Hacı Bektaş Veli

Zvao je se Muhamed Bektaş a ime po kojem je poznat doslovce znači «hodočasnik Bektaš mudri». Vrlo malo se zna o njegovom životu i većina toga leluja između legende i hagiografije. Glavni pisani izvor je Uzun Firdevsijeva hagiografija pod naslovom Vilâyet-nâme (1481/1501) mada je o njemu pisao također povijesnčar Âşıkpaşazâde i drugi.

Biografska tradicija tvrdi da je bio seyyid, odnosno potomak proroka Muhameda (Vilâyet-Nâme). Pretpostavlja se da je bio turkijskog ili perzijskog podrijetla i da je pripadao skupini horasanskih migranata u Anadoliji koji su napustili svoju domovinu tijekom mongolskih osvajanja. Rođen je u Nišapuru i neki navode da je bio sljedbenik sufijskog mistika Ahmad Yasawi, koji je tada imao veliki utjecaj na turkijske nomade u stepama, pogotovo zato što je propovijedao na svom materinjem turkijskom jeziku. Po šturim izvorima, iz Horasana je preko Nadžafa i Meke doselio u Sivas sa bratom Menteşom, gdje su se pridružili tarikatu Bābā Eliyāsa al-Khorāsānīja, čuvenog mistika iz istočne Perzije koji je mučen do smrti zbog svojih nedoslovnih uvjerenja o islamu, i potom postali jedni od njegovih vodećih sljedbenika.
Iz Sivasa su braća odselila u Amasyu, pa u Kırşehir i u Kayseri. Iz Kayserija Menteş je se vratio u Sivas gdje je ubijen, dok je Hacı Bektaş Veli se nastanio u Karahöyük. Udaljen od anadolijskih borbi, tu je proveo ostatak svog života mirno, propovijedajući maloj skupini sljedbenika.
Umro je u 1270/1271. i prvi njegov grob je sagradio sultan Murat I.
Iz njegovih pouka je nastao bektaški red, jedan od osnovnih vjerskih i filozofskih pravaca u turskoj književnosti i u kulturi Osmankog Carstva koje će upravo u tim godinama niknuti iz malog anadolskog begluka.

Hacı Bektaş Velijeva linija po ocu:
Muhammad

Fatima
Ali
Husein ibn Ali
Zajn al-Abidin
Muhamed al-Bakir
Ja'far as-Sadiq
Musa al-Kazim
seyyid Ibrahim al-Mujab (861–912)
seyyid Hasan al-Mujab
seyyid Muhammad
seyyid Mahdi
seyyid Ibrahim
seyyid Hassan
seyyid Ibrahim
seyyid Muhammad
seyyid Ishaq
seyyid Musa
seyyid Ibrahim al-Thani
seyyid Hunkar Haji Muhammad Bektash Veli

• Velâyet-nâme (Vilayetname)
• Makalat
• Kitâbu'l-Fevâid
• Şerh-i Besmele
• Şathiyye
• Makâlât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye