Atmosfera E Tokës
Atmosfera e Tokës është shtresa gazrave që e mbështjell planetin Tokë dhe që mbahet nga graviteti i Tokës.
Atmosfera e mbron jetën në Tokë duke e absorbuar rrezatimin diellor ultravjollcë, ngrohja sipërfaqen përmes ruajtjes së nxehtësisë (efekti serrë), dhe redukton ekstremet e temperaturës gjatë ditës dhe natës (ndryshimi ditor i temperaturës).Atmosfera e sotme është si rezultat i aktivitetit të organizmave të gjallë, që populluan oqeanet pas paraqitjes së qenieve të gjalla në Tokë.
Përbërja
Ajri është i përbërë kryesisht nga azoti, oksigjeni, dhe argoni, të cilët së bashku përbëjnë gazrat kryesor të atmosferës. Avulli i ujit është përgjegjëse për rreth 0.25% të atmosferës sipas masës. Përqendrimi i avullit të ujit (një gaz serë) ndryshon në mënyrë të konsiderueshme nga rreth 10 ppmv në pjesët më të ftohta të atmosferës deri në më shumës se 5% sipas vëllimit në pjesët e nxehta, në masat e ajrit me lagështi, dhe përqendrimet e gazrave atmosferike të tjera janë zakonisht për ajrin e thatë pa avull uji.
| Gazi | vëllimi | ||
|---|---|---|---|
| Emri | Formula | në ppmv | në % |
| Azoti | N2 | 780,840 | 78.084 |
| Oksigjeni | O2 | 209,460 | 20.946 |
| Argoni | Ar | 9,340 | 0.9340 |
| Dioksidi i karbonit | CO2 | 397 | 0.0397 |
| Neoni | Ne | 18.18 | 0.001818 |
| Heliumi | He | 5.24 | 0.000524 |
| Metani | CH4 | 1.79 | 0.000179 |
| Nuk është i përfshirë në atmosferën e thatë të mësipërme: | |||
| Avulli i ujit | H2O | 10–50,000 | 0.001%–5% |
Struktura e atmosferës
Shtresat kryesore
Në përgjithësi, shtypja e ajrit dhe dendësia ulen sipas lartësisë në atmosferë. Megjithatë, temperatura ka një profil më të komplikuar me rritjen e lartësisë, dhe mund të mbetet relativisht konstante apo edhe të rritet me lartësinë në disa rajone.
Duke përjashtuar eksosferën, Toka ka katër shtresa kryesore, të cilat janë troposfera, stratosfera, mezosfera, dhe termosfera. Nga më e larta deri te më e ulta, pesë shtresat kryesore janë:
- Eksosfera: 700 to 10,000 km (440 to 6,200 milje)
- Termosfera: 80 to 700 km (50 to 440 milje)
- Mezosfera: 50 to 80 km (31 to 50 milje)
- Stratosfera: 12 to 50 km (7 to 31 milje)
- Troposfera: 0 to 12 km (0 to 7 milje)
Referime
Lidhjet e jashtme
Commons: Atmosfera e Tokës – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale- Të dhënat e NASA-s për Tokën
- Unioni Gjeofizik Amerikan: Shkencat Atmosferike
- Informacione të projektit GEOmon Shih se si atmosfera e Tokës është vënë re dhe të monitorohet nga një projekt evropian që kombinon shumë qasje.
- Shtresat e atmosferës Arkivuar 19 dhjetor 2005 tek Wayback Machine
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Atmosfera e Tokës, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.