Brytyjska Inwazja Na La Platę

18 stycznia 1806 r. brytyjska wyprawa wojskowa zdobywa holenderski Kraj Przylądkowy. Dowodzący morskim komponentem sił inwazyjnych komandor Home Riggs Popham przekonał głównodowodzącego brytyjską interwencją w Afryce gen. Bairda o zbędności floty do dalszej osłony wojsk inwazyjnych i możliwości dokonania tymi siłami interwencji w hiszpańskiej Ameryce Południowej. Po przeprowadzeniu rekonesansu flota Pophama w składzie 5 okrętów i 5 transportowców wyruszyła z Kapsztadu. 2 maja 1806 r. wzmocnieni posiłkami ze składu garnizonu Św. Heleny Brytyjczycy skierowali się w kierunku ujścia La Platy.

16 czerwca 1806. brytyjska eskadra wtargnęła w głąb estuarium La Platy i wydzielonymi siłami rozpoczęła blokadę Montevideo. 25 czerwca 1806 r. brytyjski desant dowodzony przez gen. Williama C. Beresforda wyokrętował się 20 km od Buenos Aires. Zaskoczony hiszpański garnizon miasta został z łatwością pokonany, a hiszpański generał Jose de la Quintana podpisał kapitulację Buenos Aires 27 czerwca 1806 r.

Sytuacja uległa zasadniczej zmianie na skutek antybrytyjskiego powstania Hiszpanów i Kreolów, kierowanego przez gen. Santiago Liniersa. Zgromadzone przez kolonistów przeważające siły wkroczyły do Buenos Aires 10 sierpnia 1806 r., łamiąc opór dowodzonych przez gen. Beresforda Brytyjczyków. Niekorzystne warunki meteorologiczne uniemożliwiły dowodzonej przez Pophama flocie zarówno pomoc garnizonowi, jak i ewakuację sił inwazyjnych i wojska lądowe znalazły się w hiszpańskiej niewoli.

Pod wpływem walk o Buenos Aires cabildo abierto (rada miejska) odebrała 14 sierpnia władzę nad miastem wicekrólowi markizowi Sombremonte i powierzając ją gen. Santiago Liniersowi i audiencji królewskiej rozpoczęła proces dekolonizacji hiszpańskiej Ameryki Południowej.

W lutym 1807 r. w rejon La Platy nadpłynęły posiłki angielskie pod wodzą generała Johna Whitelocka w sile 14 000 ludzi, które zajęły m.in. Montevideo. Następnie Brytyjczycy ruszyli na Buenos Aires, skąd uciekł hiszpański wicekról Rafael de Sobremonte oraz 8500 żołnierzy hiszpańskich. Po zajęciu części miasta, Anglicy stali się celem ataku uzbrojonych mieszkańców dowodzonych przez burmistrza Martína de Álzagę. Dnia 5 lipca 1807 doszło do decydującego ataku, w wyniku którego Brytyjczycy stracili 3000 zabitych i rannych. Dzień później Whitelocke zawarł z Alzagą rozejm i wycofał się z La Platy.

• Bitwa u ujścia La Platy

• Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata, wyd. Almapress, Warszawa 2004, ISBN 978-83-702-0379-5.
• Jarosław MJ.M. Wojtczak Jarosław MJ.M., La Plata 1806–1807, Warszawa: Bellona, [cop. 2017], ISBN 978-83-11-15060-7, OCLC 989746001 .brak strony (książka)