Càucasu

Su Càucasu (in azeru: Qafqaz; in russu: Кавказ/Kavkaz; in georgianu კავკასიონი/Kawkasioni; in armenu: Կովկաս/Kovkasum; in turcu: Kafkas; in persianu: قوقاز) est una regione naturale posta a sa làcana intre Europa orientale e Àsia otzidentale, su mare Nieddu e su mare Càspiu, chi contat una cadena de montes propia, sa cadena de su Càucasu e is bàsciuras chi ddi istant a inghìriu, pro una longària totale de unos 1.200 km.

Su pitzu chi arribat a artària majore est su monte Elbrus, cun 5.642 metros subra su mare, ma s'agatant fintzas àteros montes chi imbatent a prus de 5.000 metros, comente fintzas a prus de 4.000.

Sa regione bantat istòria bariada e antiga, sende chi est istada bìvida e s'agatat a sa rughera de numerosos pòpulos e tziviltades, dae chi nde dependent is atuales componiduras ètnicas, religiosas e linguìsticas.

Mancari geograficamente fatzat mescamente parte de s'Àsia, culturalmente su Càucasu est cunsideradu istrintamente ligadu a s'Europa.

Subregiones

S'àrea podet èssere partzida in duas subregiones:

• Càucasu de su sud o Transcaucàsia, chi pertocat sa costera meridionale de is montes de su Càucasu Mannu, in ue s'agatant tres istados indipendentes:Armènia, Azerbaigian e Geòrgia. Custa subregione est fatuvatu inclùdida in s'Oriente Mèdiu.
• Càucasu de su Norte o Ciscaucàsia, chi pertocat sa costera setentrionale e apartenit a sa Federatzione Russa, ispartzidu in sete repùblicas autonomas: Cecènia, Ossètzia de su Norte, Inguscètia, Kabardino-Balkaria, Karachàevo-Cherkesia, Adighesia e Dàghestan. Custa subregione est inclùdida in s'Europa orientale.

A sa regione appartenent is istados indipendentes chi sighint:

•   Armènia
•   Azerbaigian
  •   Nagorno-Karabakh (Territòriu pretèndidu dae s'Azerbaigian e indipendente de facto)
•   Geòrgia
  •   Abcàsia (Territòriu pretèndidu dae sa Geòrgia e indipendente de facto)
  •   Ossètzia de Sud (Territòriu pretèndidu dae sa Geòrgia e indipendente de facto)
•   Rùssia

Su territòriu suta guvernu russu est cumpostu dae 7 entidades federàles:

•   Cecènia
•   Dàghestan
•   Inguscètia
•   Kabardino-Balkaria
•   Ossètia de su Norte
•   Kraj de Stavropol'
•   Karachàevo-Cherkesia