موزمبيق
موزمبيق، موزمبائيق (انگريزي: Mozambique ) جو سرڪاري نالو جمهوريه موزمبيق آهي.
ھي ملڪ آفريڪا جي ڏکڻ-اوڀر ۾ واقع ملڪ آهي. ان جون سرحدون اوڀر ۾ ھندي سمنڊ سان، اتر ۾ تنزانيا سان، اتر-اولھ ۾ ملاوي ۽ زيمبيا، اولھ ۾ زمبابوي سان ۽ ڏکڻ-اولھ ۾ اسواتيني (سوازي لينڊ) ۽ سائوٿ آفريڪا سان ملي ٿي. اوڀر ۾ واقع ٻيٽن تي مشتمل ملڪن ڪوموروس، مايوٽ ۽ مڊگاسڪر کي ھن ملڪ کان موزمبيق چينل. ھن ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ء سڀ کان وڏو شهر ماپوتو آهي. ان شھر جو 1876 کان 1976 تائين نالو لورنڪو مارڪئيس ھيو.
جمهوريه موزمبيق موزمبيق | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
ترانو: پيارو وطن | |||||
 مڪانيت موزمبيق (تيز نيري رنگ سان ڏيکاريل) نقشو آفريڪي يونين (ھلڪو نيرو) | |||||
| گادي جو هنڌ | ماپوتو 25°57′S 32°35′E / 25.950°S 32.583°E | ||||
| سڀ کان وڏو شهر | ماپوتو | ||||
| دفتري ٻوليون | پورچوگيزي | ||||
| مقامي آبادي | موزمبيقن يا موزمبيقي | ||||
| حڪومت | وحداني غالب پارٽينيم صدارتي آئيني ريپبلڪ | ||||
• صدر | فلپ نيوسي | ||||
• وزيراعظم | ڪارلوس اگوستينو ڊو روساريو | ||||
| مقننه | ريپبلڪ جي اسيمبلي | ||||
| موزمبيق جو قيام | |||||
• پورچوگيزي اوڀر آفريڪا | 1 مارچ 1498 | ||||
• آزادي پورچوگال کان | 25 جون 1975 | ||||
• گڏيل قومن جي رڪنيت | 16 سيپٽمبر 1975 | ||||
• موجودہ آئين | 30 نومبر 1990 | ||||
• اسلامي باغين جي تحريڪ | 5 آڪٽوبر 2017 | ||||
| پکيڙ | |||||
• جملي | 801٬590 km2 (309٬500 sq mi) (35th) | ||||
• پاڻي (%) | 2.2 | ||||
| آبادي | |||||
• 2016 اندازو | 28,829,476 (50th --->) | ||||
• 2017 مردم شماري | 27,909,798 | ||||
• گھاٽائي | 28.7 /km2 (74.3 /sq mi) (178th) | ||||
| جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2019 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل | $41.473 ارب ڊالر | ||||
• في سيڪڙو | $1,331 | ||||
| جِي. ڊي. پي (رڳو نالي ۾ ) | 2019 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل | $15.372 ارب ڊالر | ||||
تاريخ
پھرين کان پنجين صدي عيسويءَ م اتر ۽ اولھ وارن پاسن کان ھن ملڪ واري سرزمين ۾ بانٽو ٻولي ڳالھيندڙ ماڻھو لڏي اچي آباد ٿيا. اتر موزمبيق ۾ ھندي سمنڊ جي سانوڻ واريون ھوائون گھلنديون آھن. ستين ۽ يارھين صدي عيسويءَ دوران ھتي ننڍا ننڍا سواحلي بندرن وارا شھر قائم ٿيا جن م سواحلي ثقافت ۽ سواحلي ٻولي جو فروغ ٿيو ۽ اتي صوماليا، ايٿوپيا، مصر، عربستان، ھندوستان ۽ فارس جا واپاري ڪثرت سان ايندا ھيا 1498ع ۾ ھتي واسڪو ڊي گاما جي آمد ٿي جنھن بعد 1505ع ۾ ھتي پورچوگيزن جي بيٺڪن جي شروعات ٿي ۽ پورچوگيز چئن صدين تائين ھن سرزمين تي قابض رهيا. 1975ر م ھن ملڪ پورچوگال کان آزادي ماڻي ۽ جلد ئي ٻن سالن بعد عوامي جمهوريه موزمبيق ٿي ويو ۽ پوء ھتي گھرو ويڙھ شروع ٿي وئي جيڪا 1977 کان 1992 تائين جاري رھي. 1994ع ۾ ھتي ڪثير جماعتي عام چونڊون ٿيون جنھن بعد ھتي صدارتي نظام شروع ٿيو. 2013 کان ھتي رينامو (RENAMO) پارٽي جو ھٿياربند باغيانه سرگرميون شروع ٿيون جيڪي جاري آھن.
معيشيت
ھي ملڪ تمام گھڻن قدرتي وسيلن سان مالامال آهي. ملڪ جي معيشت گھڻي ڀاڱي زرعي آھي ۽ صنعتي ترقيءَ ۾ پڻ اضافو ٿي رهيو آهي جن ۾ کاڌي، ڪيميائي مادن ، اليومونيم، پيٽرول جي شين ۽ شربتن جون صنعتون شامل آهن. ھن وقت سياحت ۾ پڻ اضافو آيو آھي. سائوٿ آفريڪا ھن ملڪ جو وڏو واپاري ڀائيوار ملڪ آھي جنھن ھن ملڪ ۾ وڏي سيڙپ ڪئي آھي. ان کان سواءِ بيلجيم، برازيل، پورچوگال ۽ اسپين پڻ ھن جا واپاري شراڪتدار آھن. 2001ع کان وٺي ھن ملڪ جي سالياني جي ڊي پي جي سراسري واڌ دنيا جي ملڪن م ڏاڍي اوچي رھي آھي پر پوء بہ ھي ملڪ اڃان تائين دنيا جي غريب ترين ملڪن ۾ شمار ٿئي ٿو ڇو ته ان جي في ڪس آمدني قوت خريد جي لحاظ کان تمام گھٽ آهي
حوالا
This article uses material from the Wikipedia سنڌي، سندھی ، सिन्ध article موزمبيق, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). مواد CC BY-SA 4.0 ھيٺ موجود آھي جيسيتائين ٻي صورت واضع نہ ڪئي وڃي. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki سنڌي، سندھی ، सिन्ध (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.