Marramendja nënkupton haluciacionin e lëvizjes ose/edhe luhatjes gjate lëvizjes (sikur barka në det).
Kur pacienti i ankohet mjekut për marramendje kjo nënkupton se pacienti dëshiron te përshkruaj raportin e ç’rregulluar te tij me rrethinën. Orientimi subjektiv i trupit në hapësire, kontrollohet nga një sistem kompleks i cili përfshin :
temporal (fasciculus medialis longitudinalis).
Organi periferik i ekuilibrit (kanalet semicirculare dhe utriculusi), pjesa vestibulare e n .cranial te VIII-te dhe bërthama vestibulare bashkërisht formojnë te ashtuquajtur sistemin statoakustik.
Ç’rregullimi i funksionit te secilit nivel te sipërpërmendur mund te provokoje marramendjen. Sidoqoftë vetëm ç’rregullimi i sistemit vestibular mund te shkaktoje vertigo te vërtete. Mirëpo një deklarim i tille dogmatik mund te nënkuptoje edhe disa sensacione për pacientin. Kur tri sistemet primare te cilët kontrollojnë ekuilibrin (sytë dhe muskujt e syve, sistemin statokinetik dhe sistemi proprioceptiv) janë intakt, orientimi ndaj rrethit është në rregull (nga eksperienca, mësimi dhe aktivitetit refleksiv). Nëse njëri nga këto sisteme ç’rregullohet si rezultat i sëmundjes ose traumës, ose njëri nga këto nuk funksionon, vjen deri te ç’rregullimi i ekuilibrit.
Nëse dy nga këto sisteme janë te përfshira pacienti zakonisht nuk është në gjendje te mbaje stabilitetin e trupit fare. Nga te gjitha simptomat që i përshkruan pacienti, marramendja është një prej me te shpeshtave dhe njëkohësisht një prej simptomave me konfuze. Se pari gjate përshkrimit te anamnezës është me rendësi që pacienti te deklarohet “nëse gjerat përreth tij lëvizin apo ai lëviz rreth tyre”, dhe në rast se ai i ka sytë te mbyllur a ndjen se ai po lëviz. Këto dy gjendje indikojnë për një vertigo te vërtete dhe orientojnë ekzaminimin në drejtim te organit periferik, vestibular, n. VIII, dhe bërthamave vestibulare.
Se dyti nëse marramendja shoqërohet me humbje te dëgjimit ose ushtime në vesh (ose te dyjat) lokalizimi i shkakut mund te jete me i lehte. Por shpesh ndodh që një vertigo e vërtete te mos shoqërohet me pengesa në dëgjim. Se treti mjeku duhet te determinoje se sensacioni i marramendjes a është kontinuel apo paroxysmal, i përcjell me periudha te qetësimit komplet. Është me rendësi te dihet se a shkaktohet marramendja gjate ndryshimit te pozitës, dhe a është prezentë në pozita te caktuara. Se katërti mjeku duhet te interesohet për shkallen e marramendjes, një vertigo e rende që shkakton nauze dhe vjellje, në mungese te një sëmundje akute te SNQ, shkaktohet me se shpeshti për shkak te ndonjë ç’rregullimi te organit periferik.
Radhitja e këtillë është baze dhe pikënisje për te gjitha testet e tjera vestibulare. Qe nga anamneza shpeshe orientimi është i sigurte a kemi te bëjmë për një patologji periferike (neuro-otologjike) apo qendrore, nënkuptohet nëse anamneza është e detajuar dhe e thukte.
Gjithashtu është e domosdoshme te kihet parasysh se shume sëmundje sistemike mund te jene shkaktare te marramendjes si p.sh. : Sëmundjet e sistemit kardiovaskular si :
C’rregulimet e metabolizmit (ataqet e hipoglikemisë, hiperinsulinizmi) Marramendja paroxismale mund te jete simptomë i vetëm i PETIT MAL te epilepsia.
Ataku i tetanisë nga insuficienca e gj. paratiroide, mund te shkaktojnë sulme te marramendjes. Marramendja shpesh mund te shkaktohet nga infeksionet e SNQ si : meningjiti, encephaliti, etj. Marramendja është simptomë i shpeshte i rritjes se shtypjes intrakraniale pavarësisht nga shkaku. Sidoqoftë, marramendja si simptomë i vetëm rralle te orienton në ekzistimin e një tumori intrakranial.
Shume paciente ankohen në marramendje duke mos kuptuar për ç’ka behet fjale, një mossiguri ortostatike apo distoni te sistemit vegjetativ që zgjasin vetëm disa sekonda e përshkruajmë si atak te marramendjes (vertigos). Nga aspekti i diagnoses se simptomatologjise periferike apo vestibulare 3 simptome janë esenciale :
Duke u bazuar në fiziologjinë si dhe teorinë e balancit periferik atëherë rrjedh :
Marramendja e paraqitur te Syndromi i quajtur ”Labirinti acut toxic” ose ”Neuroniti vestibular” është një marramendje e cila rritet gradualisht gjate një periudhe prej 1-3 dite pas se cilës vjen deri te zbutja e simptomeve. Nuk ka shoqërim te humbjes se dëgjimit dhe ushtimës në vesh. Ky sindromë shpesh i shoqëron sëmundjet akute febrile por gjithashtu haset edhe pas ushqimit ose konsumimit te alkoolit ose përdorimit te disa llojeve te barnave.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Marramendja, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.