Ballochoria – to sposób rozsiewania nasion (diaspor) za pomocą mechanizmów eksplozyjnych (balistycznych), na drodze zwolnienia naprężeń w owocni, co powoduje wyrzucenie nasion.
Ruchy te spowodowane są wzrostem turgoru w trakcie dojrzewania owocu, oraz różnicami w ułożeniu elementów tkanek. Nasiona mają zwykle kształt kulisty lub owalny.
Torebki roślin z rodzaju niecierpek Impatiens mają dwuwarstwowe ściany – rozciągliwą zewnętrzną i włóknistą wewnętrzną. Lekko potrącona dojrzała torebka pęka wyrzucając nasiona na odległość 3-6 m.
Nasiona szczawika zajęczego pęcznieją rozsadzając torebkę, z której pod ciśnieniem 1,8 MPa są wyrzucane na odległość do 2,3 m.
Tryskawiec wykształca owoce, których miękisz jest silnie uwodniony i cechuje się dużym turgorem. Po opadnięciu na ziemię, z owocu w miejscu gdzie był przyrośnięty do szypułki, wytryska pod ciśnieniem wodnista tkanka wraz z nasionami przenoszonymi na odległość do 13 m.
Ballochoria może zachodzić także pod wpływem sił kohezyjnych, wyzwalanych na skutek utraty wody w komórkach. Ściany komórkowe zapadają się do środka. W ten sposób otwierają się zarodnie niektórych paprotników. Na zewnątrz mają one pierścień komórek, których ściany promieniste i wewnętrzne są grube, a tylko ściany zewnętrzne są cienkie i elastyczne. Wysychanie resztek wody w martwych już protoplastach tych komórek powoduje kurczenie się cienkich ścian, wyginanie pierścienia na zewnątrz, a tym samym otwieranie zarodni i wysypywanie zarodników.
Innym czynnikiem powodującym eksplozyjne rozsiewanie nasion są siły higroskopowe (wywołujące ruchy higroskopowe), powstające w martwych komórkach na skutek naprzemiennego wysychania i pęcznienia tkanek organów. Wywołują one ruchy odwracalne i mogące się powtarzać. Przykładem są ruchy hapter na zarodnikach np. skrzypów.
Ballochoria występuje również u grzybów. Tak rozsiewające się zarodniki to balistospory. Na przykład posiadające 4–5 promienistych ramion zarodniki mikroskopijnego, pasożytniczego gatunku Valdensinia heterodoxa pod wpływem wilgoci tak gwałtownie wyginają swoje ramiona w dół, że odpychając się nimi od liścia rośliny zostają wyrzucone na odległość 25-30 cm. Grzyby z rzędu owadomorkowców wyrzucają lepkie zarodniki, które trafiając w owada przyklejają się do niego i dokonują infekcji. Grzyb zrywka (Pilobolus) wytwarza w sporangioforze wysokie ciśnienie, co prowadzi do odrzucenia zarodni na odległość 2 m.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Ballochoria, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.