Martin Luter

A l'ha ancaminà l'Arforma Protestanta, an dëstacandse da la Gesia Catòlica e ancaminand la Gesia Luteran-a, la prima Gesia Protestanta.

Dël 1505 a l'era intrà ant j'Agostinian, e dël 1507 a l'era stàit ordinà preive. Dël 1510 a l'era stàit mandà a Roma, anté a l'era stàit sburdì da tut lòn ch'a l'avìa vëddù. Dël 1517 a l'ha publicà le soe 95 tesi. Ël Papa a l'avìa scrivuje, intimandje ëd ritireje, ma chiel a l'ha brusà la bola papal.

J'agn ch'a veno a vëddo Martin Luter atacà dal Papa e da l'Imperator, ma protegiù dai Prinsi Alman. Dël 1522 a ven stampà ël Vangeli an alman, an 6.000 còpie. A s-ciòpo arvire e guère, e Martin Luter dël 1525 a sposa na monia ch'a l'ha campà via ël vel, Katharina von Bora. Ij doi a l'avran ses fij.

Dël 1534 a l'é surtije la Bibia tuta voltà da Martin Luter an Alman. A l'ha passà j'ùltim agn ëd vita a organisé la gesia Luteran-a.