Abdi bej Toptani (1864 - 1942), veprimtar i çështjes kombëtare, prijës çetash, firmëtar i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë dhe ministër Financash në qeverinë e parë, pjesëtar i Këshillit të Naltë dalur nga Kongresi i Lushnjës.
Abdi bej Toptani | |
---|---|
Ministër i Financave | |
Në detyrë 4 dhjetor 1912 – tetor 1913 | |
Paraprirë nga | Pavarësia |
Pasuar nga | zv. Aziz pashë Vrioni, pas tetorit Jorgji Çako |
Ministër i Bujqësisë | |
Në detyrë 28 maj – 3 shtator 1914 | |
Paraprirë nga | Aziz p. Vrioni |
Pasuar nga | Sami bej Vrioni (1918) |
Të dhëna vetjake | |
U lind më | 1864 Tirana Perandoria Osmane) |
Vdiq më | 1942 Tiranë, Mbretëria Shqiptare 1939-1943 |
Nënshtetësia | Shqiptarë |
Fëmijët | Ihsani, Hiqmetja, Zejnepja, Xhahiti |
Punësimi | çifligar, nëpunës |
Lindi në Tiranë në oxhakun e Toptanve, i biri i Adem beut dhe Qamile hanëmit. Kreu mejtepin në vendlindje, ndërsa të mesmen në Stamboll. Kthehet në atdhe më 1895.
Për shkak të divergjencave politike oxhaku i Toptanve u nda pothuaj në dy pjesë: njëri krah me Esad Pashën e tjetri me Abdinë, Refikun e Muratin.
Organizoi forcat kryengritëse kundër osmanëve në Shingjergj dhe Shupal në korrik 1912, me 6 bastisën depon e Shijakut ku pajisen me armë e municion e me 8 marrin në dorë Krujën. Me të marrun Shkupi nga krenët e revoltës së Kosovës me në krye Hasan Prishtinën e Bajram Currin, shkon me një nga dera e Gjonmarkajve të Mirdites dhe Mustafa Krujën të koordinonin levizjet por pakti me kërkesat e H. Prishtinës tashmë ishte nënshkruar.
Bashkëpunon me Imzot Nikollë Kaçorrin dhe Mustafa Krujën në qarqet patriotike në qarkun e Durrësit (kjo prefekturë përfshinte pesë ndënprefektura: Durrsi vetë me pak katunde, Kavajen, Tiranen e Krún).
Në nëntor 1912 priti në Durrës Ismail Qemali dhe e shoqëroi atë deri në Vlorë, ku mori pjesë në ngritjen e flamurit firmoi aktin e pavarësisë me siglën “Abdi”. U zgjodh ministër i Financave në qeverinë e parë shqiptare.
Me ardhjen e Princ Vidit më 1914, caktohet ministër i Bujqësisë dhe Industrisë. Viti 1915 Abdi Toptanin e gjen jashtë atdheut, në organizimet patriotike të shqiptarëve në Zvicër.
Në Kongresin e Lushnjes, ishte nga aktivistët kryesorë dhe për këtë u zgjodh antar i Këshillit të Lartë së bashku me Aqif pashë Elbasanin, Imzot Luigj Bumçin dhe dr. Mihal Turtullin. Përkrahu kryengritjen e marsit 1922 udhëhequr nga Bajram Curri e Elez Isuf Ndreu, për të cilën u dënua me vdekje, por lejohet të largohet në Austri. Pas amnistimit tërhiqet krejtësisht nga jeta politike. Vitin e festimit të 30 vjetorit të shpalljes së pavarësisë, evenimetit historik ku ai mori pjesë, më 1942, Toptani vdiq në Tiranë.
Fëmija i parë ka qenë Ihsani, i cili u largua në tetor të ’44-s me grupin e ushtarakëve të misionit anglez, Abaz Kupin etj. U dënua më pas me vdekje në mungesë. Punoi për “Newsweek” dhe BBC. Fëmijët e tjerë kanë qenë 2 vajzat Hiqmeti e Zejnepi, si dhe më i vogli, Xhahiti. Përveç Xhahitit që kreu studimet në shkollën e Fultz-it për Agronomi, ndërsa të lartën në Milano për Shkenca Agrare - gjithë tjerët u shkolluan në Vienë.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Abdi bej Toptani, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.