Stanisław Mikulski: Polski aktor filmowy i teatralny

Stanisław Mikulski
	; Stanisław Mikulski (2007)
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1929 ; Łódź
Data i miejsce śmierci	27 listopada 2014 ; Warszawa
Zawód	aktor
Lata aktywności	1950–2012
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wiki Commons
	Cytaty w Wikicytatach

1 maja 1929 w Łodzi, zm. 27 listopada 2014 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny, konferansjer i działacz kulturalny.

Życiorys

Jego rodzice, Jan i Helena z domu Wajs, byli tkaczami z łódzkich Bałut. Pobrali się 12 maja 1928 w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi. Stanisław Mikulski urodził się niespełna rok później, 1 maja 1929. Dzieciństwo spędził na Bałutach, a po wybuchu II wojny światowej zamieszkał z rodziną w Śródmieściu. W 1950 zdał maturę w VIII Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi. W 1953, w Krakowie, zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Następnie występował w Teatrze im. Osterwy w Lublinie (1952–1964), oraz w warszawskich teatrach: Teatrze Powszechnym (1964–1966), Teatrze Ludowym (1966–1969) oraz Teatrze Polskim (1969–1983). Od 1983 do 1988 był aktorem Teatru Narodowego w Warszawie.

Pierwszą znaczącą rolę zagrał w filmie Kanał. Wielką popularność zdobył przede wszystkim dzięki głównej roli, Hansa Klossa, najpierw w serii spektakli teatru telewizji, Stawka większa niż życie (1965-1967), a następnie w kultowym serialu telewizyjnym pt. Stawka większa niż życie (1967–1968).

W okresie PRL działał w sferze politycznej w ramach organizacji i partii komunistycznych. W latach 1946–1951 należał do Związku Walki Młodych i Związku Młodzieży Polskiej. Od 1951 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1978 został I sekretarzem POP w Teatrze Polskim w Warszawie. Od 10 lutego 1978 do 12 grudnia 1979 był członkiem egzekutywy Komitetu Warszawskiego PZPR, od 12 grudnia 1979 do 29 czerwca 1981 członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR. W 1983 został wybrany do składu Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, a w latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. Od 1988 do 1990 pełnił funkcję dyrektora Ośrodka Informacji i Kultury Polskiej (Польский культурный центр в Москве) przy ambasadzie PRL w Moskwie.

Wielokrotnie był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej, gdzie występował również jako wykonawca. Był konferansjerem na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze.

Od 1995 do 1998 był prowadzącym teleturnieju Koło Fortuny w TVP2. Następnie na antenie TVN prowadził program Supergliny.

W 2012 powrócił do roli Hansa Klossa w filmie kinowym Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć w reżyserii Patryka Vegi. Zyskał popularność komediową rolą porucznika MO Lecha Rysia w Misiu oraz rolą pułkownika Zakrzewskiego w filmie Sekret Enigmy i serialu Tajemnica Enigmy. Podczas kariery aktorskiej wystąpił gościnnie w serialach Polskie drogi, 07 zgłoś się, Życie na gorąco, Dom, 13 posterunek, Na dobre i na złe oraz Niania. W 1994 wykonał partie dubbingu w komedii familijnej Brzdąc w opałach. W XXI wieku grał drugoplanowe role w serialach Samo życie, Złotopolscy a w Kryminalni i Kryminalni: Misja śląska, zagrał rolę Jana Zawady, ojca komisarza Adama Zawady.

Był wielokrotnie nagradzany nagrodami branżowymi i państwowymi.

Zmarł 27 listopada 2014 o godz. 5:15 w wyniku choroby nowotworowej. 5 grudnia 2014 został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B32-tuje-22). Pogrzeb miał charakter świecki. Tego samego dnia jego pamięć minutą ciszy uczcił Sejm RP VII kadencji.

Życie prywatne

Stanisław Mikulski był trzykrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną w latach 1954–1966 była Wanda. Z tego małżeństwa miał swojego jedynego syna, Piotra. Jego wnuk, Jakub Mikulski, był perkusistą grupy Roan.

Drugi związek małżeński zawarł z kostiumolog Jadwigą Rutkiewicz (zmarła w 1985), mieli bliźniaki Grzegorza i Bartłomieja, którzy zmarli tuż po porodzie (w 1972 roku).

Trzecią żoną Stanisława Mikulskiego była muzykolog Małgorzata Błoch-Wiśniewska (ur. 1952), z którą wspólnie wychowywali jej córkę.

Upamiętnienie

W Łodzi, nieopodal ulicy Wydawniczej, znajduje się plac nazwany imieniem Stanisława Mikulskiego. Mieści się tam pętla autobusowa.

Filmografia

Filmy
Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1950	Pierwszy start	Junak Franek Mazur	Debiut filmowy
1953	Lato	Wczasowicz	Etiuda szkolna, nie występuje w napisach
1955	Godziny nadziei	Porucznik Jan Basior
1956	Kanał	„Smukły”, zastępca „Koraba”
1956	Cień	„Blondyn”, członek organizacji podziemnej
1957	Ewa chce spać	Policjant Piotr Malewski
1958	Zamach	Akowiec „Jacek”
1959	Sygnały	Taksówkarz Janek, mąż Zosi
1959	Biały niedźwiedź	Michał Pawlicki
1960	Historia współczesna	Lotnik Henryk Rak
1961	Odwiedziny prezydenta	Paweł Guziński, mąż mamy Jacka
1961	Dwaj panowie „N”	Sierżant Jan Dziewanowicz
1963	Skąpani w ogniu	Kapitan Sowiński
1963	Ostatni kurs	Taksówkarz Henryk Kowalski
1963	Yokmok	Porucznik UB
1964	Spotkanie ze szpiegiem	Porucznik Baczny
1964	Barwy walki	Ludwik Pociecha „Klinga”, zastępca dowódcy oddziału AK
1965	Popioły	Żołnierz, podkomendny kapitana Wyganowskiego
1966	Powrót na ziemię	Stefan
1966	Bicz Boży	Paweł Raszewicz, brat Felka
1968	Idzie żołnierz…		Film krótkometrażowy
1969	Ostatni świadek	Dr Zbigniew Olszak
1970	Pogoń za Adamem	Adam Witecki
1970	Morderca jest w domu	kapitan Timar
1972	Opętanie	Karol, mąż Marii
1974	Zaczarowane podwórko	Stanisław August Poniatowski
1977	Żołnierze wolności	Józef Małecki	W części 2
1979	Sekret Enigmy	Pułkownik Zakrzewski, attache wojskowy Ambasady Polskiej w Bukareszcie
1980	Od Bugu do Wisły	Wacław Borc
1980	Miś	Porucznik MO Lech Ryś „wujek Dobra Rada”, bohater kolejnego odcinka serialu „10:0 dla Gwardii” pod tytułem „Motyla noga Tomka Mazura”
1980	Dziewczyna i chłopak	Piotr Jastrzębski, ojciec Tomka i Tosi
1983	Magiczne ognie	Oficer śledczy Piasecki
1983	Katastrofa w Gibraltarze	Edward Raczyński, ambasador Polski w Wielkiej Brytanii
1984	Europejska historia	Gamelin
2001	Córka marnotrawna	„Szalony Max”
2012	Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć	Hans Kloss / Stanisław Kolicki, agent J-23

Seriale i telewizja
Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1965-1967	Stawka większa niż życie	Staszek / Hans Kloss	Spektakl telewizyjny
1965	Podziemny front	Stefan, żołnierz AL	Serial telewizyjny, odcinek: 7 pt. „Ostatni pojedynek”
1965	Na melinę	Porucznik, dowódca kompanii „Akacja”	Film telewizyjny, z cyklu „Dzień ostatni, dzień pierwszy”
1966	Kolumbowie	„Mech”
1967-1968	Stawka większa niż życie	Stanisław Kolicki / Hans Kloss	Serial telewizyjny
1969	Konsul Bernick	Jan Tonnesen	Spektakl telewizyjny
1971	Samochodzik i templariusze	Pan Samochodzik	Serial telewizyjny
1971	Czarny notes	Henryk	Spektakl telewizyjny
1971	Bądźcie świadkami obrony		Spektakl telewizyjny
1972	Fatalna kobieta	Brian Mullen	Spektakl telewizyjny
1972	Dziewczyny do wzięcia	(on sam)	Film telewizyjny, nie występuje w napisach
1972	Łuk tęczy	Goprowiec Adam	Serial telewizyjny
1973	Wszyscy moi synowie	Jim	Spektakl telewizyjny
1974	Jego dwie żony	Por. Trant	Spektakl telewizyjny
1975	Tragedia optymistyczna	Prowodyr	Spektakl telewizyjny
1976	Stary, głupi i anioł	Mężczyzna I, Głupi	Spektakl telewizyjny
1976	Polskie drogi	Kapitan Rogalski	Serial telewizyjny, odcinek: 1 pt. „Misja specjalna”
1977	Dziewczyna i chłopak	Piotr Jastrzębski, ojciec Tomka i Tosi	Serial telewizyjny, odcinki: 1 pt. „Poprawka”, 2 pt. „Tosiek i Tomka”, 3 pt. „Szef i inni”, 6 pt. „Tomek i Tosia”
1978	Życie na gorąco	Max Steber, członek organizacji „W”	Serial telewizyjny, odcinek: 2 pt. „Saloniki”
1978	07 zgłoś się	On sam - aktor wysiadający z pociągu na dworcu Łódź Fabryczna	Serial telewizyjny, odcinek: 7 pt. „Brudna sprawa”
1979	Tajemnica Enigmy	Pułkownik Zakrzewski, attache wojskowy Ambasady Polskiej w Bukareszcie	Serial telewizyjny, odcinek: 4 pt. „Ocalić myśl”
1979	Mieszkanie do wynajęcia	Bob	Spektakl telewizyjny
1980	Tylko Kaśka	Ojciec Kaśki	Serial telewizyjny, odcinki: 1 pt. „Groźba”, 4 pt. „Co się dzieje z Marcinem”, 5 pt. „Koty mają się dobrze”
1980	Każdemu co mu się należy od mafii	Proboszcz	Spektakl telewizyjny
1981	Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy	Minister Helmut von Gerlach	Serial telewizyjny, odcinek: 13 pt. „Zwycięstwo bez wodzów”
1982	3 + jedna	Inżynier Rutkowski, ojciec Jagody	Serial telewizyjny
1983	Sonata widm	Pułkownik	Spektakl telewizyjny
1984	Tsigni pitsisa		Serial telewizyjny
1985	Kwestia wyboru	Adam Rapacki	Serial telewizyjny
1985	Jałta 1945	Narrator	Spektakl telewizyjny
1994	Bank nie z tej ziemi	Jan Kloc	Serial telewizyjny, odcinek: 12 pt. „Puszka z Pandorą”
1997	Dom	(on sam)	Serial telewizyjny, odcinki: 17 pt. „Komu gra ta orkiestra”, 18 pt. „Trzecie kłamstwo”
1998	Historia	von Hindenburg	Spektakl telewizyjny
1998	13 posterunek	Historyk	Serial telewizyjny, odcinek: 32
1999	Całe zdanie nieboszczyka	Pułkownik Jedlina	Serial telewizyjny
2002-2010	Samo życie	Zygmunt Żmuda, ojciec Barbary Kornackiej	Serial telewizyjny
2004	Dywersant	Kierowca Janek	Serial telewizyjny
2005	Na dobre i na złe	Włodzimierz Borowiec	Serial telewizyjny, odcinek: 229 pt. „Uśpiona miłość”
2005-2008	Kryminalni	Jan Zawada, ojciec Adama	Serial telewizyjny, odcinki: 24, 26, 27, 28, 34, 36, 41, 42, 43, 65, 66, 68, 69, 72, 75, 97
2005	Klinika samotnych serc	Henryk Kuc, biznesmen z Niemiec, klient biura matrymonialnego „Serenada”	Serial telewizyjny, odcinki: 12, 13, 14
2006	Kryminalni. Misja śląska	Jan Zawada, ojciec Adama	Film telewizyjny
2007-2010	Złotopolscy	Aktor Stanisław Gwis	Serial telewizyjny
2008	Niania	Strażnik Stanisław Mikulski, była gwiazda „Stawki większej niż życie”	Serial telewizyjny, odcinek: 92
2010	Duch w dom	Grzegorz, przyjaciel babci Oli	Serial telewizyjny, odcinek: 5
2012	Hans Kloss. Stawka większa niż śmierć	Hans Kloss / Stanisław Kolicki, agent J-23	Serial

Dubbing
Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1994	Brzdąc w opałach

Nagrody i odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

1965, 1966, 1968 – „Złota Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
1967, 1969, 1970 – „Srebrna Maska” dla najpopularniejszego aktora w konkursie „Expressu Wieczornego”)
1968 – Stawka większa niż życie – Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia
1970 – Stawka większa niż życie – Nagroda telewizji NRD
1972 – „Złoty Kwiat Pragi”
1973 – Podziemny front – Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia
1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt dokonań aktorskich w zakresie teatru;
1983 – drugie miejsce w plebiscycie na najpopularniejszego aktora tygodnika „Antena” z okazji 20-lecia polskiego filmu telewizyjnego
1987 – Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej za granicą
2002 – „Gwiazda Telewizji Polskiej” – statuetka wręczona z okazji 50-lecia TVP „za kreacje aktorskie w filmie i teatrze telewizji”
2004 – Odcisk dłoni na Promenadzie Gwiazd

Odznaczenia

1967 – Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
1968 – Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
1969 – Złoty Krzyż Zasługi
1970 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1970 – Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy
1974 – Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
1974 – Medal 30-lecia Polski Ludowej
1975 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z okazji 30-lecia kinematografii w Polsce Ludowej
1974 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
1987 – Order Przyjaźni Narodów przyznany przez Prezydium Rady Najwyższej ZSRR
1989 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
2013 – Odznaka „Za Wybitne Zasługi dla ZKRPiBWP”

Przypisy

Bibliografia

Stanisław Mikulski w bazie IMDb (ang.)
Stanisław Mikulski w bazie Filmweb
Stanisław Mikulski w bazie filmpolski.pl
Stanisław Mikulski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
Stanisław Mikulski. Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2014-12-03].

Linki zewnętrzne

This article uses material from the Wikipedia Polski article Stanisław Mikulski, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.