ၵၢၼ်းယွတ်ႈ၊ ၸဝ်ႈ
ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Sao Kan Yord) ၼႆႉၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉပဵၼ် ၸၢႆးႁၢၼ်ႇၸိင်ႇ။ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 22၊ လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်၊ ပီႊၶရိတ်ႉ 1963 (ပီႊတႆး - ဝၼ်းသုၵ်း၊ လိူၼ်သီႇလွင်ႈ ႑႓ ၶမ်ႈ၊ ႒႐႕႗ ၼီႈ) တီႈဝၢၼ်ႈႁိၼ်ႁႄႈ၊ ဢိုင်ႇမိူင်းယၢႆး၊ ၸေႊဝဵင်းၵေးသီး။ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၸဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ လုင်းၸၢင်းထုၼ်းဢွင်ႇ လႄႈ ပႃႈၸၢင်းၶွင်ႇ။ မီးပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ 4 ၵေႃႉ - ၼၢင်းၶမ်းငူၺ်ႇ(ပီႈၼၢင်း)၊ ၼၢင်းၸိင်ႇပုၼ်ႉ(ပီႈၼၢင်း)၊ ၸၢႆးသၢႆလႅင်း(ၼွင်ႉၸၢႆး) လႄႈၸၢႆးၸွမ်ဝူင်း(ၼွင်ႉၸၢႆး)။
| ၸဝ်ႈၵၢၼ်းယွတ်ႈ | |
|---|---|
| ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ | ၸၢႆးႁၢၼ်ႇၸိင်ႇ |
| ၵိူတ်ႇ | မၢတ်ႉ 22၊ 1963 ဝၢၼ်ႈႁိၼ်ႁႄႈ၊ ဢိုင်ႇမိူင်းယၢႆး၊ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး |
| သဵင်ႈၵၢမ်ႇ | မၢတ်ႉ 14၊ 2004 ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး၊ ဝၢၼ်ႈၶၢႆးသိမ်ႇ၊ ဢိူင်ႇၼွင်ႇၵေႃႈ၊ ၸေႊဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၸိုင်ႈတႆး |
| ၶိူဝ်းၵူၼ်း |  တႆး |
| ၵူၼ်းမိူင်း |  မျၢၼ်ႇမႃႇ |
| ပၢႆးပႆႇၺႃႇ | ပၢႆးပိုၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး (1982–1984) |
| ၵေႃႉၵူႈ |
|
| ပေႃႈမႄႈ |
|
| လၢႆးမိုဝ်း | |
ပိုၼ်းတူဝ်
ၼႃႈႁိူၼ်း လႄႈ လုၵ်ႈလၢင်း
ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် တင်းၼၢင်းၼူၼ်းၸိုၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီႊ 1989 သေ ၽၢတ်ႇၵၼ်မိူဝ်ႈပီႊ 1993၊ မီးလုၵ်ႈယိင်း 1 ၵေႃႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းမုၼ်သီဢွင်း။
ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် တင်းၼၢင်းသီႇတႃႇ မိူဝ်ႈပီႊ 1994 သေ မီးလုၵ်ႈယိင်း 3 ၵေႃႉ (1) ၼၢင်းယွတ်ႈယိင်းၶၢဝ်၊ (2) ၼၢင်းယွတ်ႈၽွင်းဢွမ်၊ (3) ၼၢင်းယွတ်ႈၽူၺ်းပၢႆ။
လွင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းပိင်ႇၺႃႇ
မိူဝ်ႈပီႊ 1969 တႄႇႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ တီႈမိူင်းယၢႆး။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီႊ 1970 ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်။ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈပီႊ 1981 ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉသုင်မၢႆ (4) ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ မိူဝ်ႈပီႊ 1982 တေႃႇ 1984 ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးပိုၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူၼ်ႈတီး။
ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ
မိူဝ်ႈပီႊ 1977 ၶၢဝ်းမႆႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း တီႈငဝ်ႈငုၼ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSA) လွႆၶိူဝ်း။ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတင်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်ႇမိူင်း၊ ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅၼ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼေႃႇမိူင်းဢွၼ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၵေႃးလိင်ႇတ၊ ၸဝ်ႈၵမ်ႉၶိူဝ်း။ လႆႈထူပ်းပႃးပၢင်တိုၵ်း "လွႆမုင်ႈမိူင်း" ႁိမ်းလႃ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လႄႈ ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼႅတ်ႉႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် တိုၵ်းလေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႊ ၶွင်မသလ။ 1978 ၸွႆႈၵၢၼ်တီႈတပ်ႉၵွင် 21 ၶွင် (SSA) ။ 1979 လဵပ်ႈႁဵၼ်းတီႈၵိဝ်ႇႁူၵ်းၶႃးႁၢၼ် လႅၼ်လိၼ်ၸိုင်ႈတႆး-ထႆး၊ လႆႈထူပ်းတင်း ၸဝ်ႈၸၢမ်ၵႃး၊ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇလဵၵ်း၊ ၸဝ်ႈၺီႇ၊ ၸဝ်ႈသႃႇယႃႇ၊ သြႃႇမၶိၼ်ႇ၊ ၸၢႆးသႅင်ၸိုၼ်ႈ (သၶႁ) ။ ၸွႆႈၵၢၼ်တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်ပႃႇတီႇၶွမ်ႇမတီႇၵိဝ်ႇႁူၵ်း၊ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP)။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈၸွႆႈသွၼ်လိၵ်ႈ တီႈပၢင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး "မ" ႁႃႈတူဝ် ဝဵင်းပၢင်ဢူး။ 1980 ၸွႆႈသွၼ်လိၵ်ႈတႆး "မ" ႁႃႈတူဝ်၊ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးႁူမ်ႈလူၺ်ႈမေႃသွၼ် ပၼ်ႁႅင်း 400 ၵေႃႉပၢႆ။
ၽိုၼ်ဢိင်
This article uses material from the Wikipedia လိၵ်ႈတႆး article ၵၢၼ်းယွတ်ႈ၊ ၸဝ်ႈ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃးဝႆႉၼႆႉ မၼ်းတေၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈ ၵႃႈတီႈ မ်ႂ CC BY-SA 4.0 Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki လိၵ်ႈတႆး (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.