Iljaz ose Ilias bej Vrioni (Berat, janar 1882 - Paris, 17 mars 1932) qe latifondist, nëpunës, nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë, kryeministër, disa herë ministër dhe diplomat i shtetit shqiptar.
Iliaz bej Vrioni | |
---|---|
Kryeministër | |
Në detyrë 15 nëntor, 1920 – 16 tetor, 1921 | |
Paraprirë nga | Sulejman bej Delvina |
Pasuar nga | Pandeli Evangjeli |
Në detyrë 30 maj, 1924 – 10 qershor, 1924 | |
Paraprirë nga | Shefqet bej Vërlaci |
Pasuar nga | Fan Noli |
Në detyrë 24 dhjetor, 1924 – 5 janar, 1925 | |
Paraprirë nga | Fan Noli |
Pasuar nga | Ahmet Zogu |
Ministër i Punëve të Jashtme | |
Në detyrë 15 nëntor, 1920 – 16 tetor, 1921 | |
Paraprirë nga | Mehmet bej Konica |
Pasuar nga | Pandeli Evangjeli |
Në detyrë 3 mars, 1924 – 10 qershor, 1924 | |
Paraprirë nga | Pandeli Evangjeli |
Pasuar nga | Sulejman bej Delvina |
Në detyrë 24 dhjetor, 1924 – 6 janar, 1925 | |
Paraprirë nga | Sulejman bej Delvina |
Pasuar nga | Gjergj Koleci |
Në detyrë 12 shkurt, 1927 – 18 prill, 1929 | |
Paraprirë nga | Hysen bej Vrioni |
Pasuar nga | Rauf Fico |
Të dhëna vetjake | |
U lind më | 1882 Berat, Perandoria Osmane |
Vdiq më | 17 mars 1932 Paris, Francë |
Nënshtetësia | Shqiptar |
Bashkëshortja/et | Xhemile hanëm Dino |
Fëmijët | Nihal, Ali, Jusuf Vrioni (l. 1916) |
Punësimi | Politikan |
Nënshkrimi | |
Për kontributin e tij të pasur në marrëdhënie ndërkombëtare është dekoruar nga Republika Franceze në vitet 1920 me urdhërin e lartë Grand Officier de la Légion d'Honneur.
Leu në Berat në oxhakun e Vrionasve, djalë dëshiri i rilindasit Mehmet Ali pashë Vrionit dhe gruas së tij të dytë, Hysnije hanëm Vokopola. Më 1890 i vdiq i ati, duke e lënë kësodore Iljazin jetim, kësodore u rrit në mesin e të bijëve të xhaxhait të tij, Aziz Pashës. Në mjediset e shtëpisë mori mësime shqipeje nga mësuesi shkodran Kolë Kraja.
Nxuri në ruzhdijen e vendlindjes, shkollimin e mesëm e vazhdoi në idadien e Janinës, kurse shkollimin e lartë në shkollën e lartë të administratës "Mylkie" në kryeqytetin e perandorisë. Ku u diplomua më 1905.
Pas Hyrrijetit, qe ndër vitet 1908-1911 kryetar i bashkisë së Beratit. Më 1912 delegat i Kuvendit të Vlorës, ku u zgjodh dhe anëtar i Pleqësisë. Më 1914 anëtar i delegacionit shqiptar që i dorëzoi kurorën Princ Vidit.
Më 1914-1918 qëndroi në Korfuz ku e shoqja, Xhemile hanëm Dino, lindi djalin e tyre, Jusufin.
Më 1920 qe delegat i Beratit në Kongresin e Lushnjes, ku në qeverinë e dytë të dalur pas këtij Kongresi qe kryeministër dhe min. i Punëve të Jashtme. Iljaz bej Vrioni qe gjetje kompromisi mes palëve, qeveritë e tij disamujore u përqëndruan në politikën e jashtme për njohjen e plotë të pavarësisë së plotë të vendit, fqinjësinë e mirë. Në politikën e brendshme thirrja e organizatorëve të huaj për organizimin e degëve të administratës, planifikimin e të ardhurave, përparësia ndaj arsimit, hartimin e një projektligji për zgjedhjet parlamentare.
Zgjedhet deputet i prefekturës së Dibrës 1921-1922, zëvendësohet më 1922.
Pas ndërhyrjes së ushtrive serbe më 1921, u krijua qeveria e dytë e tij në korrik si koalicion mes dy partive më të mëdha, Partisë Popullore dhe asaj Përparimtare - pjesë e së cilës ishte atë vit. Ambicia e disa njerëzve shkaktoi në tetor të po atij viti një interpelancë që rrëzoi qeverinë.
Më 1923-1925 rizgjidhet deputet, tashmë i prefekturës së Beratit. Tashmë qe përfaqësues i grupit indipendent. Emërohet në qeverinë Vërlaci ministër i Jashtëm dhe më pas është kryeministër për djetë ditët para së të ndodhte Lëvizja e qershorit.
U largua nga Shqipëria, qeveria Noli e shpall në kërkim për arsye politike.
Rikthehet me Triumfin e Legalitetit, shërben si min. i Jashtëm në periudhën tranzitore prej dhjetorit 1924 gjer në janar të 1925 kur emërohet Imzot Gjergj Koleci.
Rikthehet si ministër i Punëve të Jashtme që më 12 shkurt 1927 dhe deri më 18 prill 1929, në një periudhë brenda së cilës kryen zëvendësisht edhe detyrën e ministrit të Drejtësisë. Nga 1929 e deri në 1932 qe ministër fuqiplotë në Britani dhe Francë për së dyti pas periudhës 1925-1926.
Ndërroi jetë nga infrakti në Paris, u varros në Berat. Iu gatit një tyrbe nga usta Sinan Hasan Dibra ngjitur me Xhaminë e Plumbit të qytetit.
Në vitin 1946, regjimi diktatorial do të zhvarroste eshtrat e ish-kryeministrit për t'i hedhur ato në lumin Osum të Beratit. Eshtrat vazhdojnë të mbeten të humbura duke e lënë ende këtë personalitet të vyer të kombit shqiptar pa varr.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Iljaz bej Vrioni, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.