facebook a tademaw malakuwit ku Google.

sayaway patelak mianin tu sapicumud sa “2013amihcaan－2015amihcaan”

2012 amihcaan，Facebook i kasaungay nu sinbun sa micumud tu cacay malecaday a pikikung nu cizu`.

2012amihcaan 8ay abulad 23ademiad，Facebook pakayni i iOS nikingkiwan a sapikawaw misumad, sumaden tu sapisulut tu cudad maadih ku sapikawaw, kiya pacakat tu sapikawaw kiyu kalamkam tu .

2013amihcaan 1ay abulad 15ademiad，Facebook mihapiw “sapidang a kulit kakiliman” a sapikawaw, winisapi kawaw pakayni i micukaymasay paini tu cacay “malucekay a sapatubeli`”, caytukahida naayaway musulut tu nipatideng tu calaycay yadah ku sapatatules nu belih.

2014 amihcaan  4 abulad 4 ademiad，Facebook mihapiyu atu Amilika 19 a pala` nu kitidaan Kanatal nu mapulungay nu huing “National Association of Attorneys”makakadum, papatahekal tunu masakapahay atu nu babalaki nu udip asapikuwan tunu hekal a calacay tu sapikuwan a cudad tu cacanan a sapikakawaw tu sapakatineng.

2013 a mihcaan 4 a bulad 19 a demiad，Facebook musumas tu cizu, muwanij tu “F” a cizu nu landaway ku kulit nu sasa` , ya “F” a sulit nuwina atu laa`d nu lilis nu teban a laa`d a musukepen .

nu tabakiay a kusi cizu nu ngangan “2020 a mihcaan”

2021 a mihcaan 10 a bulad 4 a demiad, u mikuliay nu nasakaputay Facebook calaycayyay patelac ku patucek, kiyu Facebook nu calaycay a dadan DNS hananay a sapicaliway mahedaw ku sapikiluku, kiyu Facebook nu sasaan a yadahay sapakabit tu sapatadu mapeci` tu pinaatatukiay.

 

 

sayaway , Facebook amituki nai Ha-hu sa a tabakiay a cacudadan nu micudaday, nudikuda tu tusaabulad sa, pataayaw misaahebal i Pusetun a kitidaan atu nu duma a dayga “ u Ma-sen li-kung a cacudadan” atu Setanhu a dayng cacudadan, Niwyi a dayga cacudadan, Sipay dayga atu nu dumaan singangannay a Cangcunten a cacudadan.

sakatusa a mihcaan, yadahay a cacudadan takusen namin patabu. Sadikuday i pala' nu hatidaay idaw ku dayga nu sapatucek a nutelay a sapatigami nu tademaw “ u .edu、ac.uk hatiniay” kapah naming amituki. sisa, i Facebook kapah patideng tu nu kawcung atu kusi nu siyakay a calaycay nu dadan.

[1]Apple a kusi

[2]Ya-ma-sung a kusi

[3]Google

[4]Facebook

[5]Facebook tungus nu belih

[6]Twitter panganga

[7]Facebook niyazu' nu tapang

[8]Facebook tatidengan nu milangatay

[9]Facebook patideng a tademaw

[10]Wuy-luan

[11]Amilika a Facebook