Sveicci: Jiečânâs täsiväldi koskâ-Euroopist
Sveicci (saksakielân Schweiz, ranskakielân Suisse, italiakielân Svizzera, retoromaankielân Svizra), virgálávt Sveeici vuárnumlitto (läättinkielân Confoederatio Helvetica, uánádâs CH) lii staatâ Euroopist.
Ton uáivikaavpug lii Bern, mut stuárráámus kaavpug lii Zürich. Eennâm lii juohum kantonáid ađai läänijd, main lii vijđes jiešhaldâšem.
| Sveeici vuárnumlitto Schweizerische Eidgenossenschaft (saksakielân) Confédération suisse (ranskakielân) Confederazione svizzera (italiakielân) Confederaziun svizra (retoromaankielân) | |
|---|---|
 lippu |  vaakun |
 Sveeici sajadâh Euroopist | |
| Staatâhäämi | vuárnumlitto |
| Uáivikaavpug | Bern |
| Eres kaavpugeh | Zürich, Geneve, Basel, Lausanne, Winterthur, Luzern, St. Gallen, Lugano, Biel/Bienne |
| Vijđodâh | 41 285 km² |
| – sisčääci | 3,7 % |
| Ässeeloho (2019) | 8 603 900 |
| – ässeesaahâdvuotâ | 207 ässed/km² |
| – aalmugstuárrum | 0,7 % (2019) |
| Virgáliih kielah | saksakielâ, ranskakielâ, italiakielâ já retoromaankielâ |
| Vaaluut | Sveeici frangi (CHF) |
| BAP (2020) | |
| – ohtsis | 740 702 miljovn USD |
| – per ässee | 85 258 USD |
| Äigi | UTC+1 |
| – kesiäigi | UTC+2 |
| Uánádâs | CH |
| Sundenummeer | +41 |
| Internet TLD | .ch |
| Aalmuglâšlaavlâ | Schweizerpsalm ađai Sveeici psalmâ |
| | |
Historjá
Sveicci lii lamaš jiečânâs staatâ ive 1291 rääjist. Tobbeen lii kievrâs federalism ađai puoh aašijn ulmuuh merideh páihálii tääsist nuuvt ennuv ko máhđulâš. Kieldâ meerrid kieldâ aašijn tegu luodâin, pasâttâshuolâttâsâst jna. Kanton meerrid stuárráámuu uásist tehálijn aašijn tegu viäruttâsâst, škovliimist jna. Staatâ vuod meerrid tuše smavvâ uásist aašijn (om. postâlájádâsâst, eennâmpiäluštâsâst, tuulist jna). Meiddei orroomlove finnee kantonist ige staatâst. Ađai jis kiinii värree kantonist nuubán, te sun ferttee finniđ uđđâ orroomlove ton kantonist, kuus sun lii varrim.
Njuolgâ demokratia
Sveeicist lii njuolgâ demokratia. Sveicciliih merideh masa puoh aašijn aalmugjienâstmijguin. Kii peri puáhtá vaattâđ aalmugjienâstem mon peri ääšist, jis sun pasta čokkiđ tuárvi ennuv vuáláčalluid (50 000 vuáláčaalâd normaallii laavâ nubásmitmân já 100 000 vuáláčaalâd vuáđulaavâ nubásmitmân). Aalmugjienâstmij loppâpuáđus lii čannee.
Viehâdâh
Ässeeloho
Käldee: Wikidata
Fáádást eres soojijn
Wiki Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Sveicci.
Käldeeh
| |||||
This article uses material from the Wikipedia Anarâškielâ article Sveicci, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Sisältö on käytettävissä lisenssillä CC BY-SA 4.0, ellei toisin mainita. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Anarâškielâ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.