Azerët

Azerët (azerbajxhanisht: Azərilər آذریلر, Azərbaycanlılar آذربایجانلیلار), gjithashtu njihen si Turqit Azerë ( /ˌæzərbaɪˈdʒɑːniz/, azerbajxhanisht: Azərbaycan Türkləri آذربایجان تورکلری), janë një grup etnik turk që jetojnë kryesisht në Azerbajxhanin Iranian dhe në Republikën e pavarur të Azerbajxhanit.

Ato janë grupi etnik i dytë më i madh mes popujve turkikë pas turqve.

Azerbajxhanasit
Azərbaycanlılar, Azərilər
آذربایجانلیلار، آذریلر
Azerët
Pamje e Ararati-t të Madh dhe të Vogël me fshatin "Tatar" (Azer), 1838
Popullsia e përgjithshme
rreth 28–35 milionë
Rajone me popullsi të konsiderueshme
Azerët Iranmë shumë se 15 milionë (Encyclopædia Britannica)
12.9-18 milionë (CIA factbook, Knüppel, Izady, Swietochowski)
18-27 milionë (e.g. Elling, Shaffer, Minahan, Gheissari)
Azerët Azerbajxhani8,172,800
Azerët Rusia603,070 to 1,500,000
Azerët Turqia530,000 to 800,000
Azerët Gjeorgjia284,761
Azerët Kazakistani85,292
Azerët Izraeli60,000
Azerët Ukraina45,176
Azerët Uzbekistani44,400
Azerët Turkmenistani33,365
Azerët Shtetet e Bashkuara të Amerikës24,377 to 400,000
Azerët Holanda18,000
Azerët Kirgistani17,823
Azerët Gjermania15,219
Azerët Emiratet e Bashkuara Arabe7,000
Azerët Britania e Madhe6,220
Azerët Bjellorusia5,567
Azerët Kanadaja4,580
Azerët Letonia1,657
Azerët Austria1,000
Azerët Estonia923
Azerët Lituania648
Azerët Norvegjia501
Azerët Australia290
Fetë
Shumicai përkasin Islamit Shiitë; pakicë Islam Synitë, Judaizëm, Bahá'í Faith, Zoroastrianism, Irreligion, Krishterizmit

Etimologjia dhe Etnonimi

Azerbajxhani besohet se është emërtuar sipas Atropates, një satrap pers, i cili ka sunduar në Atropatene (sot Azerbajxhani Iranian) rr. 321 p.e.s.

Historia


Banorët e lashtë të zonës flisnin gjuhën e lashtë Azeri, e cila i përkiste degës iraniane të gjuhëve indo-evropiane. Në shekullin e 11 pas Krishtit me pushtimet Seljukid, fiset Oguze turke filluan të lëvizin nëpër pllajën iraniane në Kaukaz dhe në Anadoll. Fluksi i Oghuzëve dhe fiseve të tjera turkmene u nënshtruan më tej nga pushtimi mongol. Këtu, fiset Oguze u ndanë në grupe të ndryshme të vogla, disa prej të cilave – shumica Synitë – u zhvendosën në Anadoll (p.sh., më vonë Osmanët) dhe u vendosën, ndërsa të tjerët mbetën në rajonin e Kaukazit dhe më vonë – për shkak të ndikimit të Safavidëve – përfundimisht u konvertuan në degën ShiitëIslamit.

Këto të fundit do të mbajë emrin "turkmen" ose "turkoman" për një kohë të gjatë: nga shekulli i 13 e tutje ata gradualisht i turkëzuan popullsinë iraniane-folëse të Azerbajxhanit, si Republikën bashkëkohore ashtu edhe Azerbajxhanin Iranian, duke krijuar kështu një identitet të ri të bazuar në Shiitët dhe përdorimin e Oguzëve turk. Sot, kjo popullsi turk-folëse është e njohur si Azerbajxhanasit.

Origjina e Azerbajxhanasve

Demografia dhe shoqëria

Azerbajxhanasit përbëjnë grupin më të madh etnik në Republikën e Azerbajxhanit dhe janë grupi i dytë më i madh etnik në Iranin fqinj. Numri më i madh në botë i azerbajxhanasve etnikë jetojnë në Iran, e ndjekur nga Azerbajxhani.

Kultura

Azerbajxhanasit janë kryesisht myslimanë Shiitë, dhe kanë një trashëgimi të përzier kulturore, duke përfshirë elemente iraniane, turkike dhe kaukaze.

Referime

Tags:

Azerët Etimologjia dhe EtnonimiAzerët HistoriaAzerët Origjina e AzerbajxhanasveAzerët Demografia dhe shoqëriaAzerët KulturaAzerët ReferimeAzerëtAzerbajxhaniGjuha azerbajxhanishtTurqit

🔥 Trending searches on Wiki Shqip:

Rrezet infra të kuqeDhëmbët e njeriutAmerika JugoreVera (stinë)Mehmed pashë BushatlliuTingulliKolitiKonferenca e Londrës (1912–1913)Lista e personaliteteve ilireAvni RustemiZhurmat në veshAkronimiKalaja e ShkodrësPopullsia botëroreShkurte FejzaReal Madrid C.F.HidrogjeniYlberiBashkitë e ShqipërisëElbasaniRomantizmi në kulturën europianeKultura në KosovëGreqiaHënaMiguel de CervantesVitamina CKokainaZënia e Diellit (Eklipsi)Marko BoçariPiter PanDita Botërore e LibritMaltaUlqiniShqipëria e PavarurMali i DajtitShqiptarët në Maqedoninë e VeriutPsikologjiaMolieriProteinaMigjeniGjinitë letrarePula (shpend)Ndotja e ujitTrupat e Sistemit DiellorVallet shqiptareSherif MerdaniAleksandri i MadhBasketbolliNdajfoljaPërrallaMalet e SharritNëna surrogateVeshiLojërat Olimpike VeroreFeja në ShqipëriArkitekturaGjermaniaSportiTeknologjiaEnzimatKampionët e Seria AKontinentetSebastokratoriTretësiratRezistenca elektrikeKlitoriPjesët përbërëse të kompjuteritHidrografia e ShqipërisëPërcaktoriUjëtokësorëtAlfabeti shqipStalaktitet dhe stalagmitetDita Ndërkombëtare e Librit për FëmijëHerodotiFruthiMejozaMetodat e kërkimitOrkideaThomas Edison🡆 More