Mars nɣd Imzwiɣ () iga yan utri wis kkuz li ur agugnin f tafukt.
|
Imzwiɣ iga amtiwg wiss kkuẓ i yaẓn i tfukt d umtiwg imẓẓiyn wiss sin ɣ unagraw nnɣ. Taẓuɣi n tasna nns tuckad zzɣ uksid n uzzal (tanikt).
Imzwiɣ | |
---|---|
Annay | |
Amaccaq ɣr tgnit | 54 600 000 km d 401 000 000 km |
Azal amaskad | −2,94 d 1,86 |
Itzzi ɣf | Iṭij |
Yttusmma ɣf | Mɣrs d Aris |
Timzzit | |
Acffalu | 249 232 432 km |
Afafuk | 206 655 215 km |
Agllus azn-gjdan n tmzzit | 227 936 637 km 1,523679 AU |
Annfal amzzay | 0,0933941 |
Tallit tamzzayt | 686,98 ass |
Tallit tanmugrit | 779,94 ass |
Annuz amzzay | 1,84969142 ° 5,65 ° 1,67 ° |
Addud n tyrsi tamalayt | 49,55953892 ° |
Afakul n ufafuk | 336,05637041 ° |
Tasngama | |
Aqqaṛ | 3 389,5 km |
Akdu | 6 791,432 km |
Tigni | 0,00589 |
Tajumma | 144 798 500 km² |
Ablɣ | 163 180 000 000 km³ |
Takura | 641,71 Yg |
Tanẓẓi | 3 933 g/cm³ |
Taẓɣlt tasmdayt | −63 °C −143 °C 35 °C |
Asaft (Albidu) | 0,17 0,25 |
Azmz n ubddi d unulfu | 4 540 million years BCE |
Mqqaṛ Imzwiɣ imqqur ɣir f uzgn n wakal, macc mmrwasn ɣ kigan n tɣawsiwin, imzwiɣ iṭṭaf tasna tasulilant, d kra n idɣarn igrisnan n usfaylu, d wass ɣ imzwiɣ yuti win akal ɣar s 40 n tusdidt, d ar as yakka ukuttr aguman timsẓwin zund tin akal darnɣ (mqqaṛ kra yan gisn ar ittkka ma ilkkmn ar anuḍu n tiɣzi nns).
Iṭṭaf umtiweg n Yimezwiɣ idraren zund amtiweg n Wakal d Umaḍan, d g idurar i yakkʷ ittussann g Imezwiɣ igat ukeswar n Ulimbus (S teng: Olympus).
Iga Ulimbus akeswar d udrar i yakkʷ imqquṛen g Unagraw Anafuk, d ar telkkem tiɣzi nns gr 23 ar 25 km, d mayad ar aɣ immalla mas iɣezzif f udrar n Iviriset s kṛaḍt tikkal, d ar telkkem turrut n tesila nns ma yelkkmen kra n 600 km.
Imzwiɣ dars imuɣlan idramatikin, d ikswarn yattuynin d unagraw n wasif akswat. d iṭṭaf adrar i kullu imqqurn ɣ ku imtiwgn n unagraw anafuk (ulimbus muns) d wasif i kullu imqqurn ula ntta (valis marinaris).
Llan kigan n inmmaln idusn mas d tigniwt n imzwiɣ tṭṭaf yadlli tuqqna uggar n ɣil, d llan yad lli gis waman ɣ tsna nns, d llan kigan n inmmaln tiyyaḍ ar ttinin mas sul gis llan waman ɣ ddu n tsna nns.
Irxa a ittuẓṛa imzwiɣ zzɣ akal s tiṭṭ, acku ar ittnunnt ɣ yiḍ zund kra n itri.
Ifrki n bṛṛa iga anbɣur s usilikun, uksijin, uzzal, amgnizyum, alaminyum, akalsyum, aputasyum. i nẓmaṛ attn nswwuri ɣ usbuɣlu n imal n tuzdɣt n ufgan ɣ imzwiɣ.
Taduli n usilikat ad iskrn imuɣlin ittuẓlanin n umtiwg.
Zund akal, tuqqna n ul n imzwiɣ tggut zzɣ uzzal d inikl, d tlla gis ma ilkkmn ar 17% n wawḍis, ma yujjan ul ad ig ablulu yan imikk.
Iṭṭaf umtiwg n imzwiɣ sin ayyurn amzwaru assaɣ nns fubus.
This article uses material from the Wikipedia Taclḥit article Imzwiɣ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mayad illa ddu CC BY-SA 4.0 abla iɣ ittuybdar mas ur t-igi. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Taclḥit (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.