Amazonas

Sowät 300 Kilomeetere suudelk fon dän Äquator fljut hie fon do Anden uut ätter't Aaste truch dät Amazonas-Bäkken ätter dän Atlantik. Die Amazonas is mäd een Woaterfierenge fon (in'n Truchsleek) 206.000 m³/s ju aller-woaterriekste Äi fon ju Äide un fiert oun sien Mundenge moor Woater as do säks naistlitjere Äien touhoope.

Sin Noome fiert die Stroom eerste fon ju Steede oun, wier do bee Wäl-Äien Río Marañón un Ucayali in Peru touhoopefljoote. Unnerbreeken wäd dät truch dän brasilioansken Ousnit buppe ju Stääd Manaus mäd dän Noome Rio Solimões. Die Stroom häd in Brasilien een Bratte fon maasttieds moorere Kilomeetere, sien Woaterfierenge blift uur't Jier maasttieds moor of minner gliek, uumdät do Sieden-Äien tou unnerskeedelke Jieres-Tieden Hooch- un Läichwoater hääbe, dät glieket sik dan maasttieds uut. Wan dät toumäts dan daach Hoochwoater ap n Amazonas rakt, kon hie do bewooldede Alluvioal-Flakten loangs sien Ougere ap een Bratte fon bit tou 60 Kilomeetere unner Woater sätte.

In twäin Haud-Ierme truchstroomet hie ju Ailound-Waareld fon dän bienaist 200 Kilomeetere breeden Mundengs-Beriek. Die Mundengsberiek fon dän Amazonas is truch Woaterloope, do fon Äbbe un Floud bestimd wäide, ferbuunen mäd dän Mundengs-Tjoachter fon dän Rio Pará, wiertruch dät Ailound Marajó outränd wäd.

Sowät tjoonduusend Äien fljoote in dän Amazonas. Deer sunt moor as hunnert fon goadelk foar ju Skipfoart, un soogentien sunt langer as 1600 Kilomeetere (tou'n Fergliek häd die Rhien een Loangte fon 1236 km).

Do wichtichste Sieden-Äien fon links sunt:

• Napo
• Içá
• Japurá
• Rio Negro

Do wichtichste Sieden-Äien fon gjuchts sunt:

• Juruá,
• Purus,
• Madeira,
• Tapajós,
• Xingu

• Düssen Artikkel foutet grootstendeels ap dän Artikkel fon ju düütsksproakige Wiki Seeltersk.