ممبئي
ممبئي(انگريزي: Mumbai ) (/mʊmˈbaɪ/, جنھن کي پھرين بمبئي (Bombay' /bɒmˈbeɪ/, سڏيندا هئا، انڊيا جي رياست مھاراشٽر جو گاديءَ جو هنڌ آھي ۽ انڊيا جو سڀ کان وڏو شھر آھي.
ھي شھر انڊيا جي اولھ ۾ ڪونڪان واري سامونڊي ڪناري تي واقع آھي جتي ھڪ اونھي قدرتي بندرگاھ پڻ واقع آهي. 2008 ۾ ھن شھر کي الفا ورلڊ سٽي جو درجو مليو. ھي شھر انڊيا جو امير ترين شھر پڻ آهي, ممبئي جا ٽي ھنڌ عالمي ورثو قرار ڏنل آھن جن ۾ ايليفنٽا غارون ، ڇتراپتي شواجي اسٽيشن ۽ ممبئي جو وڪٽوريائي ۽ جملي آرٽ وارو عمارتي سينگار شامل آهن. ست ٻيٽ جن تي ممبئي شھر اڏيل آھي اصل ۾ ڪولھي ماڻھن جي وسندي ھيو جن جو اصل وطن گجرات جو ڪاٺياواڙ ۽ وچولو علائقو ھيو. انھن ئي ھتي ممائي ديوي جي پوڄا جو رواج وڌو جنھن جي پوڄا اڄوڪي دؤر ۾ بہ ڪاٺياواڙ ۾ جاري آهي. چون ٿا تہ لفظ بمبئي ڪولھي ماڻھن جي ان ديوي جي نالي مان نڪتو ھو. صدين تائين ھن علائقي تي مقامي ماڻھن جو راڄ رھيو پوء ان تي پورچوگال قبضو ڪيو جنھن بعد 1661 ۾ انگلينڊ جي بادشاھ چارلس ٻئين پورچوگال جي براگانزا گھراڻيجي شھزادي ڪيٿرائين سائيشادي ڪئي تہ ھي علائقو: ستن ٻيٽن واري بندرگاھ کيس کي ڏاج م ڏنو وئي. جنھن بعد برٽش حڪومت اھو علائقو سالياني 10 پائونڊ جي عيوض مقاطعي (ليز) تي ايسٽ انڊيا ڪمپني کي ڏنو جنھن ان جو قبضو ورتو. ستن ٻيٽن جي وچ واري علائقي کي پاڻي مان ٻاھر ڪڍڻ واري ھارنبي ويلارڊ پراجيڪٽ ، روڊن ۽ ريلوي نظام ذريعي ڳنڍي 1845 تائين ھڪ وڏي بندرگاھ ۾ تبديل ڪيو ويو. جيڪو اوڻويھين صدي ۾ معاشي ۽ تعليمي ترقي جو مرڪز ٿي ويو.
| Mumbai ممبئي | ||
|---|---|---|
| شھر (ميگا سٽي) | ||
 مٿان کان ھيٺ : ڪوفي پارادي فلڪبوس عمارت ، گيٽ وي آف انڊيا، تاج محل ھوٽل، ڇتراپتي شو جي مھراج ٽرمينس ۽ باندرا وورلي سامونڊي لنڪ | ||
| ||
| عرفيت: بمبئي ,ستن ٻيٽن وارو شھر , خوابن جو شھر، انڊيا جو دروازو، انڊيا جو ھاليوڊ | ||
ممبئي سٽي ڊسٽرڪٽ ۽ ممبئي سبوربن ڊسٽرڪٽ نقشي ۾ ڏيکاريل | ||
  Mumbai  Mumbai  Mumbai  Mumbai | ||
| جاگرافي بيهڪ: 18°58′30″N 72°49′33″E / 18.97500°N 72.82583°E 72°49′33″E / 18.97500°N 72.82583°E | ||
| ملڪ | انڊيا | |
| رياست | مھاراشٽر | |
| = ڊويزن | ڪونڪان | |
| ضلعو | ممبئي سٽي ممبئي سبوربن | |
| قيام | 1507 | |
| نالو پيو | ممبا ديوي | |
| حڪومت | ||
| • قسم | ميونسپل ڪارپوريشن | |
| • مجلس | ميونسيپل ڪارپوريشن آف گريٽر ممبئي | |
| • ميئر | وشواناٿ مھاديشور (شو سينا) | |
| • ميونسپل ڪمشنر | Ajoy Mehta | |
| پکيڙ | ||
| • شھر (ميگا سٽي) | 603 ڪ.م2 (233 ميل2) | |
| • ميٽرو | 4,355 ڪ.م2 (1,681.5 ميل2) | |
| بلندي | 14 ميل (46 ft) | |
| آبادي (2011) | ||
| • شھر (ميگا سٽي) | 12,442,373 | |
جاگرافي
ممبئي ٻن روينيو ضلعن تي مشتمل آهي جن ۾ ممبئي سٽي ڊسٽرڪٽ ۽ ممبئي سبوربن ضلعو شامل آهن. سٽي ڊسٽرڪٽ کي آئلينڊ سٽي يا ڏکڻ ممبئي پڻ چوندا آهن. ممبئي جي ٽوٽل پکيڙ603.4 km2(233 sq mi) آهي.جنھن ۾ آئلينڊ سٽي 67.79 km2 (26 sq mi) تي مشتمل آهي ۽ سبوربن ضلعو 370 km2 (143 sq mi) تي مشتمل آهي. ۽ ٻنھي کي ملائي ميونسپل ڪارپوريشن آف گريٽر ممبئي جي پکيڙ 437.71 km2 (169 sq mi) آھي باقي علائقا ڊفينس ايسٽيبلشمينٽ جا آھن.ان کان سواءِ ممبئي پورٽ ٽرسٽ، اٽامڪ انرجي ڪميشن آف انڊيا ۽ بوريوالي نيشنل پارڪ ميونسپل ڪارپوريشن آف گريٽر ممبئي جي حدن کان ٻاھر آھن. ھن شھر جي سامونڊي سطح کان سراسري بلندي 46 ڦٽ آھي.
حوالا
This article uses material from the Wikipedia سنڌي، سندھی ، सिन्ध article ممبئي, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). مواد CC BY-SA 4.0 ھيٺ موجود آھي جيسيتائين ٻي صورت واضع نہ ڪئي وڃي. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki سنڌي، سندھی ، सिन्ध (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.