Augustyn Wołoszyn (ukr. Авґустин Iванович Волошин, Awgustyn Iwanowycz Wołoszyn, cz. Augustin Vološin; ur.
17 marca 1874 we wsi Kełeczyn (węg. Kelecsény) pod Wołowem na Rusi Zakarpackiej, zm. 19 lipca 1945 w Moskwie) – ksiądz greckokatolicki, pedagog, ukraiński działacz społeczny i państwowy na Rusi Zakarpackiej orientacji czechosłowackiej, umiarkowany zwolennik opcji ukraińskiej, polityk międzywojennej Czechosłowacji, premier rządu autonomicznej Ukrainy Karpackiej w ramach Czecho-Słowacji, prezydent Karpato-Ukrainy. W okresie II wojny światowej wykładowca, prodziekan i rektor Wolnego Uniwersytetu Ukraińskiego w Pradze.
Data i miejsce urodzenia | 17 marca 1874 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Prezydent Karpato-Ukrainy | |
Okres | |
Poprzednik | nowy urząd |
Następca | urząd zniesiony |
Premier Ukrainy Karpackiej w ramach Czecho-Słowacji | |
Okres | od 28 października 1938 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Ukończył seminarium duchowne w Użhorodzie i wyższą szkołę pedagogiczną w Budapeszcie, po czym prowadził aktywną działalność kulturalną na Rusi Zakarpackiej. W latach 1900–1917 uczył matematyki w seminarium nauczycielskim w Użhorodzie, zaś w okresie 1917–1938 był dyrektorem tego seminarium i napisał dla niego kilka podręczników. W 1924 został szambelanem papieskim.
W 1918 przewodniczył Podkarpackiej Radzie Narodowej, która w 1919 skutecznie postulowała włączenie Rusi Zakarpackiej do Czechosłowacji. W 1920 był jednym z założycieli Ruskiej Partii Włościańskiej, przekształconej w 1924 w Partię Chrześcijańsko-Narodową, z ramienia której był w latach 1925–1929 posłem do Zgromadzenia Narodowego Czechosłowacji. W latach 1935-1938 honorowy prezes Proswity w Użhorodzie.
26 października 1938 został premierem rządu autonomicznej Ukrainy Karpackiej w ramach Czecho-Słowacji. Sprawował rządy autorytarne. Po rozwiązaniu 28 grudnia 1938 przez rząd Czecho-Słowacji istniejących partii politycznych jedyną organizacją było utworzone w styczniu 1939 przez działaczy rozwiązanych partii Ukraińskie Zjednoczenie Narodowe, które w lutym 1939 uzyskało 92,4% głosów w wyborach do sejmu Ukrainy Karpackiej. Rząd Wołoszyna podpisał umowy handlowe z III Rzeszą, zajmował się rozwojem kraju (zwłaszcza poprzez rozwój spółdzielczości rolnej i oświaty), a przede wszystkim utworzył siły zbrojne – Sicz Karpacką.
15 marca 1939 został (pierwszym i ostatnim) prezydentem Karpato-Ukrainy. Na ten urząd został zaprzysiężony w Chuście o godzinie 12. Niemal natychmiast nadeszła wiadomość o wkroczeniu na teren Karpato-Ukrainy wojsk węgierskich. Adolf Hitler, mimo iż kilka godzin wcześniej dał przyzwolenie na niepodległość nowego państwa, teraz odmówił udzielenia pomocy i wezwał do niestawiania oporu wkraczającym wojskom węgierskim. Po uzyskaniu odmowy na prośbę o udzielenie pomocy ze strony Rumunii, ok. godziny 18 ks. Wołoszyn wraz z członkami rządu opuścił Chust i 16 marca 1939 schronił się w Rumunii, co oznaczało de facto koniec pełnienia funkcji prezydenta Karpato-Ukrainy.
Okres II wojny światowej spędził w Pradze jako profesor pedagogiki, kierownik katedry pedagogiki, prodziekan wydziału filozoficznego, wreszcie rektor Wolnego Uniwersytetu Ukraińskiego. 21 maja 1945 został tam aresztowany przez Smiersz i wywieziony do Moskwy. Przetrzymywany w więzieniu Lefortowo, w lipcu 1945 zmarł w więzieniu Butyrki, według oficjalnej wersji na zawał.
15 marca 2002 odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Łeonida Kuczmę tytułem Bohatera Ukrainy.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Augustyn Wołoszyn, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.