Inxhinieria e ndërtimit, e njohur ndryshe si inxhinieria arkitekturale, është një profesion që merret me projektimin, ndërtimin, dhe mirëmbajtjen e mjedisit natyror dhe të ndërtuar, përfshirë vepra si urat, rrugët, kanalet, digat dhe ndërtesat.
Historia e saj është e lidhur ngushtë me ecurinë e degëve të tjera si matematika, fizika, kimia, etj.
Inxhinieria e ndërtimit është profesioni më i vjetër i inxhinierisë pas inxhinierisë ushtarake. Ndahet në disa degë:
Inxhinieria e ndërtimit praktikohet në të gjitha nivelet : në sektorin publik nga bashkitë dhe ministritë, dhe në sektorin privat nga firmat e ndërtimit dhe pronaret e banesave.
Ndonëse inxhinieria ka qenë pjesë e jetës së njeriut që prej lashtësisë, inxhinieria e ndërtimit mund të thuhet se i ka fillesat mes viteve 4000 dhe 2000 p.e.s. në Egjiptin e Lashtë dhe Mesopotami, kur njerëzit e lanë jetën shtegtare dhe u vendosën në vendbanime të përhershme duke pasur nevojë për strehim. Ndërtimi i piramidave të Egjiptit (rreth 2700-2500 p.e.s.) është vepra e parë e madhe inxhinierike. Vepra te tjera te rëndësishme të lashtësisë janë Parthenoni nga Iktinos ne Greqinë e Lashtë (447-438 BC), Rruga Apia nga inxhinierët romakë (rreth 312 p.e.s.), dhe Muri i Madh Kinez nga Gjenerali Meng T'ien nën urdhrat e Perandorit Qin Shi Huang (rreth 220 p.e.s.). Romakët ndërtuan vepra të mëdha inxhinierike në të gjithë perandorinë e tyre, si akuedukte, porte, ura, diga dhe rrugë.
Deri në kohët moderne nuk kishte ndarje mes inxhinierisë dhe arkitekturës, dhe fjala inxhinier dhe arkitekt ishin e njëjta gjë. Ne Shek. XVIII, termi inxhinier ndërtimi nisi te përdorej për ata persona qe merreshin vetëm me ndërtimin e porteve, fareve, e digave. Ne vitin 1818 u krijua Instituti i parë Inxhiniereve te Ndërtimit në Londër. Falë këtij instituti, inxhinieria e ndërtimit u njoh formalisht si profesion me vete. Ne SHBA, diploma e pare e inxhinierisë se ndërtimit u dha nga Rensselaer Polytechnic Institute në vitin 1835.
Inxhinierët e ndërtimit duhet të diplomohen nga një universitet i akredituar. Për një listë të përditësuar të institucioneve të arsimit të lartë që ofrojnë programe të akredituara në Inxhinieri ndërtimi ndiqni faqen zyrtare të APAL'it www.aaal.edu.al ose www.arsimi.gov.al. Pas 5 vjet eksperience pune, inxhinierët e diplomuar mund te aplikojnë për një licencë për ushtrimin e pavarur të profesionit pranë Ministrisë e Transportit dhe Infrastrukturës. Në Shqipëri, vetëm një inxhinier i licencuar mund të firmosë projekte që dërgohen për miratim pranë autoriteteve publike.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Inxhinieria e ndërtimit, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.