Hysni Curri: Politikan shqiptar

Hysni Curri
Njohur për	Kaçak

Hysni Curri (?–1925) ka qenë ushtarak shqiptar dhe një udhëheqës i dalluar i Lëvizjes Kaçake dhe Komitetit për Mbrojtjen Kombëtare të Kosovës.

Curri ishte nipi dhe bashkëpunëtor i ngushtë i Bajram Currit. U lind në Gjakovë, të Vilajetit të Kosovës, të Perandorisë Osmane. Ai kishte mbrapavijë ushtarake dhe do të përqafonte lëvizjen e Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Në 2-3 prill 1910, ai mori pjesë në Dytë të Kongresit të Manastirit, të cilat i rishikuar gjendjen e gjuhës shqipe në shkollat dhe botimet nën sapo imponuar censurës e Rinj Turq të qeverisë. Curri ishte aktiv gjatë kryengritjeve shqiptare të 1910, 1911dhe 1912 dhe delegat në Kuvendin i Junikut të Maj 1912, ku zyrtari kërkesat listën e shqiptare rebelëve ndaj Otomanëve ishte hartuar. Ai e udhëhoqi ushtrisë shqiptare kundër Osmanëve, më 7 gusht 1912 në Qafë Prush, e cila çoi Shqiptarët të hyjnë në Shkup, qendër e Vilajetit, më 12 gusht 1912.

Ai ishte një nga bashkë-themeluesit e jetëshkurtër Partia Nacionaliste, e krijuar në Shqipëri në vitin 1914, bashkë me Hil Mosi, Sabri Qyteza, Kostandin Boshnjaku, Ceno Sharrë, etj. Curri e vënë veten në shërbim të Princit Wied dhe e mbrojtën Durrësin nga Islamik Rebelëve gjatë 1914. Ai ishte në krye të rreth 400 burra.

Më 16 prill 1917, ai do të marrë pjesë si përfaqësues i një Krasniqi fisit dhe Zëvendës-Prefekti i Prefekturës së Kosovës, në të delegacionit shqiptar e 33 njerëzve që vizituan Vjenë, duke përfshirë edhe Hasan Prishtina, e Ahmet Zogu, dhe Dom Nikollë Kaçorri.

Curri ishte shumë aktiv gjatë viteve të Komitetit të Kosovës. Si kryesore anëtare ai ishte zgjedhur për të përfaqësuar Komiteti në Kongresin e Lushnjës të 1920. Eshtref Frashëri u zgjodh për të përfaqësuar komiteti, ndërsa Hysni Curri dhe Xhemal Prishtina përfaqësuan Prefekturën e Kosovës (Ka-Tropojë) dhe Irredentist Kosovës. Curri nuk mund të marrë pjesë për shkak se ai i theu krahun e tij natën para ngjarjes.

Në vitin 1920, pas Kongresit të Lushnjës, së bashku me Bajram Curri, ai i ka ndihmuar forcat e Ahmet Zogu, (më pas Ministër i Brendshëm), për të pastruar përkrahësit esadistë që kishin mbetur në Shqipërinë e Mesme dhe Verilindore.

Në vitet që vijnë, koordinimin mes zyrtare e Tiranës me politikën e Serbisë një krijuar një situatë të pafavorshme për Komitetin e Kosovës. Ministria e punëve të Brendshme në Tiranë ka nxjerrë një shënim në 9 janar 1923 për autoritetet serbe kanë deklaruar se "nëse kachaks hyrë neutral zonës, ushtria serbe do të mund të ndjekin ato edhe atje". Në këto kushte, Prishtinë dhe Curri kërkoi mbështetje nga shqiptarë Émigré në Itali dhe Austri, si dhe prej italiane dhe Austriake qeveritë. Më 27 gusht 1923, një grup prej 27 aktivistë të udhëtuar poshtë për të Shëngjinit, pastaj me anije për në Itali dhe më vonë në Austri. Më vonë, Hasan Prishtina do të njoftojë Bajram Curri me anë të telegram për 20,000 pushkë dhe 12 cisternat e cila u është premtuar që do të realizohen për grupet guerile.

Curri vdiq në Vjenë në vitin 1925. Ai u varros në Zentralfriedhof varrezat.

• Isa Boletini
• Azem Galica