Epidemiologjia

Epidemiologjia është një gur themeli i shëndetit publik, dhe formon vendimet e politikave dhe praktikën e bazuar në prova duke identifikuar faktorët e rrezikut për sëmundjen dhe objektivat për kujdesin shëndetësor parandalues. Epidemiologët ndihmojnë në hartimin e studimit, mbledhjen dhe analizën statistikore të të dhënave, ndryshojnë interpretimin dhe shpërndarjen e rezultateve (përfshirë rishikimin e kolegëve dhe rishikimin sistematik të rastit). Epidemiologjia ka ndihmuar në zhvillimin e metodologjisë së përdorur në kërkimet klinike, studimet e shëndetit publik, dhe, në një masë më të vogël, kërkimet themelore në shkencat biologjike.

Fushat kryesore të studimit epidemiologjik përfshijnë shkaktarët e sëmundjeve, transmetimin, hetimin e shpërthimit, mbikëqyrjen e sëmundjeve, epidemiologjinë mjedisore, epidemiologjinë mjekoligjore, epidemiologjinë profesionale, skriningun, biomonitorimin dhe krahasimet e efekteve të trajtimit në provat klinike. Epidemiologët mbështeten në disiplinat e tjera shkencore si biologjia për të kuptuar më mirë proceset e sëmundjes, statistikat mbi përdorimin efikas të të dhënave për nxjerrje të përfundimeve të përshtatshme, shkencat sociale për të kuptuar më mirë shkaqet proksimale dhe distale, dhe inxhinierinë për vlerësimin e ekspozimit.

Epidemiologjia, fjalë për fjalë do të thotë "studimi i asaj që është mbi njerëzit", është fjalë me origjinë greke epi, që do të thotë 'pas, mes', demos, do të thotë "popull, njerëz, qark', dhe logos-i, që do të thotë 'studimi, fjala, diskursi', duke sugjeruar se ajo vlen vetëm për popullacionet njerëzore. Megjithatë, termi është përdorur gjerësisht edhe në studimet e popullacioneve zoologjike (epidemiologjia veterinare), edhe pse termi "epizoology" është në dispozicion, dhe aplikohet për studimet e popullacioneve të bimëve (botanika ose epidemiologjia e sëmundjeve të bimëve).

Dallimi midis "epidemisë" dhe "endemisë" për herë të parë është bërë nga Hipokrati, për të bërë dallimin midis sëmundjeve që "përhapen" në një popullacion (epidemike) nga ato që "banojnë brenda" një popullate (endemike). Shprehja "epidemiologji" duket se është përdorur së pari për të përshkruar studimin e epidemive në vitin 1802 nga mjeku spanjoll Villalba në Epidemiología Española . Epidemiologët gjithashtu studiojnë bashkëveprimin e sëmundjeve në një popullatë të caktuar, gjendje kjo e njohur si sindemika .

Termi epidemiologji tani është përhapur gjerësisht duke përfshirë edhe përshkrimin dhe shkaktimin jo vetëm të sëmundjes epidemike, por të sëmundjes në përgjithësi, dhe madje edhe të shumë kushteve pa sëmundje, por që janë të lidhura me shëndetin, të tilla si presioni i lartë i gjakut, depresioni dhe mbipesha. Prandaj, kjo epidemiologji bazohet në atë se si modeli i sëmundjes shkakton ndryshim në funksionimin e të gjithëve.

• Shkenca
• Mjekësia
• Endemia
• Epidemia
• Pandemia
• Shëndetësia