Saldanadii Cadal

Suldaanada Awdal
Suldaanada Awdal;
900–1559
	wadajirka sadex astaan calan uu isticmaaley Ahmad al-Ghazi Coat of arms
	Deegaanada ay ka talineysay wakhtigii Saldanada Adal ugu awooda badneyd qiyaastii 1500.
Xarunta	Saylac (caasimada ugu horeeysay, iyo saldhiga ugu weynaa) ; Dakkar (caasimad cusub ee Saldanada) ; Harar (magaalo-madaxdii ugu dambeysay)
Luuqada	Somali, Carabi, Ge'ez, Canfar, Harari
Diinta	Diinta
Dowladda	Saldanad ama boqortooyo
Sulṭān, Imam, Emir	Hogaamiye
Dhacdooyinka Taariikhiga	Waayihii hore
• Aasaasay	900
• Dagaalkii Yeshaq I	900–1429
• Caasimada ka dhigtey Dakkar	1433
• Muran ka dhashay xilqabasho	1518–1526
• Caasimad ku wareegay Harar	1520
• Dagaalkii Cadal iyo Itoobiya	1529–1543
• Burburtey	1559
Preceded by
	Saldanadi Ifat
Maanta qeyb ka ah	Somaliland; Ethiopia; Djibouti

Boqortooyada Cadal waxey ka mid ahayd boqortooyada ugu taariikhda dheeraa uguna awooda weynaa gayiga iyo deegaanada ay dagaan dadka Somaliland iyo agagaarkooda. In kastoo boqortooyadu ka bilaabantey magaalada taariikhiga ah ee xuddunta u ahayd ee Saylac waxay saldhigyo waaweyn ku lahayd magaalada Harare iyo nawaaxigeeda. Magaalada Saylac ayay ka bilaabantey boqortooyadu ka dib ku fidey deegaanka geeska Afrika. Sanadihii 1415 ilaa 1577 ayay boqortooyada Cadal ugu awood badneyd goortaas ooy maamuleysay in ka badan shan kun oo kilomitir isku wareeg ah.

Boqortooyada Cadal sidoo kale loo yaqaano Adal waxa lagu xasuustaa dagaalo waaweyn oo ay inta badan la galeen Itoobiya.

Taariikhda Awdal

Boqortooyada Awdal (sidoo kale Awdal, Adl, ama Adel ) waxay xuddun u ahayd Seila, oo ahayd caasimadeeda. Waxaa aasaasay qabaa'illada maxalliga ah ee Soomaaliyeed bilowgii qarnigii 9aad. Zeila waxay soo jiidatay ganacsatada adduunka oo dhan, waxayna gacan ka geysteen hodanka magaalada. Zeila waa magaalo qadiim ah waxayna ka mid ahayd magaalooyinkii ugu horreeyay adduunka ee ay qaataan Islaamka .

Dabayaaqadii qarnigii 9aad, Al-Yaqubi, oo ah aqoonyahan Muslim ah oo reer Armenian ah isla markaana safar ah, wuxuu qoray in Boqortooyada Adal ay tahay boqortooyo aad u yar isla markaana Zeila ay u shaqeysay xaruntii boqortooyada, oo taariikhdu ku beegneyd bilowgii qarnigii.

Diinta islaamka ayaa lagu soo rogay gobolka Geeska hore horaantii gacanka carbeed, waxyar kadib hijriyada . Masaajidka al-Qiblatayn ee magaalada 'Meila' ee laba mhrab masaajidka waxay taariikhdu ahayd qiyaastii qarnigii 7-aad, waana Masjidka ugu da'da weyn Afrika . Dabayaaqadii qarnigii 9aad, Al-Yaqubi wuxuu qoray in muslimiintu ku noolaayeen dhinaca badda woqooyi ee Soomaaliya. Sharciga ayaa waxaa xukumayey aasaaska somalida maxalliga ah ee ay asaasay Adelites. Taariikhda Adal laga soo bilaabo xilligan aas-aaska waxaa lagu tilmaami karaa dagaallo is xigxigay oo lala galay Abtiyoland deris la ah.

Yusuf bin Ahmad al-Kawneyn wuxuu ku dhashay Zeila muddadii boqortooyada Adal. Al-Kawneyn waa muwaadin Soomaaliyeed oo Muslim ah. Waxaa la rumeysan yahay inuu yahay aasaasaha iyo abtirsiinta qoyska boqortooyada ee loo yaqaan ' Walashma Dynasty', kaasoo markii dambe xukumayay Ifat Sultanate iyo Adal Sultanate intii lagu jiray qarniyadii dhexe.

Suldaanada Boqortooyada

Luuqada

Dhaqaalaha

Sidoo kale eeg

Tixraac

Maqaalkan waa la bilaabay. Hadii aad wax ka taqaanid fadlan ka caawi Wiki in aad Wax ku dartid. Qoraalkaagu ha noqdo mid faa'iido leh oo dhexdhexaad ah.

This article uses material from the Wikipedia Soomaali article Saldanadii Cadal, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soomaali (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.