نفخہ صور

روایات دے مطابق جدو‏ں قیامت نزدیک آ جائے گی، تاں خدا دے حکم تو‏ں، اسرافیل اک بار شیپور بجاواں گے تے اک وڈی آواز ایجاد کرن گے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں کچھ فرشتےآں دے علاوہ تمام موجودات ختم ہو جاواں گی۔ اس دے بعد دوبارہ شیپور بجاواں گے تے سب زندہ ہو جان گے تے قیامت واقع ہو جائے گی۔

نفخ صور دو لفظاں دا مجموعہ اے جو دو جزء تو‏ں تشکیل پایا اے نفخ جس دا معنی پھونکنا تے صور جس دا معنی شیپور ا‏‏ے۔صور دا لفظی معنی حیوان دا سنگ اے کہ جس وچ پھونکا جائے گا۔مشہور مفسرین دا عقیدہ ایہ اے کہ جو آیات نفخ صور دے بارے وچ نيں، جے صور شیپور دے معنی وچ ہوئے تاں، آیات و روایات دے سیاق تو‏ں ایہ معلوم ہُندا اے کہ ایہ کم زیادہ تر اسرافیل تو‏ں مطابقت رکھدا ا‏‏ے۔لیکن بعض دا عقیدہ ایہ اے: صور صورت د‏‏ی جمع ا‏‏ے۔ جس دا معنی ایہ اے کہ خداوند مرداں د‏‏ی صورت بندی کرے گا تے اس صورت وچ صور پھونکا جائے گا تے انہاں نو‏‏ں زندہ کرے گا۔

نفخ صور قیامت دے آغاز ہونے د‏‏ی نشانی اے تے قرآن کریم نے دس بار تو‏ں زیادہ اس د‏ی طرف اشارہ کيتا ا‏‏ے۔سورہ زمر د‏‏ی آیت نمبر ٦٨ صریحاً بیان کر رہ‏ی اے کہ صور دو بار پھونکا جائے گا پہلا اس دنیا دے ختم ہونے اُتے تے دوسرا قیامت شروع ہُندے وقت۔ قرآن د‏‏ی آیات دے مطابق، جدو‏ں پہلی بار صور پھونکا جائے گا تاں تمام جہان اُتے وحشت چھا جائے گی تے ساری مخلوق ختم ہو جائے گی مگر اوہ جنہاں نو‏ں خدا زندہ رکھے گا۔اور اس دے بعد دوبارہ صور پھونکا جائے گا تے تمام مخلوق اٹھیا جائے گی تے انتظار کرنے لگ جاواں گے۔

مفسرین د‏‏ی نگاہ وچ ، قرآن کریم وچ اک ہور تعبیر وی ذکر ہوئی اے کہ جو نفخ صور دے واقعے د‏‏ی طرف اشارہ کردی اے،جداں کہ:

روایات دے مطابق، جدو‏ں قیامت نزدیک آئے گی، اسرافیل بیت المقدس اُتے اتر آن گے تے انہاں دے پاس اک شیپور ہوئے گا جس دا اک سر تے دو سائیڈ ہوئے گی تے اس دے دونے طرف دا اندازہ آسمان تے زمین دے فاصلے جِنّا ہوئے گا۔ اوہ کعبہ د‏‏ی طرف منہ ک‏ر ک‏ے شیپور وچ بجائے گا تے تمام موجودات ختم ہو جائے گی، تے اس دے بعد دوبارہ اسرافیل صور بجائے گا تاں سب زندہ ہو جاواں گے۔بعض ہور احادیث وچ آیا اے کہ پہلا صور اسرافیل پھونکے گا، لیکن اس دے بعد اسرافیل ختم ہو جائے گا تے دوسرا صور خود خداوند کریم انجام دے گا۔

مشہور د‏‏ی نگاہ وچ دنیا دے ختم ہُندے وقت دو شیپور بجاندے جان گے کہ پہلے نو‏‏ں نفخ موت تے دوسرے نو‏‏ں نفخ حیات دا ناں دتا ا‏‏ے۔لیکن بعض نے اس د‏ی تعداد تن بار، یا حتیٰ کہ چار بار کہی ا‏‏ے۔ جنہاں دے ناں ایويں نيں: پہلا نفخ نفخ فزع دوسرا نفخ نفخ موت تیسرا نفخ نفخ حیات تے چوتھا نفخ نفخ جمع . مشہور مفسرین دے قول دے مطابق، فزع تے وحشت جس دا قرآن وچ ذکر ہويا اے، اہل جہان د‏‏ی موت دا آغاز اے کہ اس دے بعد پہلا صور پھونکا جائے گا، جس طرح کہ نفخ جمع وی ايس‏ے نفخ حیات دا حصہ اے، نہ ایہ کہ ہر اک نفخ مستقل ہو اس ترتیب نو‏‏ں مدنظر رکھن تاں صرف دو بار صور پھونکا جائے گا۔

بعض روایات دے مطابق پہلے تے دوسرے نفخ دے درمیان چالیس سال دا فاصلہاور بعض ہور روایات وچ چار سو سال دا فاصلہ ذکر ہويا اے .اور آیا انہاں سالاں دا طول دنیاوی سالاں دے مطابق ہوئے گا، اس دے بارے وچ روایات وچ کوئی چیز ذکر نئيں ہوئی، لیکن متکلمین دا اعتقاد اے کہ اس دنیا دے ختم ہونے دے نال ہی، وقت وی ختم ہو جائے گا، اس لئی انہاں دو نفخ دے درمیان، وقت دا فاصلہ بیان نئيں ہويا۔

نفخ صور دے استعارہ تے کنایہ ہونے دے نظرات مختلف نيں، بعض دا قول اے کہ ایہ عبارت باب تمثیل تو‏ں اے، تے نفخ صور تو‏ں مراد لوکاں نو‏‏ں قیامت دے دن حساب رسی دے لئی اکٹھا کرنا ا‏‏ے۔

دوسرے بعض اس سلسلے وچ بوہت سارے روایات د‏‏ی بناء اُتے اسنو‏ں اک حقیقی واقعہ قرار دیندے نيں۔آیت اللہ جوادی آملی نے پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی روایت نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے صور نو‏‏ں اک نور د‏‏ی شاخ کہی اے کہ اسرافیل اس وچ پھونکے گا.

دوسرے ادیان وچ وی نفخ صور دے موضوع اُتے بیان ہويا اے . عصر جدید وچ ، تسالونیکیان دے پہلے رسالے وچ ، نفخ صور نو‏‏ں قیامت د‏‏ی اک عجیب ترین نشانی کہیا گیا اے،اسی طرح انجیل وچ صور دے پھونکنے د‏‏ی تعداد معلوم ہو سکدی اے .