Język Pendżabski: Język z centralnej grupy języków indoaryjskich indoeuropejskiej rodziny językowej

Język pendżabski (ਪੰਜਾਬੀ pańdźabi), język wschodniopendżabski – język z centralnej grupy języków indoaryjskich indoeuropejskiej rodziny językowej, którym posługuje się ponad 28 mln osób, zamieszkujących historyczną krainę Pendżab na pograniczu indyjsko-pakistańskim.

W indyjskim stanie Pendżab ma status języka urzędowego, nie jest natomiast urzędowym w pakistańskiej prowincji Pendżab.

ਪੰਜਾਬੀ / پنجابی
Obszar

Indie (27 mln), Pakistan, Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania

Liczba mówiących

ok. 28 mln

Pismo/alfabet

gurmukhi, szachmukhi

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowy Pendżab (Indie)
Organ regulujący ?
?
UNESCO 1 bezpieczny
Kody języka
ISO 639-1 pa
ISO 639-2 pan
ISO 639-3 pan
GOST 7.75–97 пан 530
Linguist List panj
WALS pan
Występowanie
Ilustracja
Zasięg geograficzny języka pendżabskiego
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Język Pendżabski: Pismo, Dialekty[8], Przypisy Wiki w języku pendżabskim
Język Pendżabski: Pismo, Dialekty[8], Przypisy Słownik języka pendżabskiego
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
Język Pendżabski: Pismo, Dialekty[8], Przypisy
Dialekty pendżabskie
Język Pendżabski: Pismo, Dialekty[8], Przypisy
Guru Granth Sahib, święta księga sikhów zapisana alfabetem gurmukhi
Język Pendżabski: Pismo, Dialekty[8], Przypisy
Tablica na stacji Southall w języku pendżabskim, pismo gurmukhi

Niekiedy za odmianę języka pendżabskiego uważany jest również język lahnda, używany w zachodnim Pendżabie (stąd jego alternatywna nazwa język zachodniopendżabski), jednakże zasadniczo klasyfikowany jest on jako odrębny język, którym posługuje się ok. 60 mln osób. Język zachodniopendżabski należy do grupy północno-zachodniej języków indoaryjskich, natomiast pendżabski język literacki, oparty na centralnym dialekcie madźhi, do grupy centralnej, wraz z hindi. Przyczyną częstego włączania dialektów lahnda do języka pendżabskiego jest to, iż pendżabski język literacki jest wspólny dla użytkowników zarówno wschodnich, jak i zachodnich dialektów Pendżabu.

Ponadto używany w okolicach miasta Dżammu język dogri, którym posługują się ok. 2 mln mówiących, niegdyś uważany za odmianę pendżabskiego, obecnie klasyfikowany jest jako jeden z tzw. języków pahari.

Na tle języków indoaryjskich pendżabski wyróżnia się tonalnością.

Pismo

Do zapisu używa się, w zależności od państwa, szachmukhi (zmodyfikowanego pisma arabskiego) w Pakistanie, albo też gurmukhi, szachmukhi względnie dewanagari w Indiach.

Język pendżabski zapisywany pismem gurmukhi jest językiem tekstów i ceremonii religijnych dla ponad 15 mln sikhów – wyznawców sikhizmu.

Dialekty

Zachodnie

  • multani – wyróżnia się odmiennym słownictwem, gramatycznie bliski dialektowi centralnemu, obecnie klasyfikowany jako odrębny język w ramach tzw. makrojęzyka lahnda
  • pothohari – okolice miasta Rawalpindi
  • hindko – region Hazara, wyróżnia się odmiennym słownictwem

Centralny

  • madźhi – używany w okolicach dwóch ważnych centrów kulturalnych – Amritsaru i Lahauru; postrzegany jako „najczystsza” odmiana pendżabskiego, stanowi podstawę języka standardowego.

Wschodnie

  • doabi
  • malwai – Ludhiana, zachodnia część dystryktu Patiala
  • puadhi – wschodnia część dystryktu Patiala; wykazuje cechy przejściowe między pandźabi a hindi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Tags:

Język Pendżabski PismoJęzyk Pendżabski Dialekty[8]Język Pendżabski PrzypisyJęzyk Pendżabski BibliografiaJęzyk Pendżabski Linki zewnętrzneJęzyk PendżabskiIndieJęzyk urzędowyJęzyki indoaryjskieJęzyki indoeuropejskieKraina historycznaPakistanPendżabPendżab (Indie)Pendżab (Pakistan)Podział administracyjny PakistanuStan (Indie)

🔥 Trending searches on Wiki Polski:

27 marcaBruce WillisZakładSeksLwów (stacja kolejowa)Lista uzbrojenia i sprzętu bojowego Wojsk LądowychŁudogorec RazgradMichał ProbierzJadwiga AndegaweńskaMichał EnglertPrezydenci Stanów ZjednoczonychGrigor DimitrowIeyasu TokugawaWisława SzymborskaAkcja pod ArsenałemCripsBarcelonaCardiff City StadiumLuksemburgPisankaPeter PrevcBitwa pod GrunwaldemMistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024 (eliminacje)Aleksander KwaśniewskiWojna secesyjnaMarek ModzelewskiPremierzy PolskiPrzesmyk suwalskiWielki postFrancjaReprezentacja Polski na mistrzostwach Europy w piłce nożnejMiami OpenAriel HenryIgor MitorajPaulo SousaOrganizacja Narodów ZjednoczonychMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2014Doda (piosenkarka)Wyspy KanaryjskieCastoramaLeonardo da VinciAdam BuksaSignal Iduna ParkBaltimoreWikipediaFacebookWieża EifflaRewolucja październikowaKuba WojewódzkiFentanylNikola TeslaMarcin KąckiZenon LaskowikIrlandiaDwanaście prac HeraklesaArtur BartoszewiczDamian SzymańskiElvis PresleyLukas PodolskiPoznańKoło Fortuny (teleturniej)ChorasanPanseksualnośćSłowacjaNiezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”Okrągły Stół (Polska)Joanna TyrowiczKoniec śmierciPaństwa członkowskie Unii EuropejskiejPalestyna (państwo)AlicanteAdam NawałkaKwarcMarta KightleyNorthrop B-2 SpiritKrzysztof PiątekStadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w WarszawieStadion Miejski we WrocławiuVito Bambino🡆 More