Astana: Stolica Kazachstanu

cyr. i ros. Астана; 1824–1961 Akmolińsk, 1961–1992 Celinograd, 1992–1998 Akmoła, 1998–2019 Astana, 2019–2022 Nur-Sułtan) – stolica i drugie co do liczby ludności miasto w Kazachstanie, położone nad rzeką Iszym, w północno-środkowej części kraju na Pogórzu Kazachskim.

Astana

Астана

Centrum Astany, w środku wieża Bäjterek
Herb Flaga
Państwo	Kazachstan
Data założenia	1824
Prawa miejskie	1862
Burmistrz	Żengys Kasymbek
Powierzchnia	797,33 km²
Wysokość	347 m n.p.m.
Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość	1 254 000 1299 os./km²
Nr kierunkowy	+7-7172
Kod pocztowy	010000
Tablice rejestracyjne	01, Z
Położenie na mapie Kazachstanu Astana
51°10′N 71°25′E/51,166667 71,416667
Multimedia w Wiki Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

• 1824 – Rosjanie zbudowali fortecę Akmolińsk (od kazachskiego „Akmoły” – biała mogiła), warownia służyła również jako ośrodek handlowy, bowiem znajdował się tu punkt zborny dla karawan z Taszkentu i Buchary do Rosji.
• 1862 – osada otrzymała prawa miejskie.
• 1868 – Akmolińsk pełnił funkcję centrum administracyjnego dla obwodu akmolińskiego.
• 2 marca 1918 – władzę w mieście przejęła rada delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich.
• 25 maja 1918 – od Kazania do Władywostoku wybuchło powstanie Białej Gwardii, od 3 czerwca 1918 miastem rządziła Armia admirała Kołczaka.
• 25 listopada 1919 – Armia Czerwona z powrotem zajęła Akmolińsk.
• 1941–1945 – podczas II wojny światowej miasto stało się ważnym centrum przemysłowym, do którego ewakuowano zakłady i fabryki z terenów okupowanych przez Niemcy.
• 20 marca 1961 – Nikita Chruszczow ogłosił kampanię zagospodarowania nieużytków, tj. przekształcenia 250 000 km² pastwisk stepowych w pola uprawne pszenicy, równocześnie przemianował Akmolińsk na Celinograd (ros. celina = nieużytki), który powołał do pełnienia roli centrum tego projektu. Miasto rozwijało się i wzrastało jego znaczenie.
• 1992 – po uzyskaniu przez Kazachstan niepodległości, w trakcie kampanii derusyfikowania nazw obiektów geograficznych, miasto przyjęło nazwę kazachską Akmoła.
• 6 lipca 1994 – rząd przyjął uchwałę o przeniesieniu stolicy z Ałmaty do Akmoły.
• 10 grudnia 1997 – oficjalne przyznanie Akmole statusu miasta stołecznego.
• 6 maja 1998 – zmiana nazwy miasta na Astana (w języku kazachskim: stolica).
• 30 sierpnia 2002 – ukończenie budowy wieży Bäjterek.
• 23 i 24 września 2003 – miasto organizuje I Kongres Liderów Religii Światowych i Tradycyjnych, tego typu zgromadzenia miały miejsce także w kolejnych latach (2006, 2009, 2012, 2015 i 2018).
• 2 września 2006 – ukończenie budowy pałacu Pokoju i Pojednania.
• 1 i 2 grudnia 2010 – Astana gości szczyt głów państw i szefów rządów państw Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
• 30 stycznia – 6 lutego 2011 – razem z Ałmaty miasto organizuje Zimowe Igrzyska Azjatyckie.
• 22 listopada 2012 – miasto zostaje nominowane przez Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych do zorganizowania wystawy Expo 2017.
• 10 czerwca 2017 – nastąpiła oficjalna inauguracja wystawy Expo 2017.
• 20 marca 2019 – kazachski parlament z inicjatywy nowego prezydenta Kasyma-Żomarta Tokajewa podjął decyzję o zmianie nazwy stolicy na Nur-Sułtan, ku czci ustępującego prezydenta Nursułtana Nazarbajewa.
• 19 września 2022 – po przeszło 3 latach obowiązywania nowej nazwy, w ramach reformy konstytucyjnej stolicy przywrócono poprzednią nazwę – Astana.

Burmistrzowie

• 1997–2003 Ädylbek Żaksybekow
• 2003–2004 Temirchan Dosmuchanbetow
• 2004–2006 Umirzak Szukajew
• 2006–2008 Askar Mamin
• 2008–2014 Imangali Tasmagambetow
• 2014–2016 Ädylbek Żaksybekow
• 2016–2018 Äset Isekeszew
• 2018–2019 Bakyt Sułtanow
• 2019–2022 Ałtaj Kölgynow
• od 2022 Żengys Kasymbek

Klimat

Demografia

Wzrost liczby ludności w mieście:

• 287 tys. – 1993
• 500 tys. – 2003
• 600 tys. – 2004
• 701 tys. – 2010
• 835 tys. – 2014
• 860 tys. – 2015
• 1 mln 47 tys. – 2018

• metropolia Astana
• archidiecezja Najświętszej Maryi Panny w Astanie
• sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Astanie
• synagoga Beit Rachel w Astanie

Ośrodek handlowo-usługowy dużego regionu rolniczego. Rozwinięty przemysł metalowy – głównie produkcja maszyn rolniczych, oraz materiałów budowlanych. Poza tym przemysł spożywczy, lekki, odzieżowy, zakłady naprawcze taboru kolejowego. Ważny węzeł drogowy i kolejowy ze stacją Astana, międzynarodowy port lotniczy.

 

• stacja kolejowa w Astanie
• trolejbusy w Astanie
• port lotniczy Nur-Sułtan

W Astanie znajduje się pięć uczelni, w tym Euroazjatycki Uniwersytet Narodowy im. L.N. Gumilowa oraz Uniwersytet Nazarbajewa.

W mieście znajduje się Kazachska Filharmonia Narodowa, muzea i kilka teatrów i wiele innych ośrodków kultury, do których można zaliczyć Bibliotekę Narodową, Salę Kongresową, Pałac Młodzieży i Prezydenckie Centrum Kultury. Głównym symbolem miasta jest wieża widokowa Bäjterek.

Nazwę miasta nosi grupa kolarska Astana Pro Team, której kolarz Alberto Contador w 2009 wygrał Tour de France, a cały zespół klasyfikację drużynową. W 2014 inny kolarz ekipy, Vincenzo Nibali, również zwyciężył w Tour de France.

W mieście znajduje się piłkarski stadion narodowy Astana Arena, którego budowa została zakończona w 2009 roku. Swoje mecze rozgrywa na nim FK Astana. Siedzibę w Astanie ma także klub FK Astana-1964, który korzysta ze starszego obiektu, Stadionu im. Każymukana Mungajtpasuly.

• pałac prezydencki Ak Orda
• pałac Pokoju i Pojednania
• Bäjterek
• Kazachska Filharmonia Narodowa
• Chan Szatyr
• Astana Arena
• Transport Tower

 

Zobacz multimedia związane z tematem:
Astana

• Encyklopedia audiowizualna Britannica: geografia. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 978-83-60563-07-6.brak strony w książce