Abdul Qadeer Khan (urdu عبدالقدیر خان; ur.
1 kwietnia 1936 w Bhopalu, zm. 10 października 2021 w Islamabadzie) – pakistański inżynier i naukowiec, twórca pakistańskiego programu atomowego.
Data i miejsce urodzenia | 1 kwietnia 1936 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 10 października 2021 |
Zawód, zajęcie |
W 1952 wyemigrował z Indii do Pakistanu Zachodniego. W 1960 ukończył studia na kierunku metalurgia na Uniwersytecie w Karaczi. Kontynuował studia za granicą, uzyskując w 1972 doktorat z inżynierii metalurgii na Katholieke Universiteit Leuven.
Od 1972 pracował w brytyjsko-holendersko-niemieckim konsorcjum atomistycznym URENCO. 17 września 1974 napisał, przekazany za pośrednictwem pakistańskiej ambasady w Belgii, list do premiera Pakistanu Zulfikara Alego Bhutto z ofertą pomocy w uzyskaniu przez to państwo broni jądrowej. W liście tym przekonywał, że wykorzystanie wzbogaconego uranu jest lepszą drogą do uzyskania bomby niż polegające na reaktorach zastosowanie plutonu (nad czym prowadzono już w Pakistanie prace). W grudniu 1974 Abdul Qadeer Khan spotkał się z Bhutto i przekonał premiera do podjęcia programu budowy bomby atomowej.
Początkowo współpracował z Pakistańską Komisją Energii Atomowej, ale po nieporozumieniach z jej szefem, Munirem Ahmadem Khanem, premier Bhutto przekazał mu w lipcu 1976 kontrolę nad laboratorium (projekt 706) w Kahucie. Pakistan dołączył do klubu atomowego 28 maja 1998, po udanej próbie w Chaghi w Beludżystanie.
31 stycznia 2004 został aresztowany pod zarzutem transferu technologii nuklearnych do krajów trzecich. Początkowo zaprzeczał swemu zaangażowaniu w proliferację broni jądrowej, jednak 4 lutego w wystąpieniu telewizyjnym przyjął na siebie „całą odpowiedzialność” i poprosił naród o „akt łaski“. Następnego dnia został ułaskawiony przez prezydenta Perveza Musharrafa, jednak do 2009 pozostawał w areszcie domowym.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Abdul Qadeer Khan, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.