Zespół Muzyczny Firma: Polski zespół muzyczny

Ten artykuł dotyczy grupy muzycznej. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Powstała w 2000 roku w Krakowie. Grupie przewodzili raperzy Roman „Bosski Roman” Lachowolski i Tadeusz „Tadek” Polkowski, którzy jako jedyni wzięli udział w nagraniach wszystkich albumów Firmy. Zespół współtworzył także raper Paweł „Popek” Mikołajuw. Działalność zespołu charakteryzuje zmienność składu. Na przestrzeni lat część występujących w składzie raperów brała udział w nagraniach studyjnych w roli gości lub jako równorzędni współtwórcy. Przyczyną była m.in. niegdysiejsza działalność przestępcza większości członków Firmy. Ostatnim utworem zespołu, który pojawił się na solowym albumie rapera Popka pt. Monster był utwór „Jeszcze Firma nie zginęła”, gdzie udzielili się gościnnie członkowie Firmy Tadek i Bosski Roman.

Firma

Inne nazwy	eFIeReMA, Pięciogłowy smok
Rok założenia	2000
Pochodzenie	Polska, Kraków
Gatunek	hip-hop, hardcore rap, świadomy hip-hop, alternatywny hip-hop
Aktywność	od 2001
Wydawnictwo	Zooteka, Rockers Publishing, Fonografika
Powiązania	Ganja Mafia, Bosskiskład, Drużyna Mistrzów, Gang Albanii
Skład
Roman „Bosski Roman” Lachowolski (od 2001) Tadeusz „Tadek” Polkowski (od 2000) Paweł „Popek” Mikołajuw (od 2001) Krzysztof „Pomidor” Romanik (2001–2010, od ~2015)
Byli członkowie
Marcin „Kali” Gutkowski (2000–2010)
Cytaty w Wikicytatach

Zespół powstał w 2000 roku w Krakowie z inicjatywy raperów Tadeusza „Tadka” Polkowskiego oraz Marcina „Kaliego” Gutkowskiego. W 2001 roku do grupy dołączyli Paweł „Popek” Mikołajuw i Krzysztof „Pomidor” Romanik z Legnicy, a następnie Roman „Bosski Roman” Lachowolski. Debiutanckie wydawnictwo grupy pt. Pierwszy nielegal ukazało się tego samego roku. Album został nagrany w czteroosobowym składzie, bez Kaliego.

W 2002 roku nakładem wytwórni Zooteka ukazał się album pt. Z dedykacją dla ulicy. Już po nagraniu albumu wyrokiem sądu Kali i Pomidor zostali skazani na karę pozbawienia wolności. Wśród gości na albumie znaleźli się m.in. Doz, Mor W.A. oraz Tru Kru. Na płycie znalazł się prawdopodobnie jeden z najpopularniejszych utworów formacji pt. „Brat”. Do piosenki powstał teledysk do którego zdjęcia odbyły się w Zakładzie Karnym w Tarnowie.

W 2005 roku ukazał się trzeci album grupy pt. Nielegalne rytmy. Wydawnictwo zostało zarejestrowane bez Popka i Pomidora w składzie. Materiał został oparty na riddimach. Natomiast jedynym gościem na wydawnictwie był Mercedresu.

W 2008 roku nakładem wytwórni muzycznej Rockers Publishing ukazał się kolejny album grupy pt. Przeciwko kurestwu i upadkowi zasad. Gościnnie na płycie wystąpili m.in. Parol, Szajka, Leetal, Berezin, Komplex, Orion oraz Kultama. Natomiast produkcji podjął się Piero. Nagrania były promowane teledyskami do utworów: „Przeciwko kurestwu i upadkowi zasad” z udziałem Hemp Gru, „Po tej samej stronie” i „Reprezentuje JP”.

30 września 2009 roku został wydany album pt. NieLegalne Rytmy. Kontynuacja. Materiał został nagrany w trzyosobowym składzie bez Popka i Pomidora, którzy wystąpili w roli gości. W ramach promocji do utworów „Mam wyjebane” i „Misja” zostały zrealizowane teledyski. Płyta przysporzyła grupie pierwszego sukcesu komercyjnego. Wydany przez Fonografikę album dotarł do 47. miejsca listy OLiS.

W 2010 roku skład zespołu opuścił Kali. Grupa już bez niego wydała 26 marca 2011 roku album pt. Nasza broń to nasza pasja. W nagraniach nie wziął również udziału Pomidor, który ostatecznie odszedł z grupy. Na wydawnictwo złożyły się dwie płyty zawierające premierowe nagrania oraz płyta koncertowa zarejestrowana w klubie Fonobar. Produkcji materiału podjęli się Piero, P.A.F.F., Zich, DJ Decks oraz Tom Corman. Gościnnie wystąpili m.in. Peja, Lukasyno, Dixon37, Bas Tajpan oraz Paluch. Pierwszym singlem promującym był utwór „Kryminalny rap”, do którego został zrealizowany także teledysk. Kolejne wideoklipy zostały zrealizowane do piosenek „Nasza broń/Honor i ojczyzna”, „Brat bratu bratem”, „Nie zabierzesz mikrofonu”, „Jara-My”, „Dobre dziewczyny”, „Wyprawa nocna 5" oraz „Głowa do góry” (remix). Czwarty „legalny” album formacji przyniósł jej największy sukces komercyjny. Materiał dotarł do 30. miejsca w zestawieniu OLiS, a także uzyskał status platynowej płyty.

31 lipca 2012 roku grupa opublikowała utwór pt. „Filar z waty”, stanowiący diss skierowany do byłego członka Firmy, Kaliego. Była to odpowiedź na treść jego utworu pt. „Żyję zamiast polec”, opublikowanego na albumie solowym Gdy zgaśnie Słońce w maju 2012 roku.

Po 2015 roku, po gościnnym wystąpieniu Firmy (Bosskiego, Popka i Pomidora) na płycie Miejskiego Sortu brak jest doniesień o działalności zespołu. Według deklaracji Popka z 2016 roku, zespół wypalił się.

W 2017 roku na solowej płycie Pomidora w dwóch utworach gościnnie wystąpili razem: Popek oraz Bosski Roman. Do jednego z nich został stworzony teledysk.

W 2019 roku Kali nagrał utwór z teledyskiem pod tytułem „F.I.R.M.A”, który znalazł się na płycie Chudy chłopak oraz Bosski Roman wraz z Pomidorem nagrali utwór pt. „eFIeReMA”, w których wspominają czasy Firmy, a refreny z tych utworów są inspirowane, refrenem z utworu Firmy pt. „Brat” z 2002 roku.

Twórczość formacji charakteryzuje m.in. agresja i bezkompromisowość. W tekstach utworów Firma propaguje kierowanie się tzw. „zasadami ulicy”. Ponadto uwypuklony jest negatywny stosunek wobec niektórych działań policji w związku z brakiem akceptacji nadużyć dokonywanych przez jej funkcjonariuszy. Członkowie grupy są autorami hasła JP (oznaczającego w pierwotnym rozumieniu „Jebać Policję”, co stanowi korelację do podobnego zwrotu HWDP). Z czasem slogan stał się nazwą stworzonej przez członków grupy marki komercyjnej, na potrzeby której skrótowiec JP przybiera inne znaczenia, zaś formalnie urzędowo został zarejestrowany jako „Jestem Porządny”.

Poza pozytywnym przyjęciem muzyki Firmy w środowiskach blokowisk i ulicy, dodatkowo sami członkowie zespołu przyznali, że ich twórczość znajduje szeroki odbiór u osób skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych. Zainteresowanie ich muzyką u więźniów wzbudził w szczególności album Z dedykacją dla ulicy. W tym czasie w Zakładzie Karnym w Tarnowie przebywał Kali, a reszta członków grupy w 2003 roku na terenie tego więzienia zagrała koncert i zrealizowała teledysk do utworu „Brat”.

W swojej twórczości grupa stworzyła utwory bezpośrednio odnoszące się do polskich bokserów. Utwór „Czas na walkę” na płycie NieLegalne Rytmy. Kontynuacja z 2009 roku stanowi odniesienie do Dawida Kosteckiego (tekst refrenu zawiera słowa: „To czas na walkę, to czas na walkę, Dawid Kostecki uliczny fighter”). Od tego czasu piosenka towarzyszyła wejściom Kosteckiego na ring przed walkami. W 2010 roku Firma nagrała utwór „Uliczne pięści / Szpila ma moc” dla Artura Szpilki. Od tego czasu do 2013 członkowie grupy wykonywali piosenkę w trakcie wejścia Szpilki do ringu przed walką.

Albumy

Występy gościnne i współpraca