තැනට ගැලපෙන ආකාරයට විවිධ අවස්ථාවන්හිදී විශාල අර්ථයක් ප්රකාශ කිරීම වෙනුවට කෙටි වැකියක් (ප්රස්තාව පිරුළු) යොදාගැනීම සිංහල භාෂාවේ නිතර දක්නට ලැබේ. මෙය යම්විටෙක උපහාසාත්මක ප්රකාශ ඉදිරිපත් කිරීමට ද යොදා ගනී. බොහෝ අවස්ථා වලදී මෙම ප්රස්ථා පිරුළු බිහිවීම ගැන පසුබිම් කතන්දර/ජනකතා පවතී.
''ප්රස්තාව'' යනු අවස්ථාවටයි. වෙලාවටයි. සුදුසු මෙහොතටයි. ශ්රී සුමංගල ශබ්ද කෝෂයේ ''ප්රස්තාව'' යන්නට අවස්ථාව, වෙලාව අධිකාරිය, පටන් ගැන්ම 'විවාහය' යන අර්ථ ද දී තිබෙන අතර, පිරිවුඵ (පාරිවට්ට) යන්නට ඒ වෙලාවට පමණක් ප්රයෝජනය ගෙන පසුව හිමියාට භාරදෙනු පිණිස ඉල්ලාගත් දෙය (තාවකාලික දෙයක්) ලෙස පැහැදිලි කර තිබේ.
මේ අනුව බලන විට ''සුදුසු අවස්ථාවට ප්රයෝජන ලබාගැනීම සදහා අනුන්ගෙන් ලබාගත් වැකි'' යන්න ප්රස්තාව පිරුළු යන්න සුදුසුම ආසන්න අර්ථය බව දැක්වීම නිවැරදි වෙයි.
- "අනුනවයෙන් බේරුණා"- කිසියම් විපතක දී එම විපතට ආසන්නව සිට ගැලවීමේදී කියනු ඇසේ. මේයම ''අනුනවයි දශම නමයෙන් (දශම ගණනින්) බේරුණා" කියාද වත්මන් සමාජයේ අය මදක් වෙනස් කර ඇත. "කෙස් ගහෙන් බේරුණා'',''දෙයියෝ බේරුවා'' යන කියමන්වලින් ද ඉහල පිරුළේ අරථයම කියැවේ.
- ''අනුන්ට කල දේ තමන්ට පලදේ'' - අනුන් වෙනුවෙන් කල නරක ක්රියාවක ප්රතිඵල තමන් වෙත ද ලැබිය හැක
- "අටුව කඩා පුටුව සෑදුවා වාගේ'' - අතිතයේ ගම්බද ගෙවල් වල ධාන්ය වර්ග තැන්පත් කර ඇත්තේ කුස්සියේ ළිපට උඩින් ඇති සොල්දර තට්ටුවකය. කුස්සියේ බාල්කයට හතරැස් ලී හෝ ලෑලිදමා මෙය තනා ඇත. මේවැනි අටුවක් කඩා දමා එම ලී වලින් එක් අයෙකුට වාඩි වීමට පුටුවක් තැනීම මුල්කරගෙන වූ කතාවකින් මේ පිරුළ ගොඩ නැගී ඇත. සුළු ප්රයෝජනයකට විශාල පාඩුවක් කර ගැනීම අනුවන කමක් මෙයින් ප්රකාශ වේ.
- "අලි මදිවාට හරක්" - විශාල කරදරයක්, විපතක් ඇති අවස්තාවක තවත් අතුරු කරදර පැමිණීම.
- "අනුන්ගේ පහනින් එලිය බැලීම'' - කිසිවෙකුගේ මුවාවෙන් තමන් ප්රයෝජනය ගැනීමක් මෙයින් අදහස් කෙරේ. වෙනත් අයගේ කටයුතුවලට මැදිහත් වී ඒ මගින් ප්රයොජනයට ගන්නා පුද්ගලයන් අප අතර සිටි. ඔවුන් බොහො විට උස්සහ කරන්නේ වෙනත් අයගේ මහන්සියෙන්, වියදමින් කපටි ලෙස හොදනම ලබා ගැනීමයි.
- "අඬුව තිබෙද්දි අත පුච්චා ගැනීම" - කිසියම් කටයුත්තක් කිරීමේදි එය කළ යුතු නියම ක්රමයක් තිබේ. නියම ක්රමයෙන් නොහොත් හරි මාර්ගයෙන් කටයුතු නොකර වෙනත් ආකාරයකින් කටයුතු කිරීමට යාම නිසා සිදුවන වැරදීමේ දී මේ ප්රස්ථාව පිරුළෙන් කියති.
- ''අතීසාරෙට අමුඩේ ගැහුවා වගේ'' - අතීසාරය යනු පමණ ඉක්මවා බඩඑළිය යාමේ රෝගයකි එයට ප්රතිකාර කිරීම වෙනුවට අමුඩය ගසා තද කර ගැනීම අනුවන ක්රියාවකි.
- ''අබරා (අබරං,ගමරාළ) සිල් ගත්තා වාගේ'' - තමාට නුපුරුදු දෙවල් කිරීමට ගොස් අමාරුවේ වැටීම.
- "අනුන්ගේ මගුල් ගෙදරක දී සැලකීම" - වෙනත් අයෙකුගේ මගුල් ගෙදරක කෑම මේසයේ දී තම හිත මිතුරන්ට අත දිගහැර සැලකීමක් මුල් කරගෙන මෙය නිර්මාණය වී තිබේ.
- "අනුන්ගේ රුපියලය වඩා තමන්ගේ සතය වටී" - අනුන් සතු ධනය තමන්ට උවමනා පරිදි ප්රයෝජනයේ යෙදිය නොහැකිය. හදිස්සියකදී තමාට රිසි පරිද්දෙන් වහා වැඩ ගත හැක්කේ තමා ළග ඇති මුලද පමණි.
- ''ආඬි හත් දෙනාගේ කැද හැලිය වාගේ'' - එකිනෙකා රැවටීමට ගොස් තමාම රැවටීම.
- ඇඟිල්ලේ තරමට ඉඳිමෙන්න - පමණ දැන කටයුතු කිරීම.
- ''අඬන්න ඉන්න මිනිහට ඇඟිල්ලෙන් අනින්නා වාගේ''
- ''අන්දරේ සීනි කෑවා වාගේ'' - ඉහළ පෙලේ අයගේ බොරු නිසා ඔවුන්ම අමාරුවේ දැමීමට පහළ පංතියේ අයටක් බොරුවෙන්ම හැකියාවක් ඇති බවයි
- ''අඟේ ඉඳං කන කනවා වාගේ''- කිසිවෙකුගෙන් යැපෙමින් ඔහු ළග සිට ඔහුටම විපත් සිදු කිරීමට කටයුතු කිරීමක් ගැන මෙයින් කියැවේ.
- ''අබුද්දස්ස කාලේ ලබුත් තිත්තයිලු''- අබුද්දස්ස කාලය නම් බුදු කෙනෙකු නැති කාලයයි. පුදුම සහගත දේවල් මේ කාලයේ සිදුවන බව පැරණි බෞද්දයන්ගේ විශ්වාසයයි. ලබු නැමැති එළවළු වර්ගය තිත්ත නැත. එහෙත් ගුණදම් නැති කාලවලදී ලබු පවා තිත්තවීම පුදුමයක් නොවේ.
- ''අබ කෑ මිනිහගේ මොළේ දනවා වාගේ''- තමා කළ කී දෑ දන්නේ තමාම පමණි. අබ සැර කුළුබඩු වර්ගයකි එය වැඩිපුර අහාරයට ගැනීමෙන් නාසයේ දැවිල්ල හටගනී. එහෙත් එය කිසිවෙකුට පෙනෙන්නෙත් දැනෙන්නෙත් නැත දැනෙන්නේ තමාට පමණි වරදක් කල තැනැත්තා පසුව ඒ ගැන පසුතැවිලි වේ.
- ''ඇටි කෙහෙල් කාපු උගුඩුවා වාගේ''
- ''අතු කඩා මොර කන්නා වාගේ''
- ''ඇතා වැහැරුනත් කොරහේ නාවන්නට බැරුවා වාගේ''
- ''අනුන්ගේ පහනින් එළිය බලනවා වාගේ''
- ''අන්ධයෝ අලියාගේ හැඩ කිව්වා වාගේ''
- ''අත්හැරෙන දීග හෙවනැල්ලත්ඇදයිල
- ''අශ්වයා පිට පුහුල් තැබුවා වගේ''
ඉගි වැකි හෙවත් රූඩී
This article uses material from the Wikipedia සිංහල article ප්රස්ථාව පිරුළු (සිංහල භාෂාව), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). අන්ලෙසකින් සඳහන්කර නැති සෑම විටෙකම අන්තර්ගතය CC BY-SA 4.0 යටතේ ඇත. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki සිංහල (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.