Андорра

Көнсығыш Пиренеи тау системаһында Франция һәм Испания араһында урынлашҡан. Атамаһы баск. andurrial һүзенән килеп сыҡҡан, «буш ятҡан ер» тигәнде аңлата.

Андорра Кенәзлеге
Principat d'Andorra

Флаг
Девиз: «Virtvs Vnita Fortior (Латин: Берҙәмлек көс бирә)»
Гимн: «El Gran Carlemany»
Рәсми тел	каталан
Баш ҡала	Андорра-ла-Велья
Эре ҡалалар	Андорра-ла-Велья
Идара итеү төрө	конституцион монархия Франция һәм Урхель епископының уртаҡ протектораты
Кенәздәр Премьер-министр	Франсуа Олланд Жоан Энрик Вивес-и-Сисилиа Антони Марти
Территория • Бөтәһе • % һыу өҫтө	178 468 км² 0,26 (121,4 га)
Халыҡ • Һаны (2010) • Халыҡ тығыҙлығы	91 023 чел. (194) 180 чел./км²
ИЧР (2011)	0,838  (бик юғары) (32 урын)
Валюта	Евро (€) (EUR, код 978)
Интернет-домен	.ad
Код ISO	AD
МОК коды	AND
Телефон коды	+376
Сәғәт бүлкәте	1

Элек ябыҡ кенәзлек бөгөн туризмға күрә үҫешкәнгә күрә сәскә ата.

Милли составы буйынса халҡы (1995):

• андоррандар (каталандар) — 31 %
• испандар — 45 %
• португалдар — 11 %
• француздар — 8 %.

Рәсми тел — каталан теле.

• 778 — беренсе мәртәбә телгә алына.
• 790 —Франк короле Карл Великий Андорраның бойондороҡһоҙлоғон гарантиялай.
• 805 — Андорра кенәзлеге нигеҙләнгән йыл. Андорра общинаһы кешеләре франк ғәскәрен ғәрәптәрҙең тылына үткәрә, шуның өсөн Бөйөк Карл общинаға Бөйөк азатлыҡ Хартияһын (Magna Carta) бүләк итә.
• IX век — ил биләмәһенә ғәрәптәр һөжүме.
• 1278 — Графом де Фуа и испан епископы Урхельский Андорраның ике ҡатлы суверинитеты тураһында килешеү төҙөй.
• 1479 — граф Франциск Феб де Фуа Королевство Наварра кореллегенең короле була, шулай итеп Андорраға хоҡуҡтар навар короллегенә күсә.
• 1589 — Наварра кореле Генриха IV исеме менән Франция тәхетенә күтәрелә. Суверинитет хоҡуҡтары Францияға күсә.
• 1866 — Андорра конституцияһы төҙөлә.
• 1934 — хәҙергә Андорра консититуцияһы нигеҙҙәре төҙөлә.
• 1934 — Скосырев Борис Михайлович 8 июлдә үҙен Андорра кореллеге короле итеп тәҡдим итә.
• 1976 — беренсе сәйәси фиркә — Андорра демокритик фирҡәһе төҙөлә.
• 1981 — власть закон сығарыу һәм башҡарма власҡа бүленәю
• 1993 йылға тиклем — Франция һәм епископ Урхельскийҙың ике ҡатлы протектораты аҫтында була.
• 1993 — яңы конституция ҡабул ителә; БМО ағзаһы.
• 1994 год — Андорра Евросоюз ағзаһы; Марк Форне Мольне — премьер.
• 13 июнь 1995 йыл — Рәсәй Федерацияһы менән дипломатик мөнәсәбәт булдырыла.
• 2004 — Футбол буйынса Андорра йыйылма командаһы Македония менән матчта беренсе еңеү Стадионда 114 кеше була.
• С 2004 — Евровидение йыр конкурсында Андорра ҡатнаша башлай.

• Матвеев Г. П. Андорра, Лихтенштейн, Монако, Сан-Марино. — М.: Географгиз, 1959. — 88 с. — (У карты мира). (обл.)

	Андорра Викимилектә
	Андорра Викияңылыҡтарҙа
	Андорра Викигид

• Андорра Open Directory Project (dmoz) һылтанмалар каталогында.
• Андорра — Происхождение, история, география, достопримечательности, рус.
• Информация об органах конституционного контроля Андорры
• История независимости Андорры с 1933 по 1940 года

Был ил тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.