Imenenjayethisi kuvuvuka lokubalulekile kwemitsambo legigeletele ingcondvo nemgogodla, lekwatiwa ngalokuphelele njengemenenjesi.
Timphawu letijwayelekile kuba yifiva, inhloko nekucina kwemntsamo. Letinye timphawu tifaka ekhatsi kudideka noma kuba ngatsi ulahlekelwa yingcondvo, kuhlanta, nekungakhoni kubeketelela kukhanya noma umsindvo lomkhulu. Bantfwana bona bavamise kuba netimphawu letingachazeki, njengekucasuka, kukhatsala noma bangadli kahle. Uma ngabe kuba nekucubuka, kungahle kukhombise imbangela letsite yemenenjayethisi lebangelwa ligciwane lemeningococcal lingahambisana kucubuka lokutsite.
Lokuvuvuka kungabangelwa kusuleleka ngemagciwane, tifo, noma lamanye ema-microorganisms, noma kungavama kodvwa hhayi kakhulu kuba ngulamanye emakhambi. Imenenjayethisi ingahle ikubulale ngenca yalokuvuvuka lokusondzelene nengcondvo nemgogodla; ngako-ke, lesimo sakhona sitsatfwa njengesimo semphilo lesibalulekile. Kuhlatjwa sikhadlane kute uhlolwe noma kungafakwa imenenjayethisi. inyalitsi ifakwa emgogodleni kutsatsa isampuli lesamanti emgomgodleni (i-CSF), lokuvale ingcondvo nemgogodla. I-CSF elabholathri yetemitsi.
Nga-2013 imenenjayethisi yabamba bantfu labatigidzi leti-16. loku kubangele ekushoneni kwebantfu labangu-303,000 mhlabawonkhe – kwehle kusukela ku-464,000 kwekushona nga-1990. Ngekutfola kwelashwa lokufanele uma kunebungoti bekufa kuleligciwane lemenenjayethisi kungaphansi kwa-15%. Kusabalala kweligciwane lemenenjayethisi kwavela emkhatsini weNgcongoni neNhlaba njalo ngemnyaka etindzaweni tase sub-Saharan Africa lekwatiwa ngekutsi libhande lemenenjayethisi. Kusabalala lokuncane kungange kubekhona kuletinye tindzawo tasemhlabeni. Leligama lelitsi menenjayethisi livela kuligama lesiGilikhi μῆνιγξ méninx, "umtsambo" kantsi lesicu salo ngekwetemphilo -itis, "kuvuvuka".
This article uses material from the Wikipedia SiSwati article Imenenjayethisi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki SiSwati (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.