Африка
Көрдөөһүн түмүгэ
Бу «Африка» диэн аатаах сирэй манна Бикипиэдьийэ баар. Өссө маннык көрдөөһүн түмүгүн көрүөххүн сөп.
Африка диэн улаханынан уонна дьонун ахсаанынан Азия кэнниттэн иккис континент. Территорията: 30,221,532 км². Дьоно: 922 млн. (2005 с.). Африка тула хотуттан...
Соҕуруу Африка Өрөспүүбүлүкэтэ диэн Африка соҕуруу өттүгэр баар дойду. Соҕуруу Африка Атлантик океан уонна Индия океанын кытылларыгар турар. Кытылын линиятын...
Киин Африка Өрөспүүбүлүкэтэ (République centrafricaine) диэн Орто Африка дойдута. Кинилиин кирбиилэhэллэр: хотуттан Чад, соҕурууттан Конго Өрөспүүбүлүкэтэ...
Африка Холбоhуга (АХ) диэн Африка 53 дойдутун холбуур омуктар (дьаhалталар) икки ардыларынааҕы тэрилтэ. 2002 c. от ыйын 9 олохтоммута. Кини иннинээҕи...
Илин Африка диэн Африка илин региона. Холбоһуктаах Нациялар быhаарыыларынан Илин Африкаҕа 19 сир баар: Танзания, Кения, Уганда, Руанда уонна Бурунди —...
Соҕурууҥҥу Африка диэн Африка континент соҕуруу региона, киниэхэ киирсэр территориялар география эбэтэр геополитика эйгэлэригэр араастык быhаарыллаллар...
Орто Африка диэн Африка региона. Саhаараттан соҕуруу, Арҕаа Африкаттан илин уонна Улуу Рифт Хонууттан арҕаа баар. Регион устун Конго өрүс уонна кини салаалара...
Хоту Африка диэн Африка хоту региона, соҕуруу өттүгэр Саhааранан чэрчиктэнэр. Холбоһуктаах Нациялар быhаарыыларынан Хоту Африкаҕа сэттэ дойду уонна территория...
Арҕаа Африка диэн Африка арҕаа региона. Холбоһуктаах Нациялар быhаарыыларынан, Арҕаа Африкаҕа 16 дойду баар, бүтүн иэннэрэ 5 млн км2 кэриэтэ:...- Африка дьахтарын күнэ — Африка дьахталларын кыһалҕаларыгар болҕомто тардаары сылын ахсын от ыйын 31 күнүгэр сүрүннээнн Африка дойдуларыгар бэлиэтэнэр...
Намибия (категория Африка дойдулара)Соҕурууҥҥу Африка дойдута, Атлантик океан кытылыгар баар. Кинилиин кирбиилэhэллэр Ангола уонна Замбия хоту, Ботсуана илин уонна Соҕуруу Африка соҕуруу уонна...
Марокко (категория Африка дойдулара)Марокко (араб. المغرب"al-Maġrib) диэн Хоту Африка дойдута. Иэнэ 447,000 km2 уонна олохтоохторун ахсаана 34 млн. Киин куората Рабат. Атлантик океан, Гибралтар...
Алжир (категория Африка дойдулара)Алжир (араб. الجزائر, al-Jazā’ir) диэн Хоту Африка дойдута. Иэнинэн Африка иккис улахан дойдута. Кирбиилэhэр Тунистыын хотугулуу-илин, Лиибийэлиин илин...
Мозамбик (категория Африка дойдулара)Мозамбик (Moçambique) диэн соҕуруулуу илин Африка дойдута. Кинилиин кирбиилэhэллэр Индия океана илин, Танзания хоту, Малауи уонна Замбия хотугулуу арҕаа...
Эсватини (категория Африка дойдулара)Эсватини Хоруоллуга (урукку аата Свазиленд, Umbuso weSwatini) диэн Соҕурууҥҥу Африка дойдута, кинилиин кирбиилэhэллэр Соҕуруу Африка уонна Мозамбик....
Сейшеллар (категория Африка дойдулара)(Seychelles) диэн Индия океаныгар баар 115 арыыттан турар архипелаг дойду, Африка илин кытылыттан 1,500 км баар. Африка ордук аҕыйах олохтоохтордоох дойдута....
Зимбабве (категория Африка дойдулара)- Зимбабуэ) диэн Африка соҕуруутугар, Замбези уонна Лимпопо өрүстэр ыккардыларыгар баар дойду. Кинилиин кирбиилэhэллэр Соҕуруу Африка соҕуруу, Ботсуана...
Гамбия (категория Африка дойдулара)Гамбия (The Gambia) диэн Арҕаа Африка дойдута. Гамбия Арҕаа Африка ордук кыра дойдута, Сенегаллыын кирбиилэhэр, Атлантик океан кытылыгар баар. Олунньу...
Чад (категория Африка дойдулара)Tchad, араб. تشادTshād) диэн Орто Африка дойдута. Кинилиин кирбиилэhэллэр Лиибийэ хоту, Судан илин, Орто Африка Республиката соҕуруу, Камерун уонна...
Ботсвана (категория Африка дойдулара)(ааҥл: Republic of Botswana, тсуана: Lefatshe la Botswana) диэн Соҕурууҥҥу Африка дойдута. Ботсвана олохтоохторо "Батсуана" (биир ахсааҥҥа: Мотсуана) дэнэллэр...
- араҕаһы, сорохтор күөҕү кэрэхсииллэр. Г. Д. Гачев суруйарынан, экватордааҕы Африка сорох норуоттара хара дьүһүнү идеал оҥостоллор. «Хара сор» диэн этии кинилэргэ
- Саһыл көрөөччү кэрэхсэбиллээх Саһыл олус киэҥник тарҕаммыт: Европа, Хотугу Африка (Египет, Мжир, Марко, хотугу Тунис), Азия улахан өттө (Хотугу Индияҕа, соҕуруу