Stanisław Mauersberg: Polski historyk

26 lipca 1924 w Godziembowie, pow. lubartowski, zm. 16 sierpnia 2012) – historyk oświaty i wychowania, profesor nauk humanistycznych.

W 1959 ukończył na Uniwersytecie Warszawskim studia w zakresie filologii polskiej. 21 lutego 1967 obronił w Uniwersytecie Warszawskim pracę doktorską Szkolnictwo powszechne dla mniejszości narodowych w Polsce w latach 1918–1939. W 1969 po likwidacji Pracowni Ustroju i Organizacji Oświaty w Polskiej Akademii Nauk kierowanej przez prof. Mariana Falskiego przeniósł się do Pracowni Dziejów Oświaty, a następnie Zakładu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN. Habilitował się 11 czerwca 1974 na podstawie rozprawy Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944–1948. Tytuł profesorski otrzymał 19 lutego 1981 roku. Od 1977 do 1984 roku pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki PAN (obecnie Instytut Historii Nauki PAN). W późniejszym okresie pracował w Wyższej Szkole Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.

Specjalizował się w problematyce historii oświaty i wychowania, zwłaszcza XX stulecia, w tym w zagadnieniach myśli pedagogicznej, oświaty dorosłych, edukacji mniejszości narodowych, problematyce prawnej szkolnictwa oraz wpływach ideologii i polityki na oświatę. Jest autorem części ogólnej, obejmującej lata 1939–1952, w tomie piątym syntezy Historii nauki polskiej pod red. Bogdana Suchodolskiego.

Do 1981 roku był członkiem PZPR.

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 253-2-20)

• 2005: Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956),
• 2003: Indoktrynacja młodzieży szkolnej w Polsce w latach 1945–1956, współautor: Elwira J. Kryńska,
• 2000: Oświata polska 1944-1956: wybór źródeł. Lata 1949–1956, wybór: Stanisław Mauersberg i Marian Walczak,
• 1999: Oświata polska 1944-1956: wybór źródeł. Lata 1944–1948, wybór: Stanisław Mauersberg i Marian Walczak,
• 1996: Na przełomie: antologia relacji nauczycieli i uczniów z lat 1944–1956, wybór i oprac. Stanisław Mauersberg, Marian Walczak,
• 1991: Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego w latach 1944–1948,
• 1990: Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, pod red. Stanisława Mauersberga,
• 1988: Komu służyła szkoła w Drugiej Rzeczypospolitej : społeczne uwarunkowania dostępu do oświaty,
• 1974: Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944–1948,
• 1972: Wybrane zagadnienia z dziejów oświaty dorosłych,
• 1970: Towarzystwo Wiedzy Powszechnej wczoraj i dziś: w 20-lecie działalności, red. Stanisław Mauersberg,
• 1968: Szkolnictwo powszechne dla mniejszości narodowych w Polsce w latach 1918–1939.

• Wspomnienia o profesorze Stanisławie Mauersbergu "Przegląd Historycno-Oświatowy" Rok LV 3–4 (217-218) 2012