Orisa (hindi ओड़िशा, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; orija ଓଡ଼ିଶା, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; ang.
Odisha; do 2011 hindi उड़ीसा, trb.: Urisa, trl.: Uṛīsā; ang. Orissa) – jeden ze stanów Indii położony we wschodniej części kraju, nad Zatoką Bengalską. Głównymi miastami poza stolicą są: Katak i Puri.
stan | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | Bhubaneswar |
Kod ISO 3166-2 | IN-OR |
Gubernator | Murlidhar Chandrakant Bhandare |
Premier | Naveen Patnaik |
Powierzchnia | 155 707 km² |
Populacja (2011) • liczba ludności |
|
• gęstość | 269,4 os./km² |
Języki urzędowe | orija |
Położenie na mapie Indii | |
Strona internetowa |
Większą część terytorium zajmuje Wyżyna Dekan. Najwyżej wznosi się masyw Simlipali. Jego najwyższy szczyt, Meghasani, osiąga 1165 m n.p.m. Największą rzeką jest Mahanadi, której delta zajmuje dużą część powierzchni stanu. Orisa leży w strefie klimatu zwrotnikowego pośredniego, o odmianie monsunowej. Lasy, zajmujące 40% powierzchni, obfitują w cenne gatunki drzew (m.in. drzewo tekowe i sandałowe).
Stan Orisa dzieli się na następujące okręgi:
Orisa jest regionem górniczo-rolniczym. Region ten jest pierwszym w Indiach producentem rud żelaza i manganu. Ponadto prowadzi się wydobycie rud chromu, boksytów i toru.
Intensywnie rozwija się nowoczesny przemysł informatyczny oraz hutnictwo aluminium i żelaza, produkcja stali i przetwórstwo naftowo-chemiczne.
Mimo rozwoju nowocześniejszych gałęzi przemysłu duże znaczenie nadal mają stare: włókiennictwo i przemysł spożywczy.
W ostatnim czasie rolnictwo traci na znaczeniu, choć większość ludzi nadal pracuje w tym dziale. Głównymi uprawami są: ryż, rośliny strączkowe, rośliny oleiste i juta. Hoduje się bydło, bawoły i owce.
W regionie tym dochodzi od sierpnia 2008 roku do zamieszek na tle religijnym, które wybuchają na tle działalności hinduskich ekstremistów. W ich wyniku tysiące chrześcijan (szacuje się tę liczbę na 50 000) musiało szukać schronienia w lasach i w strefach zamkniętych. Zanotowano również 200 ofiar śmiertelnych.
Główną arterią komunikacyjną jest biegnąca wzdłuż wybrzeża droga z Ćennaju do Kolkaty. Największym portem morskim jest Paradip. Stopniowo wzrasta jednak znaczenie dwóch innych portów: Dhamry i Gopalpuru.
Orisa jest stanem obfitującym w zabytki. Największym centrum turystyki jest Bhubaneśwar. Znajduje się tam około 150 świątyń pochodzących z VII–XVI wieku. Znana jest zwłaszcza świątynia Lingaradży z XI wieku. Dużymi centrami ruchu turystycznego są ponadto: Puri (znajduje się tu świątynia Śri Mandir z XII i XIII wieku, ponadto odbywa się festiwal Rath Yatra) i Konarak (atrakcją jest zespół zabytkowych świątyń hinduistycznych). Największym kąpieliskiem jest Gopalpur.
W 1999 roku cyklon tropikalny 05B spustoszył wybrzeże Orisy, zabijając około 10 000 osób.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Orisa, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.