Malta (o Màuta o Marta 'n sicilianu) è n'ìsula e nu statu europeu situatu ntô Mari Meditirraniu, ntra la Sicilia e la Libia.
La pupulazzioni è di casi 400.000 abbitanti. Lu Maltisi e lu ngrisi sugnu li lingui ufficiali. Lu talianu nun è na lingua nazziunali, ma veni parratu d'assai genti, spiciarmenti nnî centri turistici.
Malta | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Dati amministrativi | |||||
Nomu cumpretu | Ripubbrìca dî Mauta | ||||
Nomu ufficiali | (MT) Repubblika ta' Malta (EN) Republic of Malta | ||||
Lingui ufficiali | Maltisi, Ngrisi | ||||
Àutri lingui | Talianu | ||||
Capitali | Valletta (5.827 ab. / 2019) | ||||
Pulitìca | |||||
Guvernu | Ripubbrìca Parlamintari | ||||
Capu đđî Statu | Myriam Spiteri Debono | ||||
Capu di Guvernu | Robert Abela | ||||
Nnipinnenza | 21 Sittèmmiru 1964 | ||||
Trasuta nnâ l'ONU | 1º Dicèmmiru 1964 | ||||
Trasuta nnâ l'UE | 1º Maiu 2004 | ||||
Ària | |||||
Tutali | 316 km² | ||||
% di l'acqui | 0,001 % | ||||
Pupulazziuni | |||||
Tutali | 525.825 ab. (2020) | ||||
Dinsitati | 1.376 ab./km² | ||||
Ìnnici đđî criscita | 0,359% (2012) | ||||
Nomu đđî l'abbitanti | Mautisi | ||||
Giografìa | |||||
Cuntinenti | Europa | ||||
Cunfini | Nuddu | ||||
Fusu urariu | UTC+1 UTC+2 (cu l'urariu ligali) | ||||
Ecunumìa | |||||
Munita | Euru | ||||
Àutru | |||||
Còdici ISO 3166 | MT, MLT, 470 | ||||
TLD | .mt, .eu | ||||
Prifissu tel. | +356 | ||||
Sigla autu. | M | ||||
Innu nazziunali | L-Innu Malti
| ||||
Festa nazziunali | 21 Sittèmmiru |
Malta è, n tèrmini di diminziuni, lu cchiù nicu statu di l'Unioni Europea.
Di la Sicilia, si pò agghicari a Malta pi menzu di l'ariupranu o la navi. Si pò varchiari di Catania, Puzzaddu, Licata, Sarausa.
L'arcipèlacu maltisi s'attrova sulu a 93 chilòmitri a sud dâ Sicilia e a 290 chilòmitri a livanti dâ Tunisia. Cumprenni sti tri ìsuli maggiuri:
Supra Cumminu nun cci sunnu nè màchini nè muturini e sulu cincu abbitanti.
Lu puntu cchiù àutu supra l'ìsula di Malta è Ta' Dmejrek a 253 metri s.l.m. Lu clima è timpiratu meditirraniu, cu mmernu mudirusu e chiuvusu e stati càuda e sicca.
L'ìsula principali è spartuta n cincu cumuni, mentri Gozo e Cumminu furmanu nzèmmula lu sestu cumuni.
La capitali è Valletta. L'àutri dui paisi maggiuri sugnu Rabat (o Victoria) supra l'ìsula di Gozo, e Birzebbuga supra l'ìsula principali. Mdina, ô centru di l'ìsula principali, era l'antica capitali.
Malta havi na storia millinaria e ricca, ca tanti voti s'assimmigghia a la storia dâ Sicilia. Ma l'abbinimentu stòricu cchiù mpurtanti fu sinza dubbiu l'assediu turcu dû 1565. L'ìsula cu l'esèrcitu dî Cavaleri risistìu a chidda ca era cunzidirata comu la forza militari cchiù putenti di l'èbbica.
Malta addivintò nu statu ntô 1962 e pigghiò la sò nnipinnenza dû Regnu Unitu lu 21 di sittèmmiru 1964. Addivintò na ripùbbrica ntô 1974. Accuminzò a fari parti di l'Unioni Europea di lu 1 di maiu 2004. Ntô 2008, l'Euro trasiu ntâ circulazzioni n sostituzzioni dâ precedenti munita locali, la lira maltisa.
Albanìa | Andorra | Austria | Azzirbaiggian | Armenia | Belgiu | Bielurussia | Bosnia-Erzegovina | Bulgarìa | Cipru | Croazzia | Danimarca | Estonia | Finlandia | Francia | Girmania | Grecia | Giorgia | Irlanda | Islandia | Italia | Kòssuvu | Lettunia | Liechtenstein | Lituania | Lussimburgu | Malta | Moldavia | Mònacu | Montenegru | Norveggia | Paisi Vasci | Portugallu | Pulonia | Regnu Unitu | Ripùbblica Ceca | Ripubblica Macidonia | Rumanìa | Russia | San Marinu | Serbia | Slovacchia | Slovenia | Spagna | Svezzia | Svìzzira | Turchìa | Ucraina | Unghirìa | Vaticanu
This article uses material from the Wikipedia Sicilianu article Malta, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Stu cuntinutu è dispunìbbili sutta â CC BY-SA 4.0 quannu nun veni spicificatu diversamenti. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Sicilianu (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.