бастыҥ Ыстатыйаҕа Хандьыдааттар

• Түмүктэммит ырытыылары архыыпка көрүөххүн сөп.

Бу ыстатыйалар кыратык тупсарыллан баран бастыҥ ыстатыйа ахсааныгар киллэриллиэхтэрин сөп. Ситэрэргэ көмөлөс.

Толору тиһик: Бикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдааттар/Тупсарыы.

Бука диэн бастаан сиэри-туому сиһилии аах.

Бастыҥ ыстатыйаны ыйга биирдэ талабыт.

Ыстатыйаҕа көрдөбүллэр

Манна этиллибит ирдэбиллэр булгуччулаахтык толоруллуохтаахтар. Ханнык да ыстатыйа саатар биир киритиэрийгэ хоруйдаабат буоллаҕына бастыҥ аатырар кыаҕа суох.

• Ыстатыйа бикипиэдьийэҕэ анаан суруллубут буолуохтаах, атын сиртэн толору сүһэн ылыллыбыт ыстатыйа буолуо суохтаах.
• Сүрүн тиэмэтэ аһыллыбыт буолуохтаах.
• Кээмэйэ 15 килобаайтан ордук буолуохтаах.
• Ыстатыйа кытыга суох сыһыан ирдэбиллэригэр сөп түбэһиэхтээх, оригинальнай чинчийиигэ олоҕуруо суохтаах, кырдьыга биллибэт эбэтэр тургутуллар кыаҕа суох сибидиэнньэтэ суох буолуохтаах.
• Ыстатыйа ис хоһоонун кылгастык кэпсиир киириилээх буолуохтаах (3-4 устуруокаттан ордук уһуннаах).
• Харахха быраҕыллар алҕастара, чопчуламматах чахчылара суох буолуохтаах.
• Толору суруллубут, омос көрдөххө да харахха быраҕыллар ситэри суруллубатах салаалара суох буолуохтаах.
• Хандьыдаакка угуллар кэмигэр ыстатыйа мөккүөрэ суох, сөпсөһүллүбүт ис хоһоонноох буолуохтаах.
• Категориялаах уонна интервикилээх буолуохтаах.
• Атын интэриниэт ситим-сирдэригэр тиэмэҕэ сыһыаннаах сигэлэрдээх буолуохтаах.
• Ыстатыйаҕа угуллубут ойуу барыта чопчуламмыт лиссиэнсийэлээх буолуохтаах. Fair-use ойуулары туһаныы оруннаах буолуохтаах, ВП:КДИ ирдэбиллэригэр сөп түбэһиэхтээх.

Ону таһынан ыстатыйаҕа баар буолара баҕалаах:

• Тиэмэҕэ сыһыаннаах литература тиһигэ.
• Ойуулаах буолара булгуччута суох эрээри, баар буолара ордук.
• Итэҕэтиилээх исочниктарга сигэниэхтээх.

Ирдэбиллэр тустарынан кэпсэтии салҕанан барар. Ырытыыга кыттыаххын сөп.

Туруоруу

Бастыҥ ыстатыйа ахсааныгар киириэн иннинэ ыстатыйа Үчүгэй (сэргэммит) ыстатыйалар ахсааннарыгар киирэрэ ордук. Бастаан ыстатыйа ааптардарын барыларын кытта кэпсэтэн баран номинациялыыр куолу.

• Ыстатыйаны бастыҥнар кэккэлэригэр киллэриэххин баҕардаххына маннык ааттаах сирэйдэ оҥор [[Бикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдааттар/Ыстатыйа аата]], манна «Ыстатыйа аата» диэн — бастыҥнар ахсааннарыгар киллэрэр ыстатыйаҥ аата.
• Оҥорбут сирэйиҥ үөһээ өттүгэр маннык халыыбы туруор {{Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдаат ырытар сирэ}}.
• Онтон ырытыы омоонун оҥор: номинациалыыр ыстатыйаҥ аатын бас (заголовок) гын, маннык подзаголовоктары оҥор «Өйүүбүн», «Утарабын», «Тупсарыы», «Ырытыылар».
• Кылгастык (1—2 этиинэн) ыстатыйаҕа сыһыаҥҥын суруй, илии баттаа: ~~~~.
• Сирэй оҥорон баран үөһэ баар табылыыссаҕа «Ырытыллар хандьыдааттар» салааҕа ук. Номинацияҕа киллэрбит күҥҥүн-дьылгын ый, оҥорбут сирэйгэр сигэн.
• Ыстатыйаҕа бэйэтигэр {{Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдаат}} диэн халыыбы туруор.
• Сүнньүнэн бэйэҥ суруйбут ыстатыйаҥ буоллаҕына ол туһунан кэпсээ.
• Бука диэн, бэйэҥ суруйбут ыстатыйаларгын хаһы да хандьыдаат гыныма.
• Хос номинациялыыр түгэҥҥэр урукку ырытыы кэмигэр ыйыллыбыт итэҕэстэри көннөрөн баран угуохтааххын. Саҥа сирэйи айыллыбат, урукку сирэйгэ саҥа ырытыыны тэрийиллэр, оттон урукку ырытыыны архыыптаан кэбиһиллэр уонна ол архыыпка сигэ туруоруллар.

Ырытыы/куоластааһын

Куоластыаҥ иннинэ ыстатыйаны хайаан да бүтүннүүтүн аах.

• Бастыҥ ыстатыйа аатын сүгэрэ сөптөөх диир буоллаххына «Өйүүбүн» диэн суруй. Быһаарыыгын эмиэ суруйуоххун сөп, ол эрэн бу булгуччута суох. Номициялаабыт киһи бэйэтин куолаһа эмиэ ааҕыллар, онон туспа куоластыыр наадата суох.
• Итэҕэстэрэ бөдөҥнөр диир буоллаххына «Утарабын» диэн суруй уонна хайаан да туох итэҕэһи булбуккун суруй. Бука диэн, чопчу көннөүллүөн кыахтаах итэҕэстэри ый, интэриэһинэйэ суох иҥин диэн уопсай тылынан суруйума. Быһаарыыта суох утарар куолас ааҕыллыбат.
• Хайаан да илиитэ баттаа.
• Өскө бэйэҥ эппит тылларгын уларытыаххын баҕардаххына (холобур, итэҕэстэр көннөрүллүбүт буоллахтарына), маннык туора сотон кэбис (...), ол гынан баран отой суох гыныма.
• Итэҕэһин ыйбыт буоллаххына, ырытыыны көрө сылдьан ол ыйбыт итэҕэс суох буолбут буоллаҕына этиигин туора сот.
• Ыстатыйа ааптардарыгар үтүөтүк сыһыаннас. Ааптар үксүгэр бэйэтин айымньытын үрдүктүк саныыр, онон аһара малтаччы суруйдаххына өһүргэниэн сөп.
• Ааптардар, кириитикэни ылына сатааҥ, ырытыы кэмигэр көстүбүт итэҕэстэри туората сатааҥ.

Дьаһабылларга

Бикипиэдьийэ дьаһабыллара эбэтэр эппиэттээх кыттааччы хандьыдаат-ыстатыйалары ырытыыны көрө сылдьыахтаахтар уонна ыйга биирдэ биир ыстатыйаны талыахтаахтар. Дьаһабыллар ону таһынан ырытыыны кэтээн көрүөхтээхтээхтэр уонна хандьыдааттар табылыыссаларын кэмиттэн кэмигэр саҥарда туруохтаахтар.

Талыы хаамыыта:

1. Отметить в общей таблице и на подстранице, что статья избрана. Не следует сразу удалять запись о статье из таблицы — лучше это сделать через пару дней, чтобы не смущать участников.
2. Ыстатыйа анныгар {{Бастыҥ ыстатыйа}} диэн халыыбы туруоруу.
3. Поместить выдержку из статьи и 1 иллюстрацию на Заглавную страницу путём редактирования шаблона {{Билиҥҥи бастыҥ ыстатыйа}}. Лучше всего брать введение в статью и первую картинку в ней.
4. Поместить запись о статье на странице Бикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйалар.
5. Предыдущую избранную статью следует презентовать на странице Бикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйалар.
6. Если избрана статья из числа хороших, то нужно убрать соответствующий шаблон и удалить статью со страницы Бикипиэдьийэ:Үчүгэй ыстатыйалар, а также сделать соответствующую пометку в журнале.
7. Через несколько дней удалить статью из списка «Текущие кандидаты» на этой странице.

Тупсарыыга ыыттыы хаамыыта:

• Если статья долго (более месяца) не избирается ввиду того, что имеет неустранённые недостатки, то она помещается на доработку. К этому не относятся случаи, когда статья не избирается ввиду большого количества хороших претендентов.
• Если статья не удовлетворяет хотя бы одному из базовых требований об избранности (чистота лицензий, интервики, категории уо. д. а.) даже спустя недели обсуждения, она может быть убрана на доработку.
• Убирая статью на доработку, «затените» её в таблице текущих кандидатов (class="duhoc-sah shadow"), но удалите оттуда только через 2—3 дня.
• Подведите итог на подстранице обсуждения кандидата.
• Добавьте запись в таблице на странице Бикипиэдьийэ:Бастыҥ ыстатыйаҕа хандьыдааттар/Тупсарыы. Не забудьте кратко перечислить основные недостатки статьи — они могут помочь желающим довести статью до избранной.
• Если доработок требуется не так уж много, поместите дублирующую запись в таблицу о доработках на этой странице. При этом следите, чтобы число статей в таблице не превышало 10—15, удаляя старейшие записи из таблицы.
• Статья, далеко не удовлетворяющая никаким требованиям об избранности, и помещённая в кандидаты, скорее всего, из-за незнания этих требований, может быть убрана на доработку сразу. Случаи явного вандализма, вроде помещения в кандидаты статьи размером со словарную, могут удаляться, без сохранения подстраницы и записи в разделе доработок.

Ханнык ыстатыйаны талыахха сөбүй? Уустук ыйытыы, онон маннык тосхоллору тутуһар куолу:

• Не избирать статью, имеющую нелицензированные изображения.
• Внимательно знакомиться с мнениями и аргументами участников. К примеру, нередко статью отвергают потому, что не нравится её тема, а это не является аргументом.
• Не избирать статью «сверху по списку», — отличные статьи могут быть забыты, и остаться в конце таблицы.
• Не избирать только статьи, где «все за»: бывает, что статья с мелкими замечаниями лучше, чем статья без замечаний вовсе, так как, может быть, в её обсуждении участвовало больше людей.

Талыы хаамыытын туһунан суруктар барыллара:

• Саҥа ыстатыйа — саҥа номианцияламмыт ыстатыйа, 3-тэн аҕыйах киһи эрэ куоластаабыт.
• Бары «өйөөтүлэр» — билиҥҥи туругунан бары өйүүллэр.
• Быстах тупсарыы — кыра суолталаах тупсарыыны эрэйэр диэбиттэр.
• Утарыы баар — хас да, ол иһигэр суолталаах утарыы баар.
• Күүстээх утарыы — улахан суолталаах элбэх утарыы баар. Түргэнник уларытыллыбатаҕына тупсарыыга ыытыллыа.
• Лиссиэнсийэтэ чопчута суох — сорох ойуулары бас билии чопчута суох, эбэтэр бас билиигэ сыһыаннаах туох эрэ омсо баар.
• Ситэриигэ сылдьар — статья долго была в кандидатах и существенные недостатки ещё не были устранены, поэтому она оставлена на доработку. Ставя этот статус, «затените» соответствующую строку таблицы так: class="duhoc-sah shadow".
• Талылынна — бастыҥ ыстатыйа аатын сүктэ. Не убирайте обсуждение в архив сразу после избрания, а сделайте это через пару дней. Ставя этот статус, выделите соответствующую строку таблицы так: style="background-color: gold;".

Бикипиэдьийэ дьаһабыллара ыстатыйаны номинациялааһыны уонна ырытыыны көрө-истэ сылдьыахтаахтар.

Өскө дьаһабыл бэйэтэ ыстатыйа сүрүн ааптардарыттан биирдэстэрэ буоллаҕына түмүгү атын дьаһабыл таһаарара ордук.

Ханнык да ыстатыйа лиссиэнсийэтэ чуолкайа суох матырыйааллаах (ол иһигэр ойуулаах) буоллаҕына бастыҥ аатырар кыаҕа суох.