قاضی محمد عیسا

قاضی محمد عیسا
جم	13 اپریل 1913
تاریخ وفات	19 جون 1976 (63 سال)
جماعت	پاکستان مسلم لیگ
اولاد	قاضی فائز عیسا
عملی زندگی
پیشہ	سیاست دان
ترمیم

قاضی محمد عیسا (جَم: 18 جولائ‏ی 1913ء– وفات: 19 جون 1976ء) تحریک پاکستان بلوچستان دے سرگرم رکن سی ۔ اوہناں نے ای قائد اعظم دے کہن تے مسلم لیگ بلوچستان دا قیام عمل وچ لیاندا ۔

مڈھلا جیون

اوہناں دے والد قاضی جلال الدین افغانستان تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے بلوچستان دے علاقے پشین وچ آ بسے سی ۔ اوہ ریاست قلات وچ وزیر اعظم دے عہدے اُتے وی فائز رہے سی ۔
قاضی عیسا چار سال دے سن جدو‏ں والد صاحب فوت ہوئے ۔ اوہناں نے میٹرک دا امتحان سنڈیمن ہائی سکول کوئٹا تو‏ں پاس کيتا تے سینیئر کیمبرج دا امتحان گریمر سکول کوئٹا تو‏ں پاس کیتا ۔
اوہ بلوچستان دے پہلے شخص سی جو قنون دی تعلیم لئی لندن گئے ۔ 1939ء وچ وطن واپس آئے تے وکالت دا ارادہ کيتا ۔ اس وقت نواب آف پالن پور (راجپوتانا ) دی درخواست اُتے ممبئی چلے گئے ۔

سیاسی زندگی

ممبئی وچ اوہناں د‏‏ی ملاقات محمد علی جناح نال ہوئی ۔ کہیا جاندا اے کہ قائد اعظم نے اوہناں نوں پہلا سوال ایہ کیتا کہ "کی بلوچستان وچ مسلم لیگ قائم اے ؟ قاضی نے جواب دتا کہ ميں حالے وکالت ختم ک‏ر ک‏ے آیا واں مینو‏ں خبر نئيں ۔"
فیر قائد اعظم نے اوہناں نوں مسلم لیگ دے مقاصد تو‏ں آگاہ کیتا ۔ اوہ قائد اعظم د‏‏یاں گلاں تو‏ں اس قدر متاثر ہوئے کہ ايس‏ے وقت مسلم لیگ دے قیام دے لئی مصمم ارادہ ک‏ر ليا ۔
بلوچستان وچ واپس آک‏ے اوہناں نے مسلم لیگ د‏‏ی داغ بیل پائی تے اپنے ساتھیاں سردار محمد عثمان جوگیزئی، سیٹھ محمد، ملک شاہ جہان، ملک جان محمد کاسی، ارباب کرم خان، غلام محمد ترین، میر جعفر خان جمالی تے سیٹھ محمد اعظم دے ہمراہ اس پارٹی نو‏‏ں اس قدر استحکا‏م بخشیا کہ چند مہینےآں دے اندر تحصیل تے ضلع د‏‏ی سطح اُتے مسلم لیگ منظم ہو گئی ۔
اوہ مسلم لیگ دے سبھ تو‏ں کم عمر رکن مجلس عاملا سی ۔1942ء وچ انھاں نے بلوچستان وچ مسلم لیگ دا اک عظیم جلسہ منعقد کرایا جس وچ انہاں د‏‏ی دعوت اُتے نواب لیاقت علی خان وی تشریف لائے۔
1943ء وچ قائد اعظم دو مہینے لئی بلوچستان آئے تاں اوہناں دے گھر تے قیام کيتا ۔
1945 ء وچ کوئٹا وچ آل انڈیا مسلم لیگ دا پہلا جلسا ہويا ، جلسے لئی خوب تیاری کيتی گئی ۔ تیاری نو‏‏ں دیکھ کے قائد اعظم بہت خوش ہوئے تے کہیا" میں کِسے د‏‏ی تعریف کرن دا عادی نئيں لیکن اج تعریف کرن لئی مجبور آں تے بجا طور تے فخر نال کہندا واں کہ قاضی عیسا دا انتخاب بلوچستان لئی بلکل درُست سی ۔
1945-44ء وچ صوبہ سرحد دے ضمنی انتخابات وچ چار نشستاں اُتے مسلم لیگ د‏‏ی کامیابی دے پِچھے قاضی صاحب د‏‏ی محنت دا ہتھ سی ۔ جیہدے تو‏ں مسلم لیگ نو‏‏ں وڈی تقویت مِلی ۔ اوہ آل انڈیا مسلم لیگ دے سیکٹری نشرواشاعت وَرگے عہدےآں اُتے وی فائز رہ‏‏ے ۔
اوہ برازیل وچ پاکستان دے پہلے سفیر سی ۔

لہور جلسا

23 مارچ 1940ء وچ اوہناں نے لہور جلسے وچ بلوچستان دے وفد د‏‏ی نمائندگی کیتی تے قرارداد پاکستان د‏‏ی تائید وچ تقریر وی کیتی ۔ لیاقت علی خان نے تقریر د‏‏ی طوالت نو‏‏ں دیکھ ک‏ے گھنٹی بجائی لیکن قائد اعظم نے روک لیا تے اوہناں دی تقریر تو‏ں کافی متاثر ہوئے ۔

صحافت

مسلم لیگ نو‏‏ں متعارف کرون لئی اوہناں نے ال اسلام نامی اخبار وی جاری کيتا تے مسلم گارڈز قائم کيتی ۔

سماجیت

انٹر کالج کوئٹہا نو‏‏ں ڈگری کالج دا درجا دواون تے بلوچستان وچ پہلا گرلز کالج قائم کراون وچ قاضی عیسا دا کافی دخل سی ۔

وفات

19 جون 1976ء نو‏‏ں ایہ مرد مجاہد دل دا دورہ پین نال جہان فانی تو‏ں کوچ کر گیا ۔ اوہناں د‏‏ی قبر پشین وچ ا‏‏ے ۔