Reshid Aqif Pasha

Përgjatë karrierës së tij politike shërbeu si vali, ministër dhe anëtar i Këshillit të Shtetit. Mbahet mend gjithashtu për dëshmitë e rëndësishme pas gjenocidit armen.

Reshid Akif Paşa
U lind në	1863 Janina, Vilajeti i Janinës
Vdiq	15 prill 1920 (56-57 vjet) Kostandinopoja, Perandoria Osmane
Profesioni	Burrë i shtetit
Njohur për	Dëshmia rreth gjenocidit armen

Reshid Akif lindi në Janinë, Greqia e sotme, në vitin 1863 dhe ishte me përkatësi etnike shqiptare. Ai ishte djali i Mehmet Ali Pashës, një burrë shteti dhe guvernator osman. Akif më pas u transferua në Kostandinopojë (tani Stamboll) për të studiuar në Shkollën e Lartë të Galatasarajit. Ai u bë politikan dhe guvernator i Sivasit në vitin 1901. Ai shërbeu si guvernator deri në vitin 1908. Më në fund u transferua në Stamboll ku u emërua ministër i brendshëm më 6 gusht 1909 për disa muaj, por dha dorëheqjen për arsye shëndetësore; në të njëjtin vit u bë anëtar i Senatit të Perandorisë Osmane.

Pas dorëheqjes së Talat Pashës në vitin 1918, Reshid Akif u emërua në Këshillin e Shtetit nën qeverinë e Ahmet Izet Pashës. Megjithatë, kabineti i Izet Pashës u shpërbë dhe Akif Pasha përsëri dha dorëheqjen disa javë pas emërimit. Më pas u emërua në Këshillin e ri të Ministrave në vitin 1918 nga qeveria e Damat Ferid Pashës.

 

Reshid Akif Pasha është i njohur për dhënien e dëshmive të rëndësishme mbi gjenocidin armen gjatë një sesioni të parlamentit osman më 21 nëntor 1918. Akif Pasha deklaroi se gjatë mandatit të tij të shkurtër si president i Këshillit të Shtetit, ai zbuloi dokumente që kishin të bënin me dëbimin e armenëve. Dokumentet shfaqnin procesin në të cilin deklaratat zyrtare përdornin terminologji të paqartë kur urdhëronin dëbimin vetëm për t'u sqaruar me urdhra të posaçëm që urdhëronin "masakra" të dërguara drejtpërdrejt nga selia e Komitetit të Bashkimit dhe Përparimit ose shpesh nga rezidenca e vetë Talat Pashës.

Ai dëshmoi si më poshtë:

Ndërkohë që me përulësi mbajta postin tim të fundit në Kabinet, i cili mezi zgjati 25 deri në 30 ditë, u bëra i ditur për disa sekrete. Kam hasur në diçka të çuditshme në këtë drejtim. Ishte ky urdhër zyrtar për dëbim, i lëshuar nga Ministria e Brendshme famëkeqe dhe e transmetuar në provinca. Megjithatë, pas [dhënies së] këtij urdhri zyrtar, Komiteti Qendror [i Bashkimit dhe Përparimit] mori përsipër të dërgonte një urdhër qarkullues ogurzi në të gjitha pikat [në provinca], duke kërkuar përshpejtimin e ekzekutimit të misionit të mallkuar të bandave. . Pas kësaj, banditë vazhduan të veprojnë dhe masakrat mizore ishin rezultat.

Ai vazhdoi duke thënë: "Më vjen turp si musliman, më vjen turp si burrë shteti osman. Sa njollë në reputacionin e Perandorisë Osmane, këta njerëz kriminelë.."

Dëshmia u konsiderua "jashtëzakonisht e mrekullueshme dhe e rëndësishme" nga shtypi vendas bashkëkohor. Është botuar nga shumë gazeta në tërësi për shkak të “rëndësisë së veçantë”. Historiani Vahakn Dadrian ka arritur në përfundimin se deklaratat e tij janë "provat më inkriminuese" për vrasjet sistematike të gjenocidit armen.