Madagascàr

Su Madagascàr, ufitzialmente Repùblica de Madagascàr (in malgàsciuː Madagasikara o Repoblikan'i Madagasikara; in frantzesuː Madagascar o République de Madagascar) est un'istadu insulare situadu in s'otzèanu indianu, a illargu de sa costera orientale de Àfrica, cara a su Mozambicu. Sa capitale est Antananarivo, is limbas ufitziales su malgàsciu e su frantzesu.

Tenet istèrrida de 587 041 km² pro unos 25.571.000 bividores. S'ìsula printzipale, chi tenet a pustu nùmene de Madagascàr, est sa de bator prus ìsulas mannas de su mundu (a palas de Groenlàndia, Noa Guinea e Bòrneu). Acasàgiat su 5% de is ispètzies animales e vegetales de su mundu, su 80% de is cales sunt endèmicas de su Madagascàr. Intre sos esempros prus nodidos de custa biodiversidade de etzetzione s'agatat s'òrdine de is lèmures, is ultres 250 ispètzies de ranas, is ispètzies numerosas de camaleontes e s tìpicos baobabes.

S'agetivu assotziadu a su Madagascàr (impreadu pro nd'inditare sa limba nadia, is etnias e sa tzitadinàntzia) est malgàsciu. Sa limba malgàscia est sa prima limba de su Madagascàr, ma sa populatzione faeddat in manera currente fintzas su frantzesu (a sighidu de su passadu coloniale de s'ìsula).

Ecoturismu e agricultura, inbestimentos mannos in su campu de s'imparu, de sa sanidade e is impresas privadas, sunt is elementos crae de s'economia malgàscia. Suta de su guvernu Ravalomanana, custos inbestimentos ant prodùidu una crèschida econòmica sustantziales, ma is benefìtzios non sunt istadosdistribuidos in manera intre sa populatzione, produende tensiones in mèritu a su chi creschet costu de sa vida e declinu de su tenore de vida intre is pòberos pro carchi tretu de sa classe mèdia. In su 2005 su Paisu at annuntziadu de àere iscobertu setziduras de petròliu, risursa chi diat pòdere tènnere unu ruolu importante in sa crèschida econòmica de s'ìsula africana; comente chi siat in su 2017 su Paisu est àncora economicamente intre de is prus pòboros e sa calidade de sa vida abarrat bàscia pro sa majoria de sa populatzione.