Covid-19

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Covid-19Limba Sarda ComunaCovid-19. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

Sa maladia de coronavirus de 2019, prus connota comente COVID-19 o su/sa covid, corona e impropiamente tzerriada prumonite de coronavirus o coronavirus,​ est una maladia infetiva causada dae su SARS-CoV-2.​

COVID-19
Example alt text
Didascalia subra sa trasmissione e su tziclu de vida de su COVID-19
Ispetzialidade
Infetivologia
Classificatzione e risursas esternas
Sìntomos calentura, tùssiu sicu, dolore de gùturu, fadiga, prumonite, ARDS
Càusa SARS-CoV-2
Sinònimos e Variantes
Su/sa Covid, prumonite de coronavirus
Custu template: càstia  cuntierras  modìfica
Covid-19
Sìntomos tìpicos de sa maladia de coronavirus 2019

Produit sìntomos sìmbigiantes a is de s'influèntzia o catarru, intre is cales s'incluent calentura, tùssiu,​ dispnea (dificultade respiratòria), mialgia (dolore musculare) ​e fadiga.​ In casos graes si caraterizat pro prodùire prumonite, sìndrome de dificultade respiratòria aguda,​ sepsi​ e choc sèticu chi portat unu 3,75% de sos infetados a sa morte segundu s'OMS.​ No esistet tratamentu ispetzìficu; is mesuras terapèuticas printzipales cunsistent in allebiare is sìntomos e mantènnere is funtziones vitales.​

Sa trasmissione de su SARS-CoV-2 si produit pro mèdiu de gutas piticas — microgutas de Flügge​ — chi s'emitent faeddende, isturridende, tussende o espirende, chi una borta irrajadas dae unu portadore (chi podet non tènnere sìntomos de sa maladia o dda tènnere in costoidu)​ passant deretu a un'àtera persone mediante s'annasadura, o abarrant subra de is trastos e superfìtzies chi inghìriant a s'emissore, e a pustis, a traessu de is manos, chi ddu pinnicant dae s'ambiente impestadu, pigant cuntatu cun is membranas mucosas orales, nasales e oculares, tochende·si sa buca, su nasu o sos ogros.​ Custa ùrtima est sa bia printzipale de isparghidura, dae chi su virus podet abarrare biu fintzas pro dies in is fòmites (cale si siat trastu chentza vida, o sustàntzia, chi si s'impestat cun carchi patògenu e capatzu de ddu trasferire dae un'indivìduu a unu àteru).​ Puru est documentada sa trasmissione peri aerosol (< 5μm).​

Is sìntomos aparessent intre duas e batòrdighi dies (perìodu de costoidu), cun una mèdia de chimbe dies, a pustis de s'espositzione a su virus.​ Esistet evidèntzia limitada chi sugerit ca su virus si diat pòdere trasmìtere una o duas dies in antis de tènnere sìntomos, dae chi sa viremia lòmpet a su pitzu a sa fine de su costoidu. Su contàgiu si podet prevènnere cun s'innetada dae manos fitiana, o in ammancu de custa possibilidade sa desinfetzione issoro cun alcol in gel, coberende sa buca cando si tussit o s'isturridat e evitende su cuntatu pròssimu cun àteras persones,​ intre àteras mesuras profilàticas, comente s'impreu de màscaras pro sa cara. S'OMS iscunsigiaiat in su mese de martzu 2020 s'impreu de sa màscara chirùrgica pro sa populatzione sana,​ in su mese de abrile s'OMS aiat cunsideradu chi fiat una mesura atzetàbile in carchi istadu. Atualmente s'usu de màscaras chirùrgicas est cunsigiadu comente mèdiu de controllu primàrgiu pro is persones sintomàticas cun s'iscopu de prevènnere s'isparghidura de is microgutas respiratòrias. Est dimustradu ca s'usu de is mascareddas chirùrgicas minimat sa trasmissione de flùidos infetos.​

Riferimentos

Artìculos ligados

Àteros progetos

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki Sardu:

ShanghaiMohandas Karamchand GandhiAlan TuringTexasNepalRepùblica ItalianaBucarestCroàtziaHologramsPalestinesosLimba tedescaGherra tzivile americanaAbrileCuritiba2019Steve Jobs1924SuitzìdiuRapallo2018Limba Sarda ComunaHic sunt leonesMonica VittiCarlo GoldoniAmèricaTelegramOreste PiliGregor MendelIndonèsiaEducatzioneMònacoKampalaCoimbraNiigataCastedduMèndulaAustinu de IpponaRepùblica Democràtica TedescaOlìaI GufiMinneapolisMichelangelo BuonarrotiSitzìliaWim WendersRepùblica de Nagorno-KarabakhLimba isvedesaSIDAFemmina accabadoraLimbas romanzasGherra de sos Trinta AnnosQatàrAzerbaigiánElvis PresleyCanadaTrinidad e TobagoLeonarda CianciulliLunisSìsiniLituàniaAnton ChecovAustràlia OtzidentaleEmisfèriu OrientaleRichard NixonManilaAlfabetu fonèticu internatzionaleCorea de su NorteUtah🡆 More