Vermont
Vermont: Delstat i regionen New England i USA
- För andra betydelser, se Vermont (olika betydelser).
Vermont är en delstat i nordöstra USA med Montpelier som delstatshuvudstad. Delstaten ingår i regionen New England.
Vermont | |||
Delstat | |||
Sugar River och Mount Ascutney. | |||
| |||
Officiellt namn: Vermont | |||
Smeknamn: The Green Mountain State | |||
Land | ![]() | ||
---|---|---|---|
Huvudstad | Montpelier | ||
Latitud Longitud | 42°44'–45°0'43" N 71°28'–73°26' V | ||
Största stad | Burlington | ||
Högsta punkt | |||
- höjdläge | 1 339 m ö.h. | ||
Lägsta punkt | |||
- höjdläge | 29 m ö.h. | ||
Längd | 260 km | ||
Bredd | 130 km | ||
Area | 24 923 km²(45:e) | ||
- land | 23 974 km² | ||
- vatten | 949 km² | ||
Folkmängd | 624 594 (2016)(49:e) | ||
Befolkningstäthet | 26 invånare/km²(30:e) | ||
Inträde i unionen som | 14:e | ||
Inträdesdatum | 4 mars, 1791 | ||
Guvernör | Phil Scott (R) | ||
Tidszon | Eastern Standard Time (UTC-5 eller UTC-4 (sommartid)) | ||
Förkortning | VT | ||
Geonames | 5242283 | ||
Karta över USA med Vermont markerad | |||
Webbplats: vermont.gov | |||
Vermont är huvudsakligen känt för sin lönnsirapsproduktion och natursköna bergstrakter. Namnet kommer från franskans mont vert, ’grönt berg’. Regionen Green Mountains och sjön Lake Champlain är omtyckta utflyktsmål. Flera högt uppsatta personer eller miljonärer från omkringliggande delstater har en villa eller stuga i Vermont där de bor under brittsommaren (en:Indian summer) eller vintersemestern. Därför har fastighetspriserna stigit sedan 1950-talet.
Andra turister kommer under hösten till Vermont för att skåda skogarnas färggranna lövverk, i likhet med granndelstaten New Hampshire[1], eller för att vandra, campa och fiska. Vermont räknas till exempel som flugfiskets födelseplats. 2002 hade Vermont 7,9 miljoner besökare. Huvuddelen av innevånarna är engelsktalande, men i norr finns en liten fransktalande minoritet.
Historia
Regionen beboddes ursprungligen av irokeser, algonkiner och abenakier. Större delen av delstaten var under namnet New Hampshire Grants stridig mellan New York och New Hampshire. Resterande del ingick i kolonin Québec. Vermont blev självstyrande 1771 utan godkännande från England eller New York. Åren 1777-1791 var Vermont en självständig republik, Republiken Vermont. 1791 blev Vermont en delstat i USA.[2]
Politik
Länge dominerades Vermont av republikanerna. Efterhand har dock demokraterna ökat sitt stöd. Vermont framstår som en förhållandevis socialliberal delstat med amerikanska mått. I frågor såsom miljövård och samhällsplanering anses Vermont ha en progressiv inriktning. Vermontborna har under 2000-talets början valt den obundne Bernie Sanders, som alltså varken är republikan eller demokrat utan kallar sig för ”demokratisk socialist”, att representera delstaten i USA:s senat.
Vermont är tillsammans med Alaska, Arizona och Wyoming en av fyra delstater där det inte krävs tillstånd för att bära dolda vapen, så kallat Vermont carry. Delstaten avskaffade dödsstraffet 1965 och genomförde sin sista avrättning 1954, av Donald DeMag för andra resans mord.
Utbildning
University of Vermont är beläget i Burlington, vidare finns ett flertal liberal arts colleges, samt några delstatliga college.
Städer och orter i Vermont
Kända personer födda i Vermont
- Chester A. Arthur (1829–1886), president nummer 21, tillträdde 1881 efter mordet på James Garfield, född i Fairfield.
- Calvin Coolidge (1872–1933), president nummer 30, född i Plymouth Notch.
- John Deere (1804–1886), grundare av Deere and Company, född i Rutland.
- Bill Koch, längdskidåkare som tog USA:s första olympiska medalj i nordisk skidsport, brons OS 1976 30 km
- Charles Francis Hall, polarforskare
- Andrea Mead-Lawrence (1932–2009), 2 guldmedaljer i slalom resp storslalom under 1952 års Olympiska Spel, född i Rutland.
- Levi P. Morton, vicepresident nr 22
- Joseph Smith (1805–1844), grundare av Jesu Kristi Kyrka av Sista Dagars Heliga, det vill säga mormonkyrkan, född i Sharon.
- Ted Bundy (1946–1989), seriemördare.
- John LeClair, ishockeyspelare i NHL.
Se även
Källor
- Pelta, Kathy; Vermont, serie Hello U.S.A, Lerner Publications, 2002, ISBN 0-8225-4135-1
Fotnoter
- ^ ”Fall Foliage Road Trips” (på engelska). Travel Channel. http://www.travelchannel.com/interests/road-trips/articles/fall-foliage-road-trips. Läst 9 september 2017.
- ^ ”Vermont” (på engelska). World Statesmen. http://www.worldstatesmen.org/US_states_V-W.html#Vermont. Läst 9 september 2017.
Externa länkar
Wikimedia Commons har media som rör Vermont.
- Vermonts officiella hemsida
This article uses material from the Wikipedia Svenska article Vermont, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply. (view authors). Innehållet är tillgängligt under CC BY-SA 3.0 om ingenting annat anges. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
#Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc. Wiki (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wikimedia Foundation.
In other languages:
- Afrikaans: Vermont - Wiki Afrikaans
- Amhariska: ቬርሞንት - Wiki አማርኛ
- Aragonesiska: Vermont - Wiki Aragonés
- Fornengelska: Vermont - Wiki Ænglisc
- Arabiska: فيرمونت - Wiki العربية
- Arameiska: ܒܝܪܡܘܢܬ - Wiki ܐܪܡܝܐ
- Marockansk arabiska: ڤيرمونت - Wiki الدارجة
- Egyptisk arabiska: ڤيرمونت - Wiki مصرى
- Asturiska: Vermont - Wiki Asturianu
- Aymara: Vermont suyu - Wiki Aymar aru
- Azerbajdzjanska: Vermont - Wiki Azərbaycanca
- South Azerbaijani: ورمونت ایالتی - Wiki تۆرکجه
- Basjkiriska: Вермонт - Wiki башҡортса
- Balinesiska: Vermont - Wiki Basa Bali
- Bayerska: Vermont - Wiki Boarisch
- Samogitian: Vermuonts - Wiki žemaitėška
- Central Bikol: Vermont - Wiki Bikol Central
- Vitryska: Вермонт - Wiki беларуская
- Belarusian (Taraškievica orthography): Вэрмонт - Wiki беларуская (тарашкевіца)
- Bulgariska: Върмонт - Wiki български
- Bhojpuri: वरमोंट - Wiki भोजपुरी
- Bislama: Vermont - Wiki Bislama
- Bengali: ভার্মন্ট - Wiki বাংলা
- Bishnupriya: ভার্মন্ট - Wiki বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী
- Bretonska: Vermont - Wiki Brezhoneg
- Bosniska: Vermont - Wiki Bosanski
- Russia Buriat: Вермонт - Wiki буряад
- Katalanska: Vermont - Wiki Català
- Chavacano: Vermont - Wiki Chavacano de Zamboanga
- Min Dong Chinese: Vermont - Wiki 閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
- Tjetjenska: Вермонт - Wiki нохчийн
- Cebuano: Vermont - Wiki Cebuano
- Soranisk kurdiska: ڤێرمۆنت - Wiki کوردی
- Korsikanska: Vermont - Wiki Corsu
- Krimtatariska: Vermont - Wiki Qırımtatarca
- Tjeckiska: Vermont - Wiki čeština
- Tjuvasjiska: Вермонт - Wiki чӑвашла
- Walesiska: Vermont - Wiki Cymraeg
- Danska: Vermont - Wiki Dansk
- Dagbani: Vermont - Wiki Dagbanli
- Tyska: Vermont - Wiki Deutsch
- Zazaki: Vermont - Wiki Zazaki
- Grekiska: Βερμόντ - Wiki Ελληνικά
- Emiliano-Romagnolo: Vermònt - Wiki Emiliàn e rumagnòl
- Engelska: Vermont - Wiki English
- Esperanto: Vermonto - Wiki Esperanto
- Spanska: Vermont - Wiki Español
- Estniska: Vermont - Wiki Eesti
- Baskiska: Vermont - Wiki Euskara
- Persiska: ورمانت - Wiki فارسی
- Finska: Vermont - Wiki Suomi
- Färöiska: Vermont - Wiki Føroyskt
- Franska: Vermont - Wiki Français
- Frankoprovensalska: Vèrmont - Wiki Arpetan
- Nordfrisiska: Vermont - Wiki Nordfriisk
- Västfrisiska: Fermont - Wiki Frysk
- Iriska: Vermont - Wiki Gaeilge
- Gagauziska: Vermont - Wiki Gagauz
- Skotsk gäliska: Vermont - Wiki Gàidhlig
- Galiciska: Vermont - Wiki Galego
- Guaraní: Vermont - Wiki Avañe'ẽ
- Gotiska: 𐌱𐌰𐌹𐍂𐌼𐌰𐌿𐌽𐍄 - Wiki 𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺
- Gujarati: વર્મોન્ટ - Wiki ગુજરાતી
- Manx: Vermont - Wiki Gaelg
- Hausa: Vermont - Wiki Hausa
- Hakka: Vermont - Wiki 客家語/Hak-kâ-ngî
- Hawaiiska: Welemoneka - Wiki Hawaiʻi
- Hebreiska: ורמונט - Wiki עברית
- Hindi: वरमॉण्ट - Wiki हिन्दी
- Fiji-hindi: Vermont - Wiki Fiji Hindi
- Kroatiska: Vermont - Wiki Hrvatski
- Haitiska: Vèmont - Wiki Kreyòl ayisyen
- Ungerska: Vermont - Wiki Magyar
- Armeniska: Վերմոնտ - Wiki հայերեն
- Interlingua: Vermont - Wiki Interlingua
- Indonesiska: Vermont - Wiki Bahasa Indonesia
- Interlingue: Vermont - Wiki Interlingue
- Igbo: Vermont - Wiki Igbo
- Inupiak: Vermont - Wiki Iñupiatun
- Iloko: Vermont - Wiki Ilokano
- Ido: Vermont - Wiki Ido
- Isländska: Vermont - Wiki íslenska
- Italienska: Vermont - Wiki Italiano
- Japanska: バーモント州 - Wiki 日本語
- Javanesiska: Vermont - Wiki Jawa
- Georgiska: ვერმონტი - Wiki ქართული
- Kabyliska: Vermont - Wiki Taqbaylit
- Kabiye: Fɛrmɔɔn - Wiki Kabɩyɛ
- Kazakiska: Вермонт - Wiki қазақша
- Koreanska: 버몬트주 - Wiki 한국어
- Kurdiska: Vermont - Wiki Kurdî
- Korniska: Vermont - Wiki Kernowek
- Latin: Mons Viridis - Wiki Latina
- Ladino: Vermont - Wiki Ladino
- Luxemburgiska: Vermont - Wiki Lëtzebuergesch
- Lingua franca nova: Vermont - Wiki Lingua Franca Nova
- Limburgiska: Vermont - Wiki Limburgs
- Liguriska: Vermont - Wiki Ligure
- Ladin: Vermont - Wiki Ladin
- Lombardiska: Vermont - Wiki Lombard
- Litauiska: Vermontas - Wiki Lietuvių
- Lettiska: Vērmonta - Wiki Latviešu
- Maithili: भर्मांट - Wiki मैथिली
- Malagassiska: Vermont - Wiki Malagasy
- Eastern Mari: Вермонт - Wiki олык марий
- Maori: Vermont - Wiki Māori
- Makedonska: Вермонт - Wiki македонски
- Malayalam: വെർമോണ്ട് - Wiki മലയാളം
- Mongoliska: Вермонт - Wiki монгол
- Manipuri: ꯚꯦꯔꯃꯣꯟꯠ - Wiki ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ
- Marathi: व्हरमाँट - Wiki मराठी
- Västmariska: Вермонт - Wiki кырык мары
- Malajiska: Vermont - Wiki Bahasa Melayu
- Burmesiska: ဗားမောင့်ပြည်နယ် - Wiki မြန်မာဘာသာ
- Mazanderani: ورمونت - Wiki مازِرونی
- Nauruanska: Vermont - Wiki Dorerin Naoero
- Lågtyska: Vermont - Wiki Plattdüütsch
- Lågsaxiska: Vermont - Wiki Nedersaksies
- Nepalesiska: भर्मोन्ट - Wiki नेपाली
- Newariska: भर्मोन्त - Wiki नेपाल भाषा
- Nederländska: Vermont - Wiki Nederlands
- Nynorska: Vermont - Wiki Norsk nynorsk
- Norskt bokmål: Vermont - Wiki Norsk bokmål
- Occitanska: Vermont - Wiki Occitan
- Ossetiska: Вермонт - Wiki ирон
- Punjabi: ਵਰਮਾਂਟ - Wiki ਪੰਜਾਬੀ
- Pampanga: Vermont - Wiki Kapampangan
- Papiamento: Vermont - Wiki Papiamentu
- Pikardiska: Vermont - Wiki Picard
- Pennsylvaniatyska: Vermont - Wiki Deitsch
- Pali: भर्मोन्ट - Wiki पालि
- Polska: Vermont - Wiki Polski
- Piemontesiska: Vermont - Wiki Piemontèis
- Western Punjabi: ورمونٹ - Wiki پنجابی
- Portugisiska: Vermont - Wiki Português
- Quechua: Vermont suyu - Wiki Runa Simi
- Rätoromanska: Vermont - Wiki Rumantsch
- Rumänska: Vermont - Wiki Română
- Ryska: Вермонт - Wiki русский
- Sanskrit: वर्मांट - Wiki संस्कृतम्
- Jakutiska: Вермонт - Wiki саха тыла
- Sardinska: Vermont - Wiki Sardu
- Sicilianska: Vermont - Wiki Sicilianu
- Skotska: Vermont - Wiki Scots
- Nordsamiska: Vermont - Wiki Davvisámegiella
- Serbokroatiska: Vermont - Wiki Srpskohrvatski / српскохрватски
- Simple English: Vermont - Wiki Simple English
- Slovakiska: Vermont - Wiki Slovenčina
- Slovenska: Vermont - Wiki Slovenščina
- Enaresamiska: Vermont - Wiki Anarâškielâ
- Albanska: Vermont - Wiki Shqip
- Serbiska: Вермонт - Wiki српски / srpski
- Saterfrisiska: Vermont - Wiki Seeltersk
- Swahili: Vermont - Wiki Kiswahili
- Silesiska: Vermont - Wiki ślůnski
- Tamil: வெர்மான்ட் - Wiki தமிழ்
- Telugu: వెర్మాంట్ - Wiki తెలుగు
- Tadzjikiska: Вермонт - Wiki тоҷикӣ
- Thailändska: รัฐเวอร์มอนต์ - Wiki ไทย
- Tagalog: Vermont - Wiki Tagalog
- Tok pisin: Vemont - Wiki Tok Pisin
- Turkiska: Vermont - Wiki Türkçe
- Tatariska: Вермонт - Wiki татарча / tatarça
- Uiguriska: Wérmont Shitati - Wiki ئۇيغۇرچە / Uyghurche
- Ukrainska: Вермонт - Wiki українська
- Urdu: ورمونٹ - Wiki اردو
- Uzbekiska: Vermont - Wiki Oʻzbekcha / ўзбекча
- Venetianska: Vermont - Wiki Vèneto
- Vietnamesiska: Vermont - Wiki Tiếng Việt
- Volapük: Vermont - Wiki Volapük
- Waray: Vermont - Wiki Winaray
- Wu: 佛蒙特 - Wiki 吴语
- Kalmuckiska: Вермонт - Wiki хальмг
- Mingrelianska: ვერმონტი - Wiki მარგალური
- Jiddisch: ווערמאנט - Wiki ייִדיש
- Yoruba: Fermont - Wiki Yorùbá
- Zeeländska: Vermont - Wiki Zeêuws
- Kinesiska: 佛蒙特州 - Wiki 中文
- Classical Chinese: 佛蒙特州 - Wiki 文言
- Chinese (Min Nan): Vermont - Wiki Bân-lâm-gú
- Cantonese: 佛蒙特州 - Wiki 粵語
- Zulu: Vermont - Wiki IsiZulu