کير ٿرائي گبول

هيٺيان ڪجهه سڀ کان وڌيڪ مشهور آهن:

1. شاهو 2. شنبهي 3. بهثي

شاهواڻي خال ۾ هيٺيان خال شامل آهن:

1. حمزاني (پگدار) 2. حجواني 3. مالواڻي 4. گنهوراڻي 5. حسوعا ني 6. بجاراڻي 7. نورنگاني 8. ڇالڪاني 9. منڌرا (سراجاڻي) 10. ڪراني 11. آخوني 12. جونگلاني 14. جنگواني 14. هزواني 15. گوريگ (گوريزي)

شنبهي کان شنباڻي پاڙو

شنبهاڻي خال ۾ هيٺيان خال شامل آهن:

1۔ اولياڻي

2۔ جلڻيانی3۔ حڻيانی 4۔ بلڻيانی 5۔ٽسڻي

منڊو ۽ مدن، جن کي ڪزن چيو وڃي ٿو ۽ گبول قبيلي مان آهن، ٽڪر جبل تي رهندا هئا. انهن جي وچ ۾ هڪ تعلق پيدا ٿيو. ڇوڪريون منڊو ڏانهن نهاري رهيون هيون. منڊو، مدن کان گهٽ طاقتور هو، سو جوکين وٽ ويو ۽ مدد گهريائين. جڏهن مدن کي ان ڳالهه جي خبر پئي ته هو به ڄام ساقيءَ وٽ ويو ۽ چيائين ته هي معاملو اسان جي وچ ۾ آهي، تون مداخلت نه ڪر، نه ته توتي به حملو ڪندس. جوکين چيو ته ”اسان تنهنجي مدد لاءِ نه اينداسين.اهو بهتر آهي ته توهان هن کي پنهنجي علائقي مان ٻاهر نه نڪرڻ ڏيو ۽ جيڪڏهن هو اسان جي علائقي ۾ داخل ٿيو ته اسان کيس پناهه ڏينداسين. ٻنهي شرطن کي قبول ڪيو. رات جو منڊا ۽ سندس گهرواري جوکين جي حد ۾ پهتا، جڏهن مدن کي اها خبر پئي ته هو منڊا جي پٺيان لڳو، پر هن کي پنهنجي حد ۾ نه لڌو ۽ واپس موٽي آيو. مدن جي اولاد مان سڀ بلوچ، کير ٿرائي گبول مشهور ٿيا. جاگرافيائي لحاظ کان گبول جي آبادي کير ٿر جبل ۽ بدو جبل جي ٻنهي پاسن تي آهي. گبول هتي تمام سادو ۽ مهمان نواز آهي.انهن جون رسمون اڄ به قديم بلوچي دور جون آهن. سندن گذران جو دارومدار مال چارڻ ۽ زراعت تي آهي. وقت جي اهڙي تبديليءَ جي باوجود انهن روايتي بلوچي لباس، رسم و رواج ۽ بلوچي ۽ سنڌي ٻولي کي برقرار رکيو آهي. مرد پنهنجي مٿي تي پگڙي يا ٽوپي پائيندا آهن، جڏهن ته باقي لباس شلوار قميص آهي. مردن کي ڏاڙهيون هونديون آهن. کير ٿر جي گبولن ۾ تعليم جي کوٽ آهي، هتي جي گبول جبلن ۾ ڪافي اتفاق آهي. قبيلي جي سردار کي پيءُ جي برابر احترام هوندو آهي ۽ سندس هر حڪم جي تعميل ڪئي ويندي آهي. پهرين پنهنجي علائقي ۾ مسئلو حل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي آهي ۽ جيڪڏهن ڪو حل نه ٿيو ته پوءِ مسئلو قبائلي سردار آڏو پيش ڪيو ويندو آهي. چيف جيڪو به فيصلو ڪري ان تي عمل ڪرڻ ضروري آهي. پنهنجو مسئلو حڪومت تائين پهچائڻ غلط سمجهيو ويندو آهي.