Киhи (лат. Homo sapiens) — элбэх ахсааҥҥа дьон диэн Hominidae ыалга киирэр көнөтүк хаамар приматтар.
ДНА көрдөрүүтүнэн дьон Африкаҕа 200,000 сыл кэриҥэ анараа өттүгэр үөскээбиттэр. Киhи cайдыылаах мэйиилээх, сатабыллара: абстракция, тыл, интроспекция уонна проблеманы быhаарыы. Киhи араас эттиктэри туттар илиилээх. Дьон Сир бары өттүлэригэр тарҕанан олороллор. 2008 с. от ыйыгар дьон ахсаана 6.7 млрд.
Атын үрдүкү приматтар курдук киhи айылҕаттан түөлбэлэhэр. Дьон бэйэ бэйэлэрин кытта билсэллэр - сүрүннээн тылынан кэпсэтэн уонна суруйсан — cанааны этэр уонна бэрсэр, тэрийсэр гына. Дьон социал структуралары тэрийэллэр, ол аата араас бөлөхтөр, ыалтан илгэ дылы.
Киһи икки көрүҥҥэ арахсар, арахсыылара дьон аймах ууһууругар тус-туспа аналлаах органнаахтар. Эр киһи; кини дьахтарга оҕо оҥорор член диэн органнаах. Дьахтар: эр киһиттэн оҕо ууһуур сиэмэтин ылан анал матка диэн органыгар 9 ыйы быһа илдьэ сылдьан ситэрэр оҕо гынар.
Эһиэхэ сүрүн үөрэҕитин, кайыштаргытын, ол иһигэр паараларгытын тас көстүүгүт.
саайталаа,
баһа-Дыгынас кулгаах-нос — кус-грех — тииһэ-Аллараа сыҥаах-сыҥаахтаах иэдэстэр;
моой — хабарҕата;
киһи илиитин бэгэччэгэр бэгэччэгэр — улахан тарбах;
сис тоноҕоһо - түөс иннэтэ;
дыгыныыр-пупок — половой органнар (половой член/или туөкүн клитора/влагалище) — анал дьөлөҕөс;
таз — бедро отоно — тобугунан — чолень — икра — атах хачынынан.
Киһи төбөтүн илин эҥээрэ, Үөһээ кыраныысса устун, Аллараа өттүнэн, Аллараа муннуктарынан, алларааттан уонна кулгаахтаах ракин мутуктарынан алларааттан, сэҥийэтигэр ааспыттар.
Бу ыстатыйаны тупсарарга?:
|
This article uses material from the Wikipedia Саха тыла (Saxa Tyla) article Киhи, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Маны туһанары CC BY-SA 4.0 лиссиэнсийэ көҥүллүүр (атын ыйыллыбытах буоллаҕына). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Саха тыла (Saxa Tyla) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.