مراڪش: اتر آفريڪا ۾ ملڪ

اھو اتر آفريڪا جي اولھ ۾ واقع ھڪ اسلامي ۽ عرب ملڪ آھي جنھن جي اتر ۾ رومي سمنڊ ۽ اولھ ۾ ائٽلانٽڪ سمنڊ واقع آهي. ھن ملڪ اسپين جي رومي سمنڊ ۾ واقع سيوٽا (عربي ۾ سبته)، مليلا ۽ غميرا ٻيٽن جو دعويدار آهي. ھن ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ رباط آھي ۽ سڀ کان وڏو شھر ڪيسابلانڪا اٿس. ملڪ جي پکيڙ 7,10,850 چورس ڪلوميٽر ۽ آبادي ساڍا ٽي ڪروڙ کان مٿي آهي.

مراڪش Morocco المغرب (اولھ) جي بادشاھت المملكة المغربية
جھنڊو نِسبتي نشان
شُعار: 'الله، الوطن، الملك ("God, Homeland, King")
ترانو: النشيد الوطني المغربي (انگريزي ٻولي: "Cherifian Anthem")
سانچو:مراکش جي بادشاهت جو نقشو
گادي جو هنڌ	رباط 34°02′N 6°51′W / 34.033°N 6.850°W / 34.033; -6.850
سڀ کان وڏو شهر	ڪيسابلانڪا 33°32′N 7°35′W / 33.533°N 7.583°W / 33.533; -7.583
دفتري ٻوليون	عربي بربر
رابطي جون زبانون	عربي بربر حسني عربي
ٻاھريون ٻوليون	فرينچ انگريزي اسپيني
نسلي گروھ (2014)	عرب-بربر 99% باقي ٻيا 1%
مذهب	سني اسلام[a] ( سرڪاري)
مقامي آبادي	مراڪشي يا موراڪن
حڪومت	وحداني پارلياماني آئيني بادشاهت
• بادشاھ	محمد ڇھون
•  وزيراعظم	سعدالدين عثماني
مقننه	پارليامينٽ
• مٿيون ایوان	ھائوس آف ڪائونسلرس
• ھيٺيون ایوان	ھائوس آف رپريزنٽيٽوز
مراڪش جو قيام
• ادريسي شاھي خاندان (پھريون شاھي خاندان )	788
• علوي شاھي گھراڻو (موجوده شاھي گھراڻو)	1631
•	30 مارچ 1912
• مراڪش جي خودمختياري	7 اپريل 1956
پکيڙ
• جملي	710٬850 km2 (274٬460 sq mi) or 446,550 km2[b] (40th or 57th)
• پاڻي (%)	0.056 (250 km2)
آبادي
• 2017 مردم شماري	35,740,000
•  گھاٽائي	50.0 /km2 (129.5 /sq mi)
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد )	2019 لڳ ڀڳ
• ڪل	$332.358  ارب يو ايس ڊالر
• في سيڪڙو	$9,339
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ )	2019 لڳ ڀڳ
• ڪل	$122.458 ارب يو ايس ڊالر

مراڪش وحداني رياست تي مشتمل ھڪ آئيني بادشاهت آھي جنھن م پارليامينٽ کي عوام چونڊيندو آهي. ملڪ ۾ رياستي ۽ حڪومتي سربراھ بادشاھ آهي جنھن کي وسيع انتظامي ۽ قانون سازي جا اختيار آهي. بادشاھ جو حڪم قانون سمجھيو ويندو آھي ۽ کيس پارليامينٽ کي ٽوڙڻ جا اختيار پڻ آھن پر ان لاء ھن جي وزيراعظم ۽ آئين ڪورٽ جي سربراهه سان مشاورت لازمي آهي. ملڪ جو سرڪاري مذھب اسلام ء سرڪاري ٻولي پھرين رڳو عربي ھئي پر 2011 م بربر ٻولي کي پڻ سرڪاري ٻولي جو درجو ڏنو ويو. مسلمانن جي ھن علائقي ۾ ستين صدي عيسويءَ ۾ آمد کان اڳ بربر ٻولي ھتان جي اصل مقامي ٻولي ھئي. ھن ملڪ جي عربي جو لھجو مختلف آھي جنھن کي مراڪشي عربي لھجو چون ٿا. ھتي فرينچ ٻولي پڻ عام ڳالھائي ويندي آهي. ھي ملڪ گڏيل قومن، عرب ليگ، آفريڪي يونين، يونين فار ميڊيٽرينين ۽ اسلامي ملڪن جي تنظيم جو پڻ رڪن آھي.

ھن ملڪ جو عربي نالو (المملكة المغربية) آھي جنھن جي معني آهي اولھ جي بادشاھت. اولھ وارو نالو ھن ملڪ جي علائقي کي عرب جاگرافيدانن ان جي آفريڪا ۾ ان مقام جي ڪري ڏنو ھيو. ھن ملڪ جو انگريزي نالو موراڪو آھي جيڪو مراڪش جو لاء انگريزي لفظ آهي. مراڪش نالو ھن ملڪ جي چوٿين نمبر شھر مراڪش تان ورتل آهي جيڪو مرابطي ۽ موحد گھراڻن جي حاڪميت ۾ ھن ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ھيو.مراڪش لفظ ڪٿان آيو ان تي متضاد راء آهي. گھڻي ڀاڱي اھو بربر ٻولي جو لفظن : امور' ۽ اڪوش مان نڪتل سمجھيو وڃي ٿو جن جي معني آهي خدا جي سرزمين

ھن ملڪ ۾ ادريسي پھريون حاڪم گھراڻو ھيو جنھن جي حڪومت جو قيام 788 عيسويءَ ۾ ٿيو ۽ ان گھراڻي جو پھريون حاڪم ادريس پھريون ھيو. جنھن بعد ھن ملڪ تي مختلف شاھي خاندانن جي حاڪميت جو سلسلو ھلندو آيو جن مان مرابطي ۽ موحد گھراڻن جي دؤر ۾ ھن ملڪ عروج ڏٺو جڏهن ان جي حدن ۾ اندلسي اپٻيٽ جا علائقا ۽ اتر آفريڪا شامل ھيا.

 

مريني ۽ سعدي گھراڻن سترھين صدي عيسويءَ ۾ ڌارين قابض طاقتن خلاف مزاحمت ڪئي ۽ مراڪش کي عثماني خلافت جو حصو بڻجڻ نہ ڏنو. ھن وقت حاڪم علوي خاندان1631 ۾ اقتدار ۾ آيو. رومي سمنڊ جي منھن تي واقع ھجڻ سبب ھن ملڪ جي وڏي علائقائي اھميت ھئي جنھن مراڪش کي ڌارين طاقتن جي نظرن جو مرڪز بڻايو ۽ ان تي قبضا ٿيڻ لڳا. 1912 ۾ ھي ملڪ ٽينجيئر واري بين الاقوامي پٽي ذريعي ٻن حصن: اسپيني ولاريل مراڪشي ۽ فرينچ والاريل مراڪش ۾ ورهائجي ويو. 1956 ۾ ھن ملڪ ٻيھر آزادي ماڻي جنھن بعد ھي ملڪ خوشحال ٿي آفريڪا جي پنجين وڏي معيشت جو درجو حاصل ڪيو . ھي ملڪ اولھ صحارا، جيڪو اڳ م اسپيني صحارا سڏبو ھو، جو دعويدار آھي ۽ ان کي ملڪ ڏاکڻي صوبن طور پنھنجو حصو سمجھي ٿو.

 

ان جو ٻيو دعويدار ماريطانيا آھي. 1975 ۾ اسپين ميڊرڊ معاھدي ذريعي جيئن اسپيني صحارا کي آزاد ڪري مراڪش ۽ ماريطانيا جي حوالي ڪيو تہ مقامي قبيلن وچ ۾ گوريلا جنگ ڇڙي پئي. ماريطانيا 1979 ۾ اولھ تيرس جي دعوا تان ھٿ کڻي ويو ، پوء بہ جنگ جاري رھي نيٺ 1991ب۾ جنگبندي عمل ۾ آئي. امن جي ان مرحلي سان ان تڪراري خطي جو ٻہ ڀاڱي ٽي حصو مراڪش جي قبضي ھيٺ رھيو.

 

مراڪش انتظامي طور تي 12 علائقن ۾ ورھايل آھي جنھن کي ريجن چون ٿا. آھي علائقا وري 62 صوبن ۽ 13/ پريفيڪچرن ۾ ۾ ورھايل آھن . انھن 12 علائقن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا:

'علائقن جا نالا

1. طنجا- تطوان حسيما
2. شرق يا اوڀر مراڪش
3. فاس مڪناس
4. رباط سلا ڪنيترا
5. بني ملال خنيفرا
6. ڪيسابلانڪا سطات
7. مراڪش آصفي
8. درا طافيلاليت
9. سوس ماسا
10. ڪلميم وادي نون
11. العيون ساڪيا الحمرا
12. داخلا وادي ذھب