Sapara Rimaykuna
Sapara simikuna nisqaqa huk rimaykunap ayllunmi, Amarumayu sach'a-sach'a suyupi.
Wiñay kawsay
Ispañulkuna Awya Yalata manaraq atiptin ancha runasapa (pachak waranqamanta aswan rimaqniyuqchá) karqaspapas, kunan pacha tukuy sapara rimaykuna yaqa wañusqañam. K'awchu waq'ayaypi achka waranqa sapara rimaq runakunas wañurqan.
Ima rimayninkuna
Tukuy kawsaqraq sapara rimaykunaqa Piruwpim, Sapara simillataq Ikwadurpim.
Kaymi sapara rimaykuna:
- Andoa simi [anb] (wañusqaña)
- Arabela simi [arl] (50 rimaqniyuq)
- Awshiri simi [avs] (wañusqaña)
- Kawaranu simi [cah] (5 rimaqniyuq)
- Ikitu simi [iqu] (35 rimaqniyuq)
- Omurano simi [omu] (wañusqaña)
- Sapara simi [zro] (hukllaraq rimaqniyuq)
- Kunampu simi [tuyrun manam kanchu] (wañusqaña)
Huk rimankuna
| Sapara rimaykunapi sutip rantinkuna | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ñuqa | Qam | Pay | Ñuqanchik | Ñuqayku | Qamkuna | Paykuna | |
| Sapara | ko / kwi / k- | ʧa / ʧ- / k-/ ki | naw / no / n-ˑ | pa /p- | kana /kaʔno | kina / kiʔno | na |
| Arabela | janiya / -nijia / cua cuo- / cu- / qui | quiajaniya / quiaa / quia / quio- -quia / cero | nojuaja / na / ne- / no- -Vri / -quinio | pajaniya / paa / pa / po- pue- / -pue | canaa | niajaniya / niaa / nia / nio- | nojori / na / no- |
| Ikitu | cu / quí / quíija | quia / quiáaja | anúu / anúuja | p'++ja | cana / canáaja | naá / nahuaáca | |
| Kunampu | kwiɣia / ku | kyaχa | |||||
Kay hinatam rimakuna siq'inchasqa, sapara simipi:
- (1) sawanaw iawka sawan
iawka - utku+q'aytu
- 'utku q'aytu'
- (2) ko-áno ariáwko
- ñuqa.huklla yupa+mama+allqu
- 'mamaypa allqun' (kichwa rimaypi hina: 'ñuka mamapak allku')
Kay qatiqpi huk yupay rimankunam:
| Yupay | Sapara | Andoa | Arabela | Ikitu | Kawaranu | Ñawpa sapara |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | nukaki | nikínjo | nikiriyatu | nóki | núki | *nuki- |
| 2 | namisciniki | (iški) | ka:piki | kó:mi | kó:mi | *ko:pi(?) |
| 3 | haimuc- kumarači | (kímsa) | jiu:jinaraka | sesára- maxetâ | sesé:ra- makitána | |
| 4 | [2] + ckaramaitacka | sa: kake:takaja | sora- máxetan | sora- máxetan | ||
| 5 | [4] + [1] | tixere tseó:naka | tixe:ri kiwánaka | |||
| 6 | [3] + ckaramaitacka |
Wichq'achiq () nisqapi: kichwa rimaymanta rimakuna.
Qillqa pukyukuna
This article uses material from the Wikipedia Qichwa simi article Sapara rimaykuna, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Samiqwanqa llamk'ankiman CC BY-SA 4.0 nisqa ruraq hayñikama, mana wakin hina willaptinqa. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Qichwa simi (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.