Edmund Barton

Câ fidirazzioni di l'Australia ntô 1901 fu elettu comu Primu Ministru lu primu di jinnaru, e cci ristau nzinu ô 24 di sittèmmiru dû 1903.

Barton era lu nonu figghiu di William Barton, un agenti di scanciu e di Mary Louise Barton.

S'iscrissi â Fort Street High School e â Sidney Grammar School, nnâ quali fu pi dui voti capu scola e capitanu. Si lauriau cu anuri nnî studi clàssici a l'Universitati di Sydney, unni fu bravu di primarìsima ntô jocu di cricket.

Ntô 1871, misi manu â sò carrera d'avvucatu e di jucaturi di cricket ntô Newcastle.

Ntô 1879, Barton fici l'àrbitru a Sydney nta na partita di cricket tra lu New South Wales e na squatra di turisti ngrisi capitanati di Lord Harris. Doppu na dicisioni dubbiusa dû cullega di Barton, nu gruppu di partisani arraggiati traseru lu campu. St'abbinimentu, passatu â storia comu lu primu tumultu nnâ storia dû cricket ntirnazziunali, appi nu fini filici grazzi â capacitati dimustrata di Barton cu l'arripurtari la paci. St'abbinimentu l'aiutau nnâ sò succissiva carrera pulìtica. Un annu cchiù tardu, Barton rapprisintau l'Univirsitati di Sydney ntô parramentu dû New South Wales. Ntô 1882 vinni eliggiutu prisidenti di l'assimblea parramintari e ntô 1884 ricuprìu la càrrica di prisidenti di l'Univirsitati di Sydney.

Barton fu nu forti difinzuri dâ fidirazzioni dî culoni australiani e doppu la morti dû Sir Henry Parkes guidau cu successu lu muvimentu fidiralista. Dû sò ufficiu cunnucìu na campagna custanti pâ funnazzioni dâ fidirazzioni e ntô 1897 fu unu dî dilijati scelti dû New South Wales a l'assimblea custituenti chi licinziau la custituzzioni fidirali.

La majur parti dî stòrici ritèninu ca difatti Barton era nu puliticanti bunazzu. Lu sò cuntribbutu cchiù granni â storia australiana fu la guida dû muvimentu fidiralista, ma di quannu vinni eliggiutu Primu Ministru si abbaffau còmmudu còmmudu.

• articuli di Sir Edmund Barton / digitised and held by the National Library of Australia
• Scorecard of the cricket game that led to the Sydney riots of 1879